Bilim insanları ilk kez en yaygın tropik ağaç türlerini...

Bilim insanları ilk kez en yaygın tropik ağaç türlerini isimlendirdi

UCL araştırmacıları liderliğindeki 356 bilim insanının katıldığı büyük bir uluslararası işbirliği, dünyanın tropik ormanlarında neredeyse aynı ağaç çeşitliliği kalıplarını buldu.

Nature dergisinde yayınlanan , 1.568 lokasyonda bir milyondan fazla ağaç üzerinde yapılan çalışma, ağaç türlerinin yalnızca %2,2'sinin Afrika, Amazon ve Güneydoğu Asya'daki tropik ormanlardaki toplam ağaç sayısının %50'sini oluşturduğunu ortaya çıkardı. Her kıta aynı oranda birkaç yaygın türden ve çok sayıda nadir türden oluşmaktadır.

Tropikal ormanlar çeşitlilikleriyle ünlü olsa da, bilim insanları dünyanın tropik ormanlarındaki en yaygın ağaçları ilk kez inceliyor.

Bilim insanları, gezegendeki 800 milyar tropikal orman ağacının yarısının yalnızca 1.053 türü oluşturduğunu tahmin ediyor. Diğer yarısı ise 46.000 ağaç türünden oluşuyor. Nadir türlerin sayısı aşırıdır; en nadir 39.500 tür ağaçların yalnızca %10'unu oluşturur.

Araştırmacı Dr. Declan Cooper (UCL Coğrafya ve UCL Biyoçeşitlilik ve Çevre Araştırma Merkezi) şunları söyledi: "Bulgularımız tropik ormanların anlaşılmasında derin etkilere sahip. En yaygın ağaç türlerini anlamaya odaklanırsak, muhtemelen tüm ormanın nasıl olacağını tahmin edebiliriz. Bu özellikle önemlidir çünkü tropik ormanlar muazzam miktarda depolanmış karbon içerir ve küresel olarak önemli bir karbon yutucudur."

Şöyle devam etti: "En yaygın türlerin yaygınlığını belirlemek, bilim insanlarına tropik ormanlara yeni bir bakış açısı kazandırıyor. Bu yaygın türleri takip etmek, bu ormanları karakterize etmek için yeni bir yol sağlayabilir ve gelecekte muhtemelen bir ormanın sağlığını daha kolay ölçebilir."

Araştırmacılar, Amazon, Afrika ve Güneydoğu Asya'nın tropikal ormanlarının her birinin benzersiz bir tarihe ve farklı ortamlara sahip olmasına rağmen, yaygın olan ağaç türlerinin oranında %2,2'ye yakın çarpıcı biçimde benzer modeller buldular

Amazon, birbirine bağlı ormanlardan oluşan geniş bir bölgeden oluşurken, Güneydoğu Asya çoğunlukla bağlantısız adalardan oluşan bir bölgedir. İnsanlar Amazon'a yalnızca yaklaşık 20.000 yıl önce geldi, ancak insanlar Afrika ve Güneydoğu Asya ormanlarında bunun iki katından daha uzun bir süredir yaşıyor. Çağdaş çevre açısından Afrika ormanları diğer iki tropik orman bölgesine göre daha kuru ve daha serin bir iklime sahiptir.

Bu çarpıcı farklılıklar göz önüne alındığında, ağaç çeşitliliğinin neredeyse aynı örüntüleri, dünyanın tüm tropik ormanlarındaki ağaç topluluklarının bir araya gelmesini temel bir mekanizmanın yönetebileceğini düşündürmektedir. Araştırmacılar bu mekanizmanın ne olabileceğini henüz söyleyemezler ve gelecekteki çalışmalara onu tanımlamaya odaklanacaklar.

Yaygın türlere ilişkin tahminler, ortak ağaçların adlarını sağlamayan istatistiksel analizlerden elde edilir. Bunun üstesinden gelmek için bilim insanları, yaygın türlerin en olası adlarının hangileri olduğunu tahmin etmek amacıyla yeniden örnekleme olarak bilinen bir teknik kullandılar.

Dünyanın tropik ormanlarındaki yaygın türlerin ilk listesi olan 1.119 ağaç türü isminden oluşan liste, araştırmacıların çabalarını bu türlerin ekolojisini anlamaya odaklamalarına olanak tanıyacak ve bu da bilim adamlarına ormanın tamamını anlama konusunda bir kısayol sunabilecek.

En yaygın tropik orman ağacı türleri. Tablo: University College London

Kıdemli yazar Profesör Simon Lewis (UCL Coğrafya ve Leeds Üniversitesi) şunları söyledi: "Tropikal ormanlara yeni bir açıdan bakmak istedik. Bulduğumuz binlerce tür yerine her kıtadaki birkaç yüz yaygın ağaç türüne odaklanmak istedik.Bu değerli ormanları anlamanın yeni yollarını açabilir."

"En yaygın türlere odaklanılması, nadir türlerin önemini ortadan kaldırmamalıdır . Nadir türlerin korunması için özel ilgiye ihtiyaç vardır, ancak bilgideki hızlı ve önemli kazanımlar, en yaygın ağaç türlerine bilimsel olarak odaklanmakla elde edilecektir."

Araştırmacılar, ağaç kesimi veya yangından etkilenmemiş, bozulmamış tropik ormanlardan orman envanteri verilerini bir araya getirdi. Ekipler, 1.568 lokasyonun her birinde, her iki tarafta 100 metrelik bir orman karesi olan, genellikle bir hektarlık bir orman parçasındaki, gövdesi çapı 10 santimetreden büyük olan her ağacı tespit edip kaydetti.

Profesör Lewis 20 yıldır bu verileri topluyor ve derliyor. Bu çaba, yayınlanan analiz için ilk kez bir araya getirildi. Amazon (Amazon Ağaç Çeşitliliği Ağı; RAINFOR), Afrika (Afrika Tropikal Yağmur Ormanı Gözlemevi Ağı, AfriTRON; Orta Afrika Plot Ağı) ve Güneydoğu Asya (Slik Çeşitlilik Ağı; T-FORCES) genelindeki en büyük arazi ağlarının işbirliğiyle gerçekleştirilir.

Yüzlerce araştırmacı, saha asistanı ve yerel topluluk arasındaki bu işbirliği, neredeyse sekiz mil karelik ormana eşdeğer olan 2.048 hektarlık alanda 8.493 ağaç türünü içeren toplam 1.003.805 ağacın örneklenmesiyle sonuçlandı . Ekipler, Amazon'da toplam 1.434 hektarlık 1.097 parselin, Afrika'da toplam 450 hektarlık 368 parselin ve Güneydoğu Asya'da toplam 164 hektarlık 103 parselin envanterini çıkardı.

More information: Declan Cooper, Consistent patterns of common species across tropical tree communities, Nature (2024). DOI: 10.1038/s41586-023-06820-z. www.nature.com/articles/s41586-023-06820-z

Journal information: Nature

#ağaç orman # tür # bitki # araştırma # tropikal