Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Genlerin örtülmesi

1953 yılında Watson ve Crick DNA molekülünün çok özgül özelliklere sahip çift zincirli ve sarmal yapı modelini ortaya koymuşlardır. Genetik olayların hücrede mikro düzeydeki temeli, genetik materyal görevini yüklenen nükleik asitlerin yapı ve özelliklerine dayanır. Nükleik asitlerin iki türü olan DNA ve RNA aynı primer özelliklere sahiptir. Bu moleküllerin yapı taşı ise nükleotiddir ve temelde dört kimyasal ünitenin (kısaca A, T, C, G) genel bir sıra takip...

Gen Mühendisligi ile Koyun Klonlama

Memeli hayvanlar erkek ve disi bireylerden olustugu için, bu hayvanlarin üremesi için disiden gelen yumurta hücresinin erkekten gelen sperma hücresiyle birlesmesi gerekmektedir. Sperma ve yumurta hücreleri, baba ya da annenin biyolojik özelliklerini belirleyen ve her bireyde ikiser kopya (ikiser allel) halinde bulunan genlerin tek kopyalari içerirler. Böylece döllenmis yumurtadaki gen kopyalarindan birisi anadan digeri ise babadan gelir. Gen kopyalari ya da alleller ayni islevi gören...

Hareketli Genler

Insan genomunun yaklasik yüzde 5’inden daha az bir kisminin protein kodlayan genlerden meydana geldigi tahmin ediliyor. Yaklasik yüzde 45’i ise ‘transposon’ veya ‘siçrayan gen’ adi verilen hareketli DNA parçalarindan olusuyor. Geri kalan yüzde 50 ise ‘non-coding’ denilen, protein kodlamayan ve vazifesi de su an için bilinemeyen DNA dizileridir. Bir zamanlar apandisitin vazifesiz ve evrim artigi bir organ oldugunun iddia edilmesi misâli, genomdaki görevi ve ne is yaptigi...

Fonotip Nasıl Ortaya Çıkar

Fenotip, bir canlının sahip olduğu özelliklerin (karakterlerinin) tamamını ifade eder. Ancak fenotip deyince, bir canlının belirli bir veya birkaç karakterinin görünümü anlaşılır. Bu durumda, çalışma amacına bağlı olarak, karakter gruplarına giren özelliklerin tamamı ya da herhangi birisi, fenotipi açıklamada kullanılır. Taksonomistler, çalıştıkları bireyler ya da birey toplulukları hakkındaki ilk bilgileri, onların fenotiplerine bakarak elde ederler....

Klonlama Teknolojisinin Gelisimi

Gen veya gen parçalarinin bir fertten alinip bir baska ferdin DNA’sina tranferi seklinde düsünülebilir. Bu teknolojide gen veya genler döllenmis yumurtaya aktarilir. Mesela kanser olusturan insan genleri fare embriyolarina aktarilarak ilaç sanayiinde tedavilerin testinde kullanilabilmektedir. Bu teknolojinin gelisim asamalarini söyle özetleyebiliriz; 1.Transgenik Teknolojisi Bu teknoloji ile insandan koyuna, domuza, sigira ve keçiye gen aktarimi yapilmakta, sütlerinde insan...

Genler Neden Yapılmışlardır? Genlerin yapı taşları

Kromozomlar (genler) neden yapılmışlardır? Biyolojide kuskusuz çok önemli bir yeri olan Oswald Avery’nin deneyleri bu soruya çok açik ve parlak bir yanit getirdi. Çalismalari, simdi “moleküler biyoloji” dedigimiz modern çagi açti. 1940'larin basinda Avery, iki tarafli zatürreye (akciger iltihasbi) neden olan bakteriyle ugrasiyordu (penisilin bulunmadan önce, en büyük ölüm nedenlerinden biriyldi bu hastalik). Yaptigi deneylerde açiklayamadigi sasirtici sonuçlar buldu....

