Uyuyarak Zayıflama
Yaz aylarının yaklaşmasıyla hepimizi bir kilo verme, forma girme telaşı sardığı kesin. Birçoğumuzun içinde limon ve maydanoz bulunan su mataraları, yeşil elmalar, yağsız salatalarla haşır neşir olmaya başladığı şu günlerde kilo verme olayında etkili, ancak pek de bilinmeyen bir mekanizmadan bahsetmek istiyorum.
90’lı yıllarda keşfedilmeye başlayan leptin ve ghrelin vücudumuzdaki açlık-tokluk hissinin kontrolünden sorumlu hormonlar olarak bilinmektedir. Yunanca ince anlamına gelen ‘leptos’ kelimesinden köken alan Leptin bize ‘doydun, artık sofradan kalkabilirsin’ diyerek yememizi sonlandırmamızı sağlayan hormondur. Bu hormon birçok organdan salınsa da özellikle beyaz adipoz (yağ) dokudan salgılanarak vücuttaki yağ depolarının durumuna göre hipotalamusu etkileyerek iştahı ayarlamaktadır. Leptinin yemeklerden 4-5 saat kadar sonra arttığı ve yağ stoklarının azaltılmasında görev aldığı da düşünülmektedir. Burada akıllara bir soru takılabilir: yağ dokudan salgılanan bir hormon şişmanlarda yüksek oranda yağ doku bulunmasına rağmen neden işe yaramamaktadır? Sorunun cevabı gayet basit olup, yapılan çalışmalarda obez bireylerde leptin seviyesinin yüksek olmasına rağmen leptin reseptörlerinin artık yorgun düşerek görevini gerçekleştirememesi nedeniyle işe yaramadığı belirlenmiştir. Ghrelin hormonu ise leptinin aksine ‘çok acıktın, hemen bir şeyler yemelisin, doğru mutfağa’ diyerek hepimizi rahatsız eden hormon olarak bilinmekte olup sindirim sisteminden salgılanmaktadır.
Çok önemli bir detay ise uykunun bu hormonlar üzerindeki etkisi. Çünkü araştırmalara göre yetersiz uyku leptin hormonunun azalması ve ghrelin hormonunun artması yönünde etki göstermektedir. Dolayısıyla yetersiz uyku durumunda iştah artışı ve buna bağlı olarak kilo alımı ortaya çıkmaktadır. Uykunuzu alamadığınız günlerde sürekli bir açlık hissi duyduğunuzu mutlaka tecrübe etmişsinizdir. Uzmanlar, bu iki hormonun dengeli çalışması ve kilo kontrolünün sağlanmasında sağlıklı ve yeterli bir uyku düzeni yanı sıra akşam yemeklerinden sonra yiyecek tüketilmemesinin büyük önem taşıdığını belirtmektedir.
Hazırlayan: Dr. İlknur DÜLGER (Biyolog)
Kaynaklar:
1. Jeffrey M. Friedman, 2002, The Function of Leptin in Nutrition, Nutrition Reviews, Vol. 60, No: 10.
2. http://alternatifanne.com/uyku-kilo/
Makale kaynağı: Nucleus Biyoloji ( Facebook)
Sağlık Haberleri
-
Maymun çiçeği virüsü
-
Akciğer Kanseri
-
Kleefstra sendromu del(9q34)
-
Subtelomerik mikrodelesyon sendromları
-
Langer-Giedion Sendromu - Trikorinofalangeal sendrom
-
WAGR sendromu
-
Angelman sendromu - del(15q11)
-
Prader Willi sendromu - del(15q11q13)
-
Lowe sendromu
-
Greig sefalopolisindaktili Sendromu
-
Chanarin-Dorfman Sendromu
-
Kardiyometabolik risk nedir?
-
Adrenalin nedir?
-
Endokrin Bozucu Kimyasallar "EBK'ler" Nelerdir?
-
Anjiyotensin nedir?
