BİTKİ HÜCRE ÇEPERİ VE GÖREVLERİ
Çeper tabakalarının sınıflandırılması: Her bitki hücresinin kendine özgü bir çeperi vardır. Hücre çeperlerinin kalınlıkları ve şekli hücrelerin yaşına ve tipine göre farklılık gösterir. Bir bitki dokusunu oluşturan hücrelerde orta lamel, primer çeper ve sekonder çeper olmak üzere genelde üç kısım ayırt edilebilir.
Orta lamel, gelişimi hücre bölünmesini takiben başlar. Bölünmekte olan hücrenin merkezinde iğ ipliklerinin yoğunlaşmasıyla, fragmoplast olarak adlandırılan ayırıcı bir tabaka olarak ortaya çıkar. Poligalaktronik asitin de yapıya 4 katılmasıyla orta lamel (pektin lamel) iki yavru hücreyi birbirinden ayırır. Dokuyu oluşturan hücreleri birbirine bağlar ve hücreler arasında iletimde rol oynar. Odunlu dokularda orta lamel genellikle ligninleşir. Hücre gelişimi sırasında orta lamel çoğu kez primer çeperle bütünleşir. Pektinaz enzimi tarafından parçalanınca dokuyu oluşturan hücreler birbirinden ayrılır. Portakal ve mandalina gibi turunçgil meyvelerinin meyve kabuğu olan eksokarp ile meyvenin etli, sulu kısmı mezokarp arasındaki renksiz madde pektin maddesinden oluşmuştur. .
Primer çeper, hücrenin bölünmesi sırasında her yavru hücre orta lamel üzerine selüloz maddesi biriktirir. Böylece primer çeper ortaya çıkar. Her hücrenin asıl çeperidir. Çoğunlukla selülozdan yapılmış olmasına rağmen bu çeper yapısında hemiselüloz, pektin ve az miktarda protein de bulunur. Hücre büyürken ve gelişirken primer çeper de buna paralel olarak hem yüzeysel hem de kalınlığına büyür.
Sekonder çeper, primer çeperin ardından gelişen çeperdir, Hücre gelişimini tamamladıktan sonra oluşur. Trake, trakeid ve lif hücreleri gibi çoğunlukla ölü hücrelerde gelişir. Yapısında selülozun yanı sıra hemiselüloz, ksilüloz, arabinoz gibi polisakkaritler de bulunabilir. Ayrıca lignin, süberin, kütin, tanin, inorganik tuzlar, silika ve diğer bazı kimyasal maddelerin de yapısına katılmasıyla değişikliğe uğrayabilir.
Sekonder çeperin asıl işlevi mekanikseldir. Sekonder çeperli hücreler çoğunlukla ölü olduklarından, protoplast içermezler. Gelişimlerinde tersine dönüşmeyen değişiklikler gösterirler. Ksilem ışınlan ve ksilem parankima hücreleri gibi bazen canlı hücreler de sekonder çepere sahip olabilirler. Hücre çeperleri kalınlaşırken homojen bir kalınlaşma göstermezler. Primer hücre çeperlerinde böyle ince kalmış bölgeler primer geçit alanlarını oluştururlar. Meristem hücrelerinde primer geçit alanları fazla olup, çeperler boncuk dizisi görünümündedir. Sekonder çeperli hücrelerin çeper üzerinde ince kalmış yerlere ise geçit adı verilir.
Anatomi
-
Beyin Sapı İşlevi
-
Pupiller Refleks Yolları
-
Amygdala
-
Hipokampus Anatomisi
-
Kanatlı Hayvanlarda Solunum Sistemini Oluşturan Organların Özellikleri
-
Hayvanlarda Solunum Tipleri
-
Hayvanlarda Solunum Mekaniği Nedir?
-
Hayvanlarda Akciğerler (Pulmones)
-
Soluk Borusu (Trake, Trachea)
-
Gırtlak (Larinks, Larynx)
-
Bölgelere Göre Omurların Özellikleri Nelerdir?
-
Omurganın yapısı ve görevleri nelerdir?
-
İskeletin (Kemiklerin) Görevleri Nelerdir ?
-
Kemik gelişimini etkileyen faktörler nelerdir?
-
Kemikleşme (Ossificasyon) Nedir ?