Leyleklerin Davranışları Neden Değişti
Anadolu’da en sevilen göçmen kuşların başında gelen leylekler, yuvalarını sulak alan yakınlarındaki yerleşimlerde insanların olduğu alanlara yaparlar. İzmir Selçuk gibi nadir kentlerin haricinde, genellikle köylerde insanlarla birlikte yaşarlar.
Kırsalda yaşayan insanlar leyleklerin gelmesini dört gözle bekler, geldiklerinde çok mutlu olurlar. Gelişlerinden göçlerine kadar olan süreci çok iyi takip ederler. Hemen her köyde leyleklere ait birçok hikaye vardır. Kırsal kesim insanları leylekler konusunda çok hassas olup, çocuklarına da bu duyarlılığı taşıyıp, onların leylekleri sevmelerini gayret gösterirler.
Mart ayının gelmesiyle birlikte kırsal alanlarda leylekler çoğalmaya başladı. Bir yandan yuvalarını tamir edip ya da yeni yuva yaparken, bir yandan da üremek için eşlerini bulmaya çalışan leylekler, yoğun bir çalışma içine girdiler.
Eski yıllardaki alışkanlıklarımızı unutup, davranışlarımızda yaptığımız değişiklikler, gerek kentlerimizde, gerekse köylerimizde son 40 yıl içinde giderek çoğalan ve en büyük sorunlarımızdan biri haline gelen çevre kirliliğini yaratmıştır. Geçmişte tüm alışverişlerimizi yaptığımız bez torbalar, fileler ve kırsaldaki heybelerin yerini, günümüzde artık plastik torbalar almıştır. Değişen bu alışkanlıklar çevrenin hızla kirletilmesine yol açmış, kentlerde olduğu gibi, kırsalda da bu kirlilik yayılmaya başlamıştır. İnsan kaynaklı olarak hızla artan çevre kirliliği, bazı canlıların da davranışlarında değişiklik yaratmıştır. Bunların başında gelen leylekler, geçmiş yıllarda yuvalarını yaparken, yumurtadan çıkan yavrularının rahat etmesi için yuvaya daha çok ot ve saman gibi doğal malzemeler taşımaktaydı. Ancak çevre kirliliğinin yoğunlaştığı son yıllarda, leylekler de davranışlarını değiştirerek, taşımada daha kolay olan insan kaynaklı atıklara yöneldiler. Çevreye atılan başta plastik poşetler, gübre çuvalları, kıyafetler, saman ipleri vb. gibi birçok atık malzeme, leylekler tarafından yuvalara taşınmaktadır. Leylekler tarafından yuvaya taşınan ve yavrularının altına yumuşak olsun diye koydukları bu atıklar, büyük sağlık sorunları yaratmaya başlamıştır. Yavrular büyüdükçe ve hareketli olmaya başladıklarında dramatik görüntüler ortaya çıkmıştır.
Doğa Koruma ve Milli Parklar, Ege Üniversitesi ve EKODOSD işbirliğiyle ve ADM’nin destekleriyle yapılan yavru leylek halkalama çalışmaları sırasında birçok yavrunun öldüğü ya da sakat kaldığı tespit edilmiştir.
Saman iplerine, plastik torbalara ve çuvallara dolanan yavrular, boğularak ölmekte ya da dolanan ipler nedeniyle kangren olan ayakları kesilmek zorunda kalmaktadır.
Genellikle yüksek elektrik direklerine, evlerin bacalarına bazen de ağaçlara yuva yapan leyleklerin yuvalarında hemen her yıl bunlar yaşanmaktadır. Leyleklerin davranışlarını değiştirmek için, önce kendi davranışlarımızı değiştirerek çevre kirliliğini en aza indirgeyip, eski alışkanlıklarımıza dönmemiz gereklidir. Doğal denge için çok önemli türlerden biri olan leylekler, tarım zararlılarını azaltması bakımından çiftçilerin yakın dostudur. Leyleklerin çoğalması zirai ilaçların kullanılmasını azaltacaktır. Halk sağlığı ve doğal hayatın korunması için çevre kirliliğinin mutlaka engellenmesi gerekir.
Kırsal alanlara çöplerin atılmaması için; Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün koordinesinde, ilgili kurumların ve kuruluşların, yerel yönetimlerin, muhtarlıkların, eğitim kurumlarının ve sivil toplum örgütlerinin işbirliği yapmalarının yararlı olacağını düşünüyoruz.
Leyleği ilk görene bir çuval un kampanyamız devam edecek olup, bundan böyle her yıl leylek halkalamaların yapıldığı alanlarda yuvaları en temiz çıkan köylere çevre dostu ödülü verilecektir.
Bahattin Sürücü
Zooloji Haberleri
-
Komodo Dişleri, Theropod Dinozorların Dişleriyle Çok Benziyor
-
Biyologlar yeni kaplan böceği türünü ortaya çıkarıyor: Eunota houstoniana
-
Bilim insanları yeni bir geko türünü ortaya çıkardı
-
CT taramalarında ortaya çıkan tuhaf yılan benzeri solucanların sırları
-
Dev kaplumbağalar yok edildikten 600 yıl sonra Madagaskar'a geri döndü
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
Kitlesel Yok Oluşlardan Kurtulan Memeliler, ‘Genel Yiyici’ Değildi
-
Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı
-
Ağaç kesimi ve iklim değişikliği dağ kuşlarını tehdit ediyor
-
Biyologlar, istilacı, etobur kurbağaların artık Georgia'da ürediğini söylüyor
-
Myanmar'da yeni bir çukur engereği türü keşfedildi.
-
Çin'de yeni bir iguana türü keşfedildi
-
Dev Dinozor Leşleri, Yırtıcılar İçin Önemli Bir Besin Kaynağıydı
-
Yarasalar 50 Milyon Yıl Önce de Ekolokasyon Kullanıyordu
-
Anadolu parsı aylar sonra yeniden görüntülendi