Çözülmüş DNA' yı Düzelten: "Motor Protein" Bulundu

San Diego California Üniversitesi'nden iki biyolog, hücresel motor proteinlerin yeni bir sınıfını keşfetti. Bu motor protein, çift iplikli DNA molekülünün, çözülmüş olan kısımlarını(iplikleri) tekrar başa sarıyor(geri sarıyor). Böylece, kritik genlerin ifade edilmesine engel olan, tıpkı teyp kasetinde dolaşmış olan, bant benzeri dolaşıklığı (ya da ilmekleri) açıyor. Araştırmanın başkanı, UCSD biyoloji Profösörü Jim Kadonaga, çalışması hakkında...

TRANSPLANTASYON İMMÜNOLOJİSİ VE TARİHÇESİ

İmmünoloji İnsan İmmün (Bağışılık) sistemi zararlı olan organizmaları vücuttan uzaklaştırmaktadır. Bu sistem, vücudumuzun yaklaşık iki trilyon hücresini koruyan, antibadi ve sitokinler üreten hareketli askerleridir. Virüs, bakteri ve tümör hücreleri veya transplante edilmiş hücreler gibi yabancı ya da vücuda ait olmayan hücrelerle koordineli bir biçimde hızlıca çok yönlü bir atağa geçmektedir. Her ne kadar çevre immün cevabı stimüle etse de,...

TRANSPLANTASYON ve İMMÜN YANIT

MHC gen bölgesi 6. kromozom (6p21.31) üzerinde yerleşmiş olup, yaklaşık olarak 4 Mbp lik bir yer kaplar. En uzun haplotype (110-160 kb) DR53 grup haplotiplerdir. Jan Klein 1977 yılında Sınıf I, II ve III olmak üzere ilk tanımlamayı yapmıştır. Günümüzde HLA sınıf III’ e ait olan bölgenin telomerik ucundaki 0.3 Mbp kısmın sınıf IV bölgesi olarak isimlendirilmesi önerilmektedir. Klasik HLA antijenleri sınıf I geni icindeki HLA-A, -B, -C bölgesinde ve Sınıf II...

KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI ve ETİK

Bilim çevrelerinde sonu gelmez tartışmalara yol açan kök hücre araştırmaları ile ilgili haberleri sıkça okumaktayız.(1) Halen ülkemizde yasal bir düzenleme olmaması, uluslararası arenadaki belirsizlik karşısında yadırganmamalıdır. Ancak son yıllarda hızla gelişen regenerasyon (ya da hayat bilimi) olarak adlandırılan bu alanın hukuksal altyapısının olmamasının, istenmeyen sonuçlara açık kapı bıraktığının bilincinde olmanın da vaktidir. James...

Meristemlerin Sitolojik özyapıları ve Farklılaşma

Meristematik hücreler ince çeperli, daha çok isodiametrik şekilli ve protoplasmaca zengindir. Genellikle meristematik hücrelerin protoplastları depo gereçlerden ve kristallerden yoksundur, ayrıca plastidleri de proplastid dönemdedir. Bununla birlikte, bir sekonder meristem olan fellogen protoplastları bu yapıları içerebilir. Meristematik hücrelerde vakuoller çok küçüktür, fakat pteridofitier ve birçok spermatofitlerde apikal meristemlerin bazıları belirgin vakuoller...

Mendel Yasaları

Avusturyalı bir papaz olan Gregor Mendel 'in genetik ilmiyle ilgili olarak bulduğu biyoloji kanunları. Manastırın bahçesinde bezelye leri birbirleriyle çaprazlama|çaprazlayarak (eşleştirerek) kalıtım için ilgi çekici sonuçlar buldu. Bugün bu sonuçlar Mendel kanunları adıyla anılmaktadır. Çalışmalarını yaptığı dönemde kromozom ve genlerin varlığı bilinmemesine rağmen, özelliklerin "faktör" adını verdiği birimlerle nesilden nesile aktarıldığını...

Akıllı Gen Nedir ? Akıllı DNA'lar

Akıllı DNA'lar zekânın kalıtım yoluyla nasıl geçtiğine ışık tutuyor.İnsan zekâsının ne kadarının kalıtsal, ne kadarının çevresel koşullar tarafından belirlendiği tartışması tüm şiddetiyle sürerken bir küçük nokta gözden kaçıyor:Bugüne dek zekâyı etkileyen herhangi bir gen (geri zekâya yol açan gen hariç) henüz bulunmadı. Başını Londra Psikiyatri Enstitüsü'nden Robert Plomin 'in çektiği bir grup araştırmacı zekâdan sorumlu geni bulmak...

Farklılaşma ve Polimorfizm

Kanser; hücre çoğalması, farklılaşması ve ölümü arasındaki dengenin bozulmasıyla oluşur. Hücrede son farklılaşma; hücre döngüsünün durması ve hücreye özgü genlerin ifade edilmesiyle ilgili programının aktivasyonuyla sağlanır. Birbiriyle zıt bir program ilişkisi içinde olan hücresel büyüme ve farklılaşmanın genetik programı bağlaşıktır54. Örneğin kas hücrelerinin oluşması sırasında, çoğalan myoblastlar MyoD genini ifade eder, ancak büyüme...

DNA Onarımı ve Polimorfizm

DNA onarımında görev alan OGG1, ERCC1, XRCC1, XRCC2, XRCC3, XPC, XPD, XPF, BRCA2, MRE11, NBS1, Ku70/80, LIG4, RAD…vb. genlerin polimorfizmleri, proteinlerin işlevini ve bireylerin hasarlı DNA’yı onarma kapasitesini değiştirebilmektedir. Eksik onarım kapasitesi de genetik kararsızlığa ve dolayısıyla kanser oluşumuna neden olabilmektedir69. Ancak, DNA onarım genlerindeki polimorfizmler tek başlarına kanser risk çeşitliliğini açıklamak için yeterli değildir. Kanserle...

Apoptozis ve Polimorfizm

Programlı hücre ölümü olan “apoptozis”,hem hücresel homeostazisin devamlılığı hem de hücre çoğalması ve farklılaşmasında çok önemli olan hücre eliminasyonu için gerekli fizyolojik bir işlemdir. Apoptozis, nekrozis, otofaji, anoikis ve mitotik katastrof gibi programlı veya indüklenen hücre ölümleri tanımlanmış olmasına rağmen, içlerinde sistematik olarak en çok ve en iyi çalışılanı, apoptozisin moleküler işlergesi olmuştur. Apoptozis, genetik...

Klonlama Teknolojisinin Gelişimi

Bu teknolojinin gelişim aşamalarını şöyle özetleyebiliriz; 1.Transgenik Teknolojisi Bu teknoloji ile insandan koyuna, domuza, sığıra ve keçiye gen aktarımı yapılmakta, sütlerinde insan proteini üretilmesi yanısıra organ, doku ve kan üretme imkanı da bulunmaktadır. Bu protein ile emphysema ve cystic fibrosis gibi hastalıklar tedavi edilebilmektedir. 2.Çekirdek Transfer Teknolojisi Bu teknoloji bir hücredeki bütün genomu yani somatik kromozomların bir hücreden...

KLONLAMANIN YARALARI

1. Nesli Tükenmekte Olan Türlerin Klonlanması Nesli tükenmekte olan türlerin klonlanması herkese çok çekici gelmiştir. Avusturalya’dan bir proje 153 yıldır alkol şişesinde kalan bir örnekten ‘Tasmanya Kaplanı’nı klonlamayı amaçlanmaktır. Bir başka araştırma grubu Sibirya buzullarında bulunan 20 000 sene yaşlı bir dokudan mamut klonlamayı amaçlıyor. Fakat bu örneklerde DNA parçalar halindedir ve tam genomu tekrar bir araya getirmek imkansızdır. Üstelik...

Mutasyon Çeşitleri

Fenotipik olarak kolayca görünebilen özellikler meydana getirirler. Belki gözle görülemezler ama, doku ve kanın incelenmesiyle ortaya çıkarılabilirler. Eğer bu tip bir mutasyon dominant ise birinci dölde görülebilir. İnsan mutasyonlarının oranı üzerindeki çalışmaların çoğu dominant görünebilir mutasyonlara dayanmaktadır. Bunların biri “chondrodystrophic cücelik”tir. Kol, bacak ve yapılarının kısalığıyla tanınırlar. Babası ve anası sağlam olan bir...

