CRISPR/ Cas9 Gen Düzenleme Düşünülenden Daha Fazla Genetik...

CRISPR/ Cas9 Gen Düzenleme Düşünülenden Daha Fazla Genetik Hasara Neden Olabilir

CRISPR / Cas9 gen düzenlemesinde genom hasarı düşünülenden daha yüksek olabilir. Potansiyel gen terapilerinde CRISPR / Cas9 kullanımı için dikkat edilmesi gerekir.

CRISPR /Cas9 NEDİR ?

CRISPR /Cas9 genetik bilimcilerin ve tıpçıların, genomun belirlenen ve istenilen çeşitli kısımlarına ekleme, çıkarma veya DNA dizisinde bir takım değişiklerin yapılmasına olanak sağlayan teknolojidir.

PEKİ BU CRISPR /Cas9 NASIL İŞLİYOR ?

DNA üzerinde mutasyon yaratan iki molekülden oluşuyor :

1.Cas9 adlı enzim : Genomun istenilen yerinde bulunan DNA ipliklerini kesebilen bu sayede DNA parçalarını eklenebilir çıkarabilir hale getiren moleküler bir makas görevi görür .

2. Rehber RNA :Cas9’un genomun belirlenilen bölgeye gitmesini sağlar bu sayede Cas9 enziminin doğru yerleri kesmesini sağlamaktadır.

Fakat bu teknolojinin genetik hasara yol açılacağı tespit ediliyor. Wellcome Sanger Enstitüsü’nde bulunan bilim adamları bu gen düzenlenmesinin hücreler içinde daha önce düşünülenden fazla bir genetik hasara sebep olabileceğini keşfetmişlerdir. Bilimsel araştırmalarda yaygın olarak kullanılan CRISPR / Cas9, HIV, kanser ya da orak hücre hastalığı gibi bir çok hastalıkların tedavilerine olanak sağlıyor. Hastalığa sebep olan geni inaktive ederek veya genetik bir mutasyonu düzelterek tedavi uygulanabilir. Ancak , söz konusu olan bu tedavilerinin güvenilir oldukları kanıtlanmalıdır. Önce yapılmış araştırmalar içersinde DNA’da CRISPR /Cas9 beklenmedik bir mutasyon göstermemiştir ama daha kapsamlı bir çalışma yapılması gerekti ve bu çalışmalar fare ve insan üzerinden yapıldı. Yapılan çalışmada CRISPR / Cas9’un sıklıkla mutasyonlara neden olduğunu hedef bölgeden uzak bir mesafede keşfettiler. Araştırmacılar, bunun sebebinin hücrelerin çoğunun büyük genetik yeniden düzenlemelere sahip olmasından kaynaklandığını buldular. Araştırmalar sonucunda CRISPR /Cas9’a alternatif yöntem bulma konusundaki ilgi tetiklenmiş oldu.

Çeviren ve Derleyen: Hatice Kurtel

KAYNAKLAR :

https://www.sanger.ac.uk/news/view/genome-damage-crisprcas9-gene-editing-higher-thought

https://www.yourgenome.org/facts/what-is-crispr-cas9

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/CRISPR_logo.png/128px-CRISPR_logo.png

#CRISPR /Cas9 # genetik # mutasyon # hücre # inaktive