Myriapoda Sınıfı
Bu sınıfta bulunan artropodların vücutları çok sayıda segmentlerden oluşmuştur. Baş hariç tutulursa segmentler belirli gruplaşmalar göstermez. Her segmentten bir veya iki çift ayak çıkar ve kırk ayaklılar adını alırlar. İki alt sınıfı vardır.
Alt sınıf: Diplopoda (Milipedes)
Milipedler bin ayaklılar olarak isimlendirilirler. Vücutları silindirik yapıdadır. Her segmentden genellikle iki çift ayak çıkar. Bu alt sınıfta zehirli etkisi görülen türlere rastlanılmamaktadır. Ancak tropik bölgelerde yaşayan bazı türleri irkiltildiğinde deri bezlerinden zehirli bir salgı çıkarırlar. Özellikle ekinlere zarar verirler ve bazen rastlansal olarak insanların burun sinuslarında ve sindirim kanallarında görülür. Diplopoda 'ların bazı türleri helmintlerden Hymenolepis dimunata'nın arakonaklığını yaparlar. Diplopoda'lara dokunulduğu zaman kendi üzerine kıvrılır ve ölü gibi bir durum alırlar. Büyüklükleri birkaç milimetre ile 30 cm arasında değişir. Bitkisel ve hayvansal besin almalarına rağmen genellikle bitkisel gıdalarla beslenirler. Işığı sevmedikleri için gündüzleri saklanırlar. Genel olarak taş, ağaç oyuğu ve yaprakların altında bulunurlar. Rutubetli ortamları sevdikleri için kurak mevsimlerde yaz uykusuna (estivation) yatarlar. Vücutlarının alt yüzlerinde kendilerini korumak için salgı yapan zehir bezleri taşırlar.
Alt sınıf: Cbilopoda (Centipedes, yüz ayaklılar)
Dorso-ventral olarak nisbeten basıktırlar. Her segmentden bir çift ayak çıkar. Birinci çift ayaklar birer kanca şeklini almış olup, zehir bezleriyle irtibatlıdırlar. Bu alt sınıftakilerin türlere göre değişrnek üzere az veya çok zehirli etkileri vardır. Chilopodların boylan ıo cm'ye kadar varabilir ve bunlar bazı küçük omurgalı hayvanları bile yerler. Chilopodlar (çıyanlar) zehirini akıtarak kobay ve ördekleri bile birkaç dakika içinde öldürebilirler. Bunlar etle beslenirler. Sağlık önemi olan çıyanlar Scolopendra takımı ve Scolopendridae ailesinde bulunurlar. Bunlar parazitlik yapmazlar, hastalık etkeni bulaştırmazlar ve doğada yağmacılık ile beslenirler. İnsanlarda birkaç çıyan türü zehirlenme yapabilmektedir. Çıyan zehirlemesine scolopendrizm (scolopendrismus) adı verilir.
Scolopendrizm ; scolopendra cinsi chilopodların alt çeneleri ucundaki iğnelerini insan derisine sokarak dokulara zehir akıtmaları sonucu oluşan ve genellikle yerel belirtilerle ve bazen genel belirtilerle özellenen bir artropod zehirlemesidir. Çıyanlar nemli, loş ve karanlık yerlerde yaşar ve yuvalanırlar. Gündüzleri taş altlıklarında ve deliklerde gizlenirler. Geceleri dolaşır ve avlanırlar. Böcek ve ufak solucanlarla beslenirler. En önemli çıyan türleri sarı çıyan (Scolopendra morsitans) ve yeşil çıyan (Scolopendra angulata) dır.
İnsanları çıyanlar kendilerini savunmak için sokarlar. Sokulan yerde kızarma, şişme, deri altı kanamaları ve bölgesel lenf yumrulaerında yangı gelişir. Özellikle çocuklarda ateş yükselmesi, baş ağnsı, bulantı ve kusma görülür. Hatta yüzdeki sokmalar çocuklarda ölümle sonuçlanabilir. Sokulan yerden çıyan düşmemiş ise üzerine tuzlu suya, alkole veya etere batırılmış pamukla pansuman yapılır. Aynca amonyak, sodyum bikarbonat yada magnezyum sülfat eriğiyine batırılımış
pamuk kapatılır. Sokulan yerin çevresine ağrı kesici olarak novacain gibi ilaçlar steril olarak enjekte edilir.
Entomoloji
-
Duyarga bacaklılar - Protura
-
İçtençeneliler - Entognatha
-
Böceklerin Anten veya Duyarga Yapıları
-
Böceklerin anatomik yapısı ve vücut kısımları
-
Entomolojiye giriş
-
Entemoloji ya da böcek bilimi hakkında bilgi
-
Bitki zararlısı böcekler
-
Ülkemizdeki Bombus Türleri
-
Bal ve Apiterapi
-
Arı Zehiri Ve Apiterapi
-
Bal Arılarının Taksonomisi, Vücut Yapıları & Gelişme Dönemleri
-
Bal Arısı Kolonisi Ve Arı Irkları
-
Arı Hastalıkları ve Sınıflandırılması
-
BÖCEKLER VE ZARARLARI
-
Böcekler İçin Çevre Dostu Öneriler