Beynin keşfedilmeyi bekleyen sırları

Beynimizin her geçen gün yeni bir fonksiyonu daha keşfediliyor. Ama hala daha muamma olarak bilinen 10 fonksiyonu var olduğu iddia ediliyor.İşte bu fonksiyonlar. Kafamızda taşıdığımız 1 kilo 350 gramlık koca bir labirent. Her gün tepemizde ve bizi o yönetiyor. En güzel duyguların da, şeytani emellerin de planlayıcısı o... Sırlarla dolu, kapalı ve karanlık bir kutu gibidir beynimiz. İşte beynin çözülemeyen 10 sırrı! 1. Bilgi nöronlarda nasıl kodlanıyor? ...

Biyolojinin Alt Dalları

Biyoloji 3 ana dala ayrılır; Botanik: Bitkileri inceleyen bilim dalıdır. Zooloji: Hayvanları inceleyen bilim dalıdır. Mikrobiyoloji: Mikroskobik canlıları inceleyen bilim dalıdır. Bunların haricinde biyoloji daha alt dallara ayrılmıştır; Mikoloji: Mantarları inceleyen bilim dalıdır. Viroloji: Virüsleri inceleyen bilim dalıdır. Bakteriyoloji: Bakterileri inceleyen bilim dalıdır. Entomoloji: Böcekleri inceleyen bilim dalıdır. Vb. gibi, her canlı grubu için...

KALITIM

Genetik : Ana babalar ve oğul döller arasındaki benzerlik ve farklılıkları açıklayan ,bunların nesilden nesile nasıl geçtiğini açıklayan biyoloji dalıdır. Gen : Bir özelliği kontrol eden ve yavru döle aktarılmasını sağlayan kalıtsal birime gen denir.Gen üzerinde yaklaşık 1500 nükleotid bulunan belirli uzunlukta bir DNA parçasıdır ve kromozom üzerinde yer alır.Genlerin işleyişi çevre şartlarına göre değişebilir. Genotip : Bir canlının sahip olduğu...

BİTKİLERDE STRES

Stres (baskı) faktörleri, bitkileri yaşamlarının herhangi bir döneminde ortaya çıkarak etkileyen ancak değişik tepkilerin alınmasına yol açabilen diğer bir deyişle özellikleri birbirine benzemeyen bitkileri değişik olarak etkileyen çevresel etmenlerdir. Doğadaki çok çeşitli biyotik ve abiyotik çevre etmenleri bitkilerde strese neden olurlar. Biyotik ve abiyotik stres etmenlerinin etkisi altında bitkilerde ortaya çıkan değişimler de stres olarak tanımlanır. Stres,...

ÇOK ALELLİLİK

Canlının bir özelliğini etkileyen gen sayısının ikiden fazla olmasına çok alellilik (multipli alel).Yanlız her bireyde bu alellerden iki tane bulunur.Çünkü gametlerde bir tanesi taşınır. İnsanlarda ‘A,B,0 ve AB’kan grublarını oluşturan genlerdir.Kan grubları başlıca 3 alel gen tarafından kontrol edilir.Alellerden ‘A,B’ genleri baskın ,’0’ geni ise çekiniktir. İnsanlarda kan gruplarında Eksik baskınlıkta vardır. A genini taşıyan insanların...

EKSİK BASKINLIK(YARI DOMİNANTLIK=YARI BAŞATLIK)

Eşit kuvvete sahip iki gen çaprazlaştırıldığında meydana gelen döl ana-babanın birinin özelliğini göstermez,ikisinin arasında bir özellik gösterir. Canlının fenotipinde kendini belirli etme eşitdir.Eksik baskınlıkta fenotip ayrışım oranı F2’de 1:2:1 ‘dir.F1’de tümü ara renkde olur.Eksik baskınlık ,insanların kan grublarında ,akşam sefası bitkisinde ,Endülüs tavuğunda at,sığır ve benzeri hayvanlarda görülür. Örnek : KK X kk F1 : Kk (Ne beyaz nede...

KROMOZOM TEORİSİ

Genler kromozomlar üzerinde yerleşmiş gerçek fiziksel birimlerdir.Bir özelliği oluşturan iki genin biri kromozom çiftinin birinde ,diğeri ise diğer çift üzerinde bulunur. Genler ve Kromozomlar : Kromozom incelendiğinde ,Diploit (2n) kromozumