Kolesterol Transportu

Diyetle alinan ve barsakta sentezlenen kolesterol, silomikron ve VLDL içine inkorpore olaraklenf yolu ile kan dolasimina oradan karacigere tasinir.

Plazmada iken %70-80 oranindaesterlesmistir. Karacigere ulasinca ester formu kolesterol ester hidrolaz ile hidrolize ugratilarak serbest kolesterol halinde hücreye alinir. Karacigerde sentezlenen VLDL veplazmada VLDL’den üretilen LDL, kolesterolün büyük bir kismini tasiyarak hedef dokularaulastirir. Diyetle alinan kolesterol esterleri barsakta serbest kolesterole dönüsür. Diyetle alinankolesterol ve enterohepatik dolasimla gelen kolesterol barsak mukoza hücrelerine alinir.

Ayrica bu hücrelerin sentezledigi kolesterolde buna katilir. Serbest kolesterolün çogu, buradakolesterol esterine çevrildikten sonra silomikronlarin yapisina katilir. Silomikronlar lenf yolu ile dolasima ulasir. Dolasimda iken lipoprotein lipazin etkisi ile bilesiminde bulunan serbestkolesterolün ve fosfolipidlerin bir kismini

HDL’ye verir. Geri kalan kisma silomikronkalintisi denir. Bu silomikron kalintisi karacigere gelir. Karacigerde sentezlenen VLDL’nin yapisinda olan kolesterol ve kolesterol esterleri plazmada tekrar lipoprotein lipaz ve hepatik lipazin etkisi ile IDL ve LDL lipoproteinleri içinde periferik hücrelere veya kismen LDL reseptörleri ile tekrar karaciger hücrelerine tasinir.

Özetle; Kolesterol ve kolesterol esterleri kanda plazma lipoproteinleri olarak tasinirlar. Lipoproteinler farkli lipid ve protein kompozisyonuna sahiptir. Bundan dolayi herbirinindansisitesi farklidir. Diyetle alinan lipidler silomikron içinde tasinirlar. Lipoprotein lipaz enzimi ile silomikronun trigliseridi yapidan ayrilir. VLDL karacigerden Kolesterol, kolesterol esteri ve trigliseridi diger dokulara tasir. Triaçilgliserol lipoprotein lipaz ile yikilir ve böylelikle VLDL, LDL’ye dönüsür. LDL, kolesterol ve kolesterol esterleri açisindan zengindir. LDL, VLDL remnantlari, silomikron remnantlari hücreye reseptör aracili endositoz Dr. Gülden Baskol

ile alinir. HDL ekstrahapatik dokulardan kolesterolü, karacigere tasir.Diyet durumu veya genetik defektler kolesterol metabolizmasini etkiler ve atheroscleroz ve kalp hastaliklarina yol açar. Karaciger tarafindan kolesterolün elimine edilmesi su sekillerde olur; safrada degismemis kolesterol olarak, periferik dokulara gönderilen plazma lipoproteinlerinin bileseni olarak veya barsak lumenine salgilanan safra tuzlari olarak. Plazmadaki kolesterolün 2/3’ünden fazlasi ester formundadir. Baslica esterler kolesterol linoleat ve kolesterol oleattir.

Kolesterolün plazmada esterlesmesinde lesitin kolesterol açil transferaz (LCAT) karaciger ve ince barsakta esterlesmesinde ise açil kolesterol açil transferaz (ACAT) enzimleri rol oynar. HDL, dokulardan aligi serbest kolesterolü esterlestirmek için LCAT’i kullanir. Hücre içindeki kolesterol bazi yapisal ve sentezsel amaçlar için hemen gerekli degilse ACAT tarafindan esterlestirilir.

#kolesterol #transportu