Transgenik HD Maymun Modelleri

Bu makale, Huntington hastalığını (HD) modellemek için transgenik maymunlar kullanmanın avantajlarını ve dezavantajlarını tartışacaktır. Çoğu HD hayvan araştırması hastalığın fare modellerini kullanır.

Farelerden öğrenebileceğimiz çok şey olsa da, maymunlar gibi insanlara daha çok benzeyen hayvanlar HD'ye daha uygun bakışlar sunabilir ve HD araştırması için yepyeni ve umut verici yollar olarak hizmet edebilir. Bu hatlar boyunca, bir insan mutant huntingtin geni taşıyan transgenik rhesus makakları Atlanta, Ga'daki Yerkes Primate Center'da geliştirildi. Ayrıca, Japonya'daki Keio Üniversitesi'nde bir floresan proteini taşıyan transgenik marmosetler geliştirildi. Araştırmacılar yakın gelecekte bir Parkinson veya HD modeli oluşturmak için marmosetleri kullanmayı planlıyorlar. Yeni modeller, başka hiçbir hayvan modelinin sağlamadığı bir dizi avantaj sunuyor, ancak aynı zamanda maliyet, etik düşünceler ve zamanla da kısıtlanıyor.

Maymun Modeli kullanmanın avantajları

Maymunlar kemirgenlerden daha genetik olarak insanlara benzer. Sonuç olarak, insanlara benzer bir ömrü, metabolizması ve fizyolojisi vardır. Bu nedenlerle, maymunlar muhtemelen hastalık ilerlemesini ve deneysel ilaçların etkinliğini izlemek için daha iyi modeller olacaktır. Mutant avcılık genine sahip transgenik maymunlar, insanlara daha yakın bir HD fenotipi sergiler ve şimdiye kadar diğer HD hayvan modellerine göre hastalığın fiziksel, davranışsal ve bilişsel semptomlarını daha yakından yansıtır.

Maymunları değerlendirmek için çeşitli yerleşik davranışsal ve bilişsel testler kullanılır. Böyle bir test, insanlar için kullanılan HD ölçeğinden modifiye edilmiş HD primat model ölçeğidir. Ölçek 0 ila 80 arasındadır, burada 80 en şiddetli semptomları tanımlar ve transgenik rhesus makaklarındaki istemsiz hareketlerin sayısını izlemek için kullanılır. Test, maymunların kore ve distoniyi birçok HD fare modelinden daha net gösterdiğini gösteriyor.

Fiziksel testlere ek olarak, nörodejenerasyon ve intranükleer avcılık inklüzyonlarının yanı sıra nöral düzeyde hastalığın diğer özelliklerini izlemek için invaziv olmayan fMRI prosedürleri kullanılır. Maymunların kemirgenlerden daha büyük beyinleri vardır, bu nedenle nöral değişiklikler daha doğru bir şekilde izlenebilir. Ayrıca, mutant avcı geni ile makak pluripotent kök hücrelerin bir germ hattı geliştirildi ve şu anda aynı araştırmacılar tarafından inceleniyor. Bu kök hücreler, daha sonra hastalığın nöral semptomlarını gösterebilen nöronlar haline gelebilir. Etik endişeler benzer bir insan germ hattı gelişimini önledi, bu nedenle transgenik rhesus maymunları HD'nin nöral ilerlemesini incelemek için hem in vivo hem de in vitro bir yol sağlar.

Maymun Modeli kullanmanın dezavantajları

Maymun modellerinin avantajlarının çoğu, problemleriyle birlikte gelir. Primat modelleri fare modellerine göre daha pahalıdır, daha fazla zaman alır ve etik kaygıları artırır. Rhesus makak her seferinde bir bebeğe, 150 ila 160 günlük bir gebelik dönemine ve 3 ila 4 yıllık uzun bir ergenliğe sahiptir. Doğal ve yapay üremeyle ilgili kısıtlamalar ve emek, transgenik maymunların maliyetini, transgenik farelerden önemli ölçüde daha yüksek yapar. Benzer şekilde, maymunlar farelerden çok daha büyüktür, bu nedenle barınma ve yiyecek maliyetleri daha pahalıdır. Maymunlar doğduktan birkaç yıl sonra HD semptomları gösterdiğinden, maymunlar için bu maliyetler farelere göre katlanarak daha yüksektir. Makak ve marmosetler duygu, biliş ve davranış açısından insanlara benzediğinden, maymunların laboratuvar araştırmalarında kullanılması, diğer hayvan modellerine göre daha fazla etik kaygı ve medya ilgisini artırır. Maymunlar, Ulusal Sağlık Enstitüsü ve Kurumsal Hayvan Bakım ve Kullanım Komitesi tarafından belirlenen katı etik kurallar ve prosedürlerle korunmaktadır. Maymunların araştırmada kullanılması, kamusal ilgiyi kemirgenlerden daha fazla yönlendirir, bu da transgenik primat araştırmalarına ve genel olarak HD hayvan modeli araştırmalarına hem olumlu hem de olumsuz dikkat çekebilir.

Farklı maymun türlerinin avantajları ve dezavantajları vardır. Rhesus makak insanlarla marmosetten daha yakından ilgilidir, ancak marmosetin üreme özellikleri onu kendi başına çekici bir model haline getirir. Marmoset, makak için 10 yavruya kıyasla, ömrü boyunca 80 bebeğe sahip olabilir. Marmoset ayrıca daha kısa bir hamileliğe ve daha hızlı bir cinsel olgunlaşmaya sahiptir, bu da marmoset modelini HD incelemesi için belki de daha verimli bir model yapar. Marmoset ayrıca daha küçüktür ve konutları daha ekonomik hale getirir. Bununla birlikte, marmoset'in daha küçük bir beyni vardır, bu da MRG'de nörodejenerasyonun izlenmesini zorlaştırır.

https://hopes.stanford.edu/transgenic-hd-monkey-models/

Makale kaynağı: Hüseyin Türkmaya ( Facebook)

#Huntington hastalığı # HD fenotipi # transgenik rhesus makakları # Transgenik # Maymun Modelleri