Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Yarı Dişi Yarı Erkek Özellikleri Gösteren Kuş Kayıtlara Geçti

---

Kanatlarından birisinin alt kısmı sarı, diğer kanadının altı ise pembe renkte olan kuşun muhteşem görüntüsü, tüy renginin cinsiyet belirteci olduğu türün ender bir bireyi olarak...

Ortadan ikiye bölünmüş gibi kanatlarından birisinin alt kısmı sarı, diğer kanadın altı ise pembe renkte olan kuşun muhteşem görüntüsü, tüy renginin cinsiyet belirteci olduğu türün ender bir bireyi olarak kayıtlara geçti. 

Herhangi bir kan testi veya bir otopsi yapılmadan emin olamasak da bu al göğüslü kocabaşın (Pheucticus ludovicianus) daha önce kuşlarda gözlemlenen bilateral gynandromorphy (jinandromorf-yarı erkek yarı dişi) olarak bilinen bir genetik anomalinin ürünü olabileceğini söyleyebiliriz. 

Hem erkek hem de dişi üreme dokularına sahip olmayı ifade eden gerçek hermafroditizmin aksine, jinandromorflar vücutlarının her iki tarafında zıt cinsel özellikler gösterir. Bu kuş özelinde ise, al göğüslü kocabaşın bir yarısı genetik olarak dişi görülürken; diğer tarafı genetik olarak bir erkeğin tüm işaretlerini taşıyor. Hatta kuşun kanatlarının ve kuyruğunun arkası bile önemli cinsel farklılıklar gösteriyor; sol taraf daha kahverengi, sağ taraf daha siyah halde. Eğer ki kuş, daha önce gözlemlenen diğer gynandromorflar gibiyse, bu sol-sağ bölünmenin beyin ve üreme organları da dahil olmak üzere iç kısımlarına da gitmiş olması mümkün. 

Görsel Kaynak: Powdermill Nature Reserve Facebook

Powdermill Avian Research Center'daki kuş bilimciler, 1962'den beri Powdermill doğa rezervinde yılda yaklaşık 13.000 kuşu gruplamaktadır. Yüzbinlerce kuşun kayıtlarını içeren veritabanı, toplamda 10'a bile ulaşmayan iki taraflı gynandromorf örneğini kayıt altına almış durumda. Öte yandan en son 2005 yılında doğaya geri salınan, bir yarısı pembe diğer yarısı sarı olan bir başka kuş da yine al göğüslü kocabaş kuşuydu.

Alışılmışın dışındaki bu fenomen, aslında sürüngenler, kelebekler ve kabuklular arasında da görüldü ancak hâlâ tam olarak nasıl işlediği konusunda yeterli bilgiye sahip değiliz. İlk başlarda, gynandromorfların ayrı ayrı döllenmiş, gelişmekte olan iki embriyonun füzyonundan (kaynaşmasından) oluştuğu öne sürüldü, ancak şimdi bilim insanlarının başka bir fikri daha var. 

Görsel Kaynak: Powdermill Nature Reserve Facebook

Dişi kuşlar bir yumurta ürettiklerinde, hücrenin kromozomlarının yarısını 'polar gövde' adı verilen bir "torbaya" atması amaçlanır. Eğer ki yumurta bu DNA'yı tutarsa, kendi çekirdeğini oluşturabilir. Eğer iki sperm bir yerine iki çekirdekli bir yumurtayı döllerse ve bu çekirdekler yavruların vücudunun her iki tarafını ayrı ayrı bölmeye başlarsa teorik olarak bir taraf dişi kromozomları, diğer tarafı erkek kromozomları ifade ederek kendi cinsiyetine sahip olabilir.

Ancak akıllarda bir soru daha var: Bu kuşun üreme yeteneği bulunuyor mu?

Kuşlarda genellikle sadece sol yumurtalık işlevsel olduğundan ve bu kuşun da sol tarafı dişi tarafı olduğundan; teoride kuşun bir erkekle başarılı bir şekilde çiftleşebilmesi ve yavrular dünyaya getirmesi mümkün görünüyor. Çünkü sağ tarafında dişi özellikleri gösteren diğer yarı erkek-yarı dişi görünümlü kuşlar genellikle kısır olurlar.

Öte yandan potansiyel olarak işleyen bir yumurtalığı olsa bile bu sevimli kuşun çiftleşememe ihtimali de mevcuttur. Al göğüslü kocabaş türü, ötücü bir kuş olduğu ve erkeklerin dişileri çekmek için seslerine güvendikleri göz önüne alındığında, eğer ki şarkısı diğer kuşlara kafa karıştırıcı gelirse bu kuşun bir partneri çekip çekemeyeceği de soru işareti olarak duruyor. 

Bazı jinandromorf zebra ispinozları, bir dişi etraftayken erkeksi sesler çıkarabiliyor ancak bu tüm yarı-cinsiyetliler için geçerli değil. 2017 yılında, bir jinandromorf doğu uzun kuyruklu ispinozun (Pipilo erythrophthalmus) şarkı söylediği ve yavrularını beslediği kaydedilmişti, bu da bazı durumlarda yavrulamanın mümkün olduğunu gösteriyor.

Kaynak ve İleri Okuma

    This rare bird is male on one side and female on the other. ScienceNews/Aayushi Pratap (accessed October 8, 2020). https://www.sciencenews.org/article/bird-male-female-grosbeak-gynandromorph

    Biologists Find Spectacular Bird That's Both Male And Female, Split Down The Middle. ScienceAlert/Carly Cassella (accessed October 8, 2020). https://www.sciencealert.com/this-spectacular-bird-is-male-on-one-side-and-female-on-the-other

    Somatic sex identity is cell autonomous in the chicken. Nature, (2010). https://www.nature.com/articles/nature08852

BilimFili.com: "Yarı Dişi Yarı Erkek Özellikleri Gösteren Kuş Kayıtlara Geçti"

https://bilimfili.com/yari-disi-yari-erkek-ozellikleri-gosteren-kus-kayitlara-gecti

 

---