Virüsler Hakkında Bilgi

Biyoteknolojinin göz bebeği insanların korkulu rüyası virüsler.

Virüsler 21 yy. gözde canlıları olmuştur, hayatlarının varlığı yada yokluğu bilinmeyen ekolojinin en üst basamağına aday bu canlıların biyoteknoloji biliminde sıkça adından söz edilir oldu. Genel bağlamda özelliklerinden bahsedeceğimiz virüsler biyoteknolojik çalışmaların gözdesi konumunda , peki virüslerin genel özellikleri yaşayış şekilleri ve tarihçesi nedir?

Tarihi belgelere dayanılarak yapılan yorumlarda çok daha eski dönemlerde viral hastalıkların var olduğu anlaşılmaktadır. Örneğin viral bir hastalık olan insan çiçeği hastalığının MÖ 10.000’ li yıllarda Kuzeydoğu Afrika’da bulunduğu ve buradan ticaret kervanlarıyla Orta Asya’ya taraflarına taşınıldığına inanılmaktadır. Ayrıca Eski Mısır’a ait olan ve MÖ 1400’lere tarihlendirilen hiyeroglif tabletlerde çocuk felci hastalığının resmedildiği görülebilir. MÖ 1000’li yıllara ait Eski Yunan ve Mezopotamya kanunlarında da kuduz hastalığından bahsedildiği bilinmektedir. Bütün bu bilgiler virüslerin neden olduğu hastalıkların çok uzun yıllar önce var olduğunu ancak modern anlamdaki viroloji çalışmalarının yaklaşık 100 yıl önce başladığını göstermektedir. Modern anlamdaki Viroloji çalışılmalarının 1885 yılında Fransız bilim adamı Louis Pasteur ve 1892 yılında Rus bilim adamı Dimitri Iwanowski bundan 23 yıl sonra ingilterede twort çiçek aşısından ürettiği mikrokoklarla ve fransada d’Herelle şigellalarla yaptığı deneylerle başladığı kabul edilmektedir.

Virüs latince zehir anlamına gelir Virüsler önceleri bakterilerin salgıladığı bir zehirli madde olarak kabul ediliyordu. Daha sonra, virüsün bir organizmaya bulaşarak hastalık yapabileceği gösterildi. Hasta olan tütün bitkisinden çıkarılan özüt, porselen bir filtreden geçirilerek bakteriler tutuldu. Süzülen özüt, sağlıklı tütün bitkisinin yapraklarına sürüldüğünde, bitkinin hastalandığı görüldü. Hollandalı mikrobiyolog M.W. BEIJERINCK hastalığın kısa zamanda bitkinin bütün organlarına yayıldığını tespit etmiştir. Özütte hiç bakteri kalmadığı halde, sağlıklı bitkiyi hastalandıran bu faktöre, BEIJERINCK, “hastalık yapan canlı sıvı” adını vermiştir. 20. yüzyılın başlarında, tütün mozayik virüsünden başka, bitki, insan ve hayvanlarda çeşitli hastalıklar yapan virüsler keşfedilmiştir. Mesela bunlar arasında salatalık, marul ve patateste mozayik hastalığı yapan virüsler sayılabilir. Ayrıca insanlarda sarı humma, çocuk felci, grip, kızamık, kızamıkçık, kabakulak ve suçiçeği gibi hastalıklara sebeb olan virüsler de bilinmektedir.

Virüsler genel olarak şu özelliklere sahiptir Virüsler organizmada hastalık yapabilen en küçük canlı enfeksiyon etkenidirler. Büyüklükleri 20-400 nm arasında değişmektedir. Morfolojik yapıları ve genel özellikleri yönünden diğer mikroorganizma-lardan büyük farklılıklar gösterirler. Bakteri, protozoa ve mantarlarda olduğu gibi tam bir hücre yapısı göstermezler. Yalnız başlarına yaşamak için gerekli olan enerjiyi ve makromolekülleri sentez edemezler. Bu nedenle virüsler tamamen enfekte ettikleri hücrelerin metabolik sistemlerinden yararlanırlar. Yani zorunlu hücre içi paraziti olarak yaşamlarını devam ettirirler. Canlı hücrelerin dışında yaşamlarını sürdürmeleri mümkün değildir. Canlı hücre dışında metabolik aktivite gösteremezler. Ancak hücre içine girdikten sonra hem kendi, hem de hücrenin metabolik yollarını kullanırlar. Bu nedenle virüsler hücre dışında metabolik olarak inaktif, hücre içinde ise canlı olarak kabul edilirler.

Virüslerin diğer canlı organizmalardan ayıran özellikleri

1) Virüsler çok küçüktür

2) Genomik yapısı diğer canlılara göre farklılık gösterir

3) Kendilerine has Metabolik aktiviteleri vardır

4) Çoğalmaları farklı formlardadır

5) Üreme ortamı yanlızca canlı organizma içindedir.

6) Filtrelerden geçme

7) Hücre organellerinin olmaması

8) Antibiyotiklere karşı duyarlı olmaları

9) İnterferona duyarlılık

10) Antijenik özellik

11) Mikroskobik özellik

Virüsleri Üzerinde yaşadıkları ve hastalık yaptıkları canlı grubuna göre 3’e ayırırız

a)Bitkisel virüsler: Bitkilerde hastalık yaparlar. Kalıtım maddesi olarak genellikle RNA bulundururlar. Tütün, patates, marul, salatalık “mozaik virüsleri” örnek verilebilir.

b)Hayvansal virüsler: Sadece insanlar ve hayvanlarda hastalık yaparlar. Bazıları DNA; bazıları RNA bulundurur. Grip, kızamık, kabakulak, suçiçeği, sarıhumma, çocuk felci, uçuklar, siğiller ve AIDS hayvansal virüslerin sebep olduğu hastalıklardır.

c)Bakteriyofajlar: Bakterilerin içinde yaşarlar ve onları öldürürler. Genellikle DNA bulundururlar. Virüslerin hastalık yaptığı canlı çeşitleri farklı olduğu gibi bir canlının değişik dokularında yaşayan virüsler de farklı olabilmektedir. Özetle virüsler, canlı hücreler içerisinde canlılık faaliyeti gösterebilirler.

Kaynak: <http://nano-biyotek.blogspot.com.tr/2013_04_01_archive.html>

#virüsler #hakkında #bilgi