Uyuyarak Zayıflama
Yaz aylarının yaklaşmasıyla hepimizi bir kilo verme, forma girme telaşı sardığı kesin. Birçoğumuzun içinde limon ve maydanoz bulunan su mataraları, yeşil elmalar, yağsız salatalarla haşır neşir olmaya başladığı şu günlerde kilo verme olayında etkili, ancak pek de bilinmeyen bir mekanizmadan bahsetmek istiyorum.
90’lı yıllarda keşfedilmeye başlayan leptin ve ghrelin vücudumuzdaki açlık-tokluk hissinin kontrolünden sorumlu hormonlar olarak bilinmektedir. Yunanca ince anlamına gelen ‘leptos’ kelimesinden köken alan Leptin bize ‘doydun, artık sofradan kalkabilirsin’ diyerek yememizi sonlandırmamızı sağlayan hormondur. Bu hormon birçok organdan salınsa da özellikle beyaz adipoz (yağ) dokudan salgılanarak vücuttaki yağ depolarının durumuna göre hipotalamusu etkileyerek iştahı ayarlamaktadır. Leptinin yemeklerden 4-5 saat kadar sonra arttığı ve yağ stoklarının azaltılmasında görev aldığı da düşünülmektedir. Burada akıllara bir soru takılabilir: yağ dokudan salgılanan bir hormon şişmanlarda yüksek oranda yağ doku bulunmasına rağmen neden işe yaramamaktadır? Sorunun cevabı gayet basit olup, yapılan çalışmalarda obez bireylerde leptin seviyesinin yüksek olmasına rağmen leptin reseptörlerinin artık yorgun düşerek görevini gerçekleştirememesi nedeniyle işe yaramadığı belirlenmiştir. Ghrelin hormonu ise leptinin aksine ‘çok acıktın, hemen bir şeyler yemelisin, doğru mutfağa’ diyerek hepimizi rahatsız eden hormon olarak bilinmekte olup sindirim sisteminden salgılanmaktadır.
Çok önemli bir detay ise uykunun bu hormonlar üzerindeki etkisi. Çünkü araştırmalara göre yetersiz uyku leptin hormonunun azalması ve ghrelin hormonunun artması yönünde etki göstermektedir. Dolayısıyla yetersiz uyku durumunda iştah artışı ve buna bağlı olarak kilo alımı ortaya çıkmaktadır. Uykunuzu alamadığınız günlerde sürekli bir açlık hissi duyduğunuzu mutlaka tecrübe etmişsinizdir. Uzmanlar, bu iki hormonun dengeli çalışması ve kilo kontrolünün sağlanmasında sağlıklı ve yeterli bir uyku düzeni yanı sıra akşam yemeklerinden sonra yiyecek tüketilmemesinin büyük önem taşıdığını belirtmektedir.
Hazırlayan: Dr. İlknur DÜLGER (Biyolog)
Kaynaklar:
1. Jeffrey M. Friedman, 2002, The Function of Leptin in Nutrition, Nutrition Reviews, Vol. 60, No: 10.
2. http://alternatifanne.com/uyku-kilo/
Makale kaynağı: Nucleus Biyoloji ( Facebook)
Sağlık Haberleri
-
Kaçış Sendromu: Ataklar ve Tekrarlayan Krizlerle Dolu Bir Hastalık
-
Oksijen tüketimi ile sinir hücrelerinin aktivitesi doğrudan ilişkili
-
Bandırma Vapurunun Yolcuları ve Refik Saydam
-
Açlık Anoreksiya Nervoza'da Mikrobiyom ve Gut-Beyin Etkileşimi Üzerine Etkisi
-
Beyindeki Beyaz Madde Nedir?
-
Zellweger Sendromu ve Neden Olduğu Çoklu Sistemik Bozukluklar
-
Çiçek Hastalığı Nasıl Ortadan Kaldırıldı?
-
Fetusun Beyni Ne Zaman Çalışmaya Başlıyor?
-
Harvard bilim adamları, insan bilincinin kaynağını saptamış olabileceklerini düşünüyorlar.
-
Oruç Fizyolojisi
-
Alternatif Gün Oruç
-
Hamster testleri, maskelerin koronavirüs yayılımını azalttığını gösteriyor: bilim adamları.
-
Charlevoix-Saguenay'ın otozomal resesif spastik ataksisi
-
Yüzyılın Molekülü İnsülin
-
Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR)
