Araptavşanı (Allactaga williamsi)
Fotoğraf: Prof.Dr. Ahmet Karataş
Bu adreste de A.KARATAŞ hocanın niğde - aksaray bölgesinde teşhis ettiği arap tavşanları kakkında bilgi var.
Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Mammalia
Takım: Rodentia
Familya: Allactaga
Sınıflandırma
Tür Allactaga williamsi
Tür Allactaga elater
Tür Allactaga euphratica
Bitki örtüsü bozulmamış, seyrek otlu, zemini sert, 350 metre ile 2600 metre yüksekliğe kadarki doğal alanlarda yaşar. Bozkır ve çölleşmiş arazilerde görülür. Toprağa açtığı dehlizlerde yaşar.
Yuvasını toprağın yüzünde yapar, fakat yurdu ıslak ve bataklık bir yerse, yuvasını, kuru kalması için otların ve çalıların arasına yerleştirir.
Araptavşanı Kuzey Afrika'dan Orta Asya ve Çin'e kadar uzanan bölgelerdeki çöllerde ve kurak düzlüklerde yaşayan küçük kemiricilerin ortak adıdır. 25 kadar türü olan araptavşanlarının aslında tavşanlarla hiçbir akrabalığı yoktur.
TÜRKİYE'DEKİ DAĞILIMI:
Ahmet Karataş (rousettus)'ın tür hakkında ilettiği bilgiler:
Niğde, Aksaray, Artvin'den gözlemler var. Bütün illeri tek tek sayma yerine; Karadeniz, Akdeniz ve Ege'nin sahil kesimleri ile Güneydoğu Anadolu'nun büyük kısmı ve Marmara dışında kalan bütün iç bölgelerimizden biliniyor. Batıda Denizli yakınlarına ve Demirci (Manisa)'ye kadar dağılım devam ediyor.
Türkiye' nin Orta, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde araptavşanlarının üç türü yaşamaktadır.
Araptavşanı (Allactaga williamsi) Orta Anadolu Bölgesi ve Batı Anadolu Bölgesi ovalarıyla Doğu Anadolu'nun yayla ve steplerinde görülür. İzmir'den Doğu Anadolu'ya kadar uygun yaşam ortamı olan yerlerde yayılış gösterir. Türkiye'de yaşayan diğer türlerinden A. elater genellikle Iğdır-Kars dolaylarında, A. euphratica Şanlıurfa civarında yayılım göstermektedir. Çok fazla bilinen ve rastlanılan bir tür değildir.
Cihan Haber Ajansının 14 Ağustos 2007 tarihli haberinde; Denizli'nin Acıpayam İlçesi'nde, Eşeler Yaylasının Gümüş Köyü mülki hudutları içindeki bölümünde, Veli Turan ve iki arkadaşının yakaladıkları ve evlerine getirdikleri hayvanın Arap tavşanı (Allactaga williamsi) olduğu ortaya çıkmıştır.
Beslenme
Çeşitli otsu bitkiler, bunların sürgünleri, meyveyle beslenir. Dişleri çok keskindir. Yiyebileceği tohumlan ve böcekleri ararken ya tavşan gibi dört ayağıyla ya da kuyruğundan destek alıp arka bacakları üzerinde zıplayarak yürürler.
Biyolojisi
Araptavşanı toprağın altında yaklaşık 3 metre uzunluğunda oyuklar kazar ve kavurucu çöl sıcağından korunmak için günün büyük bölümünü yuvasında uyuyarak geçirir. Kışın beslenme zorluklarını, yılın altı ayını derin uykuda geçirerek giderir. Kış uykusunu uyuduğu yer, don çizgîsinin altındaki küçük bir yeraltı inidir. Araptavşanı buraya süzülerek kapısını kapar ve kuru otların arasında top olur. Artık ilkbahar ortılığı ısıtmcaya kadar derin uykusundan uyanmaz. Bölgelere göre kış uykuları değişir.
Çiftleşme mevsimleri mayıstır. Genellikle yılda iki kez yavrularlar. Dört, beş, bazen de dokuz yavru otuz gün sonra yerin altındaki bir yuvada dünyaya gelir. Bunlar doğuşta sadece 1 gram olup, büyüklerine hiç benzemezler. Yavrular doğduklannda tüysüzdür ve bir süre yalnızca ön bacaklan üzerinde sürüklenerek yürüyebilirler. Çıplak ve kör olmarından başka, bıyıkları yoktur, kuyrukları da nispeten kısadır. Üç hafta sonra gözleri görmeye, kulakları da duymaya başlar, bir üç hafta daha sonra ise 30 gramlık yetişkin ağırlıklarına erişirler. Arka bacakları ancak sekiz haftalık olduklarında gelişir.
Yuvasının girişini çoğu zaman toprakla örter, ama tehlike anında kullanmak için ayrı bir çıkış yolu kazdığı da olur. Bazı türlerde birkaç aile büyük bir yuvada birlikte yaşar ve türlerin çoğu kış uykusuna yatar. 2 yıl yaşar.
Yaşadığı yerlerde kalabalık koloniler kurar.
Araptavşanının neslinin dünya ölçeğinde tehlike altında olduğuna karar verildi. 22-25 Kasım 2005 tarihinde Doğa Derneği'nin öncülüğüyle Samsun'da yapılan "Memeli Hayvanlar Kırmızı Listesi Projesi'nin Batı Asya ayağı toplantısına Ortadoğu ülkeleri ve Türkiye'den uzmanlar katıldı. Dünya nüfusunun büyük kısmı Türkiye'de yaşayan Anadolu araptavşanı (Allactaga williamsi) tehlikeli durumu nedeniyle "Hassas" (VU) kodlu IUCN kırmızı liste kategorisine yerleştirildi.
Türün yok olmasının ana nedeni tıpkı pek çok kuş türünde görüldüğü gibi yapılan sulama çalışmalarıdır. Araptavşanlarının yaşadığı doğal bozkırlar sulu tarıma açılıyor. Ayrıca türün yaşadığı alanların çiftçiler tarafından bilinçsizce sürülmesi ya da böcekleri yok etmek maksadıyla bu alanların ilaçlanması sonucu bu az bilinen tür bir zamanlar yaygın olduğu bu topraklardan sessizce siliniyor.
Davranışları
Bir sıçrayışta 3,5 metre atlayabilir. Ağırlığı 30 gram bile olmadığından, bu hafiflik sayesinde memeliler dünyasının atlama şampiyonudur. Ön ayakları küçük olmakla beraber, arka bacakları, atlayabilmesi için iyice uzamıştır. 7-8 santimlik vücudunun iki misli uzunluktaki kuyruğu, havadayken dengesini sağlar.
Belli bir patika takip edecek yerde, istediği yönde ilerler. Kısa yerlere mükemmel yüzebildiği için, bir havuz veya gölcük veya herhangi bir su birikintisi onu yolundan döndüremez.
Kanguru gibi zıplayarak yol alır.
Herhangi bir tehlike ile karşılaştığında hızlı manevralarla yuvasına girip yuva ağzını hemen kapatır. Girdikleri deliği bulmak neredeyse imkansızdır.
Kaynak : www.tramem.org
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar