Karasu-Aralık Sazlıkları Doğu Anadolu'nun Son Sığınağı
7 Şubat 2012 Salı günü KuzeyDoğa Derneği ekibi tarafından Iğdır’ın Karasu-Aralık Sazlıklarında yapmış oldukları kış ortası sukuşu sayımları (KOSKS), Doğu Anadolu’nun bu tek kalmış sığınağının kuşlar açısından önemini bir kez daha ortaya çıkardı. Sabah erken saatlerde Kars’tan çıkıp yoğun kar yağışı ve soğuğa rağmen Karasu – Aralık Sazlıklarına varan KuzeyDoğa ekibi önceki yılların aksine büyük bir kısmı donmuş bir alanla karşılaştı. 2008 yılından beri düzenli şekilde kış ortası sukuşu sayımı yapan ekip alandaki sukuşlarını saymak üzere sulak alanın batısından girip doğusundan çıkarak donmamış alanlarda bulunan tüm su kuşlarını saydı. Bu sene görülen anormal soğuklardan dolayı normalde ılıman bir iklimi olan Iğdır’da bile sulak alanların büyük bölümü donmuş halde. Yaklaşık iki saat süren sayımlar dernek projeler koordinatörü Önder Cırık, bilim koordinatörü Emrah Çoban, dernek gönüllüsü Sefa Ak ve KuzeyDoğa çalışmalarını izlemek için ekibe katılan Alex-Christie Miller tarafından yapıldı.
Yapılan sayımlar sonucunda 20 farklı türden toplam 1,293 sukuşu alanda sayıldı. En çok görülen kuş türlerinin sakarmeke, küçük batağan, angıt ve çamurcun olduğu görüldü. Görülen ördek türleri arasında yeşilbaş, elmabaş patka, çamurcun, fiyu ve kaşıkgaga mevcuttu. Önceki kış sayımlarından farklı olarak bu sene ilk defa alanda bir adet büyük karabaş martı (Larus ichthyaetus) gözlendi. Türkiye’nin kuş veri bankası olan KuşBank’a bakıldığında bu kaydın Trabzon ve Rize’den sonra kuzeydoğu Anadolu’da yapılan üçüncü kaydı olduğu görülmektedir.
Yapılan kış ortası sukuşu sayımı sonuçlarıyla ilgili projeler koordinatörü Önder Cırık, “Kış bu sene çok şiddetli geçiyor ve başta kuşlar olmak üzere yaban hayvanları da bizler gibi zor günler geçiriyor. Bunun en önemli kanıtı da son bir hafta içinde Kafkas Üniversitesi Yaban Hayatı Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi’ne soğuk çarpması sonucu ulaştırılan iki bahri. Oldukça soğuk hava koşullarını bile tolere edebilen bu sukuşlar bile soğuklar nedeniyle besin bulamamakta, hastalanmakta ve bitkin düşmekte. Kuzeydoğu Anadolu’da Çıldır, Kuyucuk, Aygır, Putka, Çalı gölleri, Erzurum Bataklıkları, Doğubeyazıt Sazlıkları gibi onlarca sulak alan donduğu için Iğdır’ın Karasu-Aralık sazlıkları adeta kuşlar için son kale haline gelmiş durumda. Iğdır bölgesi kuzeydoğu Anadolu’nun diğer yüksek platolarına göre çok daha alçakta olduğu için yöreye özgün bir mikro klimaya sahip. Fakat bu sene kış o kadar şiddetli geçiyor ki her sene donmayan bu alanın büyük bir çoğunluğunu bu sene donmuş halde bulduk ve açıkçası şaşırdık. Çünkü 2008 yılından beri her Ocak ya da Şubat ayında burada gözlemler yapıyoruz ve ilk defa alanın donduğuna şahit olduk. Buna rağmen alanın donmayan kesimlerinde birçok türden yüzlerce sukuşu saydık. Burada altı çizilmesi gereken konu bu alanın sukuşları açısından ne kadar önemli olduğu. Karasu-Aralık Sazlıkları kaybedildiği takdirde ülkemizin yaklaşık sekizde birlik bir yüzölçümüne sahip (100.000 km² civarında) alanda kışın kuşların sığınabileceği bir sulak alan kalmayacak. Alanın herhangi bir koruma statüsü maalesef yok. Oysa onlarca türden binlerce kuşa kışlama ve üreme dönemlerinde burası ev sahipliği yapıyor. Üzülerek gördük ki bazı bölgelerde drenaj kanalları açılmış ve sulak alanın bazı kısımları maalesef kurutulmuş. Su seviyesi düşünce alanın kışın donması da kolaylaşmış ve artık kış aylarında sukuşlarına ev sahipliği yapamaz hale gelmiş. Büyükbaş hayvanlarına otlak açmak için yöre köylülerinin alanı kuruttuğu bilinen bir gerçek. Üstelik bu sulakalan Nahçıvan ve Ermenistan’a doğru sınır aşan bir sulak alan. Büyük bölümü zaten kurutularak tarım arazilerine dönüştürülmüş, sadece Ağrı Dağı’nın eteklerinde sazlık kesimler kalmış durumda. Bu da adeta tüm sukuşları için son kale statüsünde. Üstelik burası yeşil arıkuşunun ülkemizde ürediği bilinen iki alandan birisi. Bu özelliğinden dolayı da birçok kuşgözlem turistinin uğrak noktası. Dolayısıyla bu alan acilen bir koruma statüsüne kavuşturulmalı ve alanın kurutulması engellenmelidir. Aksi takdirde kuzeydoğu Anadolu bölgesinde kış aylarında sukuşlarının gidecek hiçbir yeri kalmayacak.”, dedi.
Hidrobiyoloji Haberleri
-
Atacama Çukurunda Yırtıcı Kabuklu Türleri Keşfedildi
-
Maldivler'in derin deniz mercan resiflerinde yeni bir kız balığı türü keşfedildi.
-
Uçan balıklar nasıl uçar?
-
En hızlı yüzen balık hangisidir?
-
Kitonlar ve KitonTürleri
-
Tarak deniz anaları hakkında bilgi
-
Yeni Bir Biyolüminesan Deniz Salyangozu Türü Keşfedildi
-
Benekli El Balığının Genomu Dizilendi
-
Yeni bir keşiş yengeci türü olan Strawberry Claws ile tanışın
-
Deniz Biyologları Yeni Bir Derin Su Vatozu Türü Keşfetti
-
Avustralya Sularında Altı Yeni Etçil Sünger Türü Keşfedild
-
Balık yumurtaları hakkında ayrıntılı bilgi
-
Kızıldeniz'de yeni 'huysuz' balık türü keşfedildi
-
Şişe Burunlu Yunuslar Oynarken Birbirlerine Gülümsüyor
-
Güney Afrika'nın yosun ormanında yeni bir istiridye türü keşfedildi. "Brachiomya ducentiunus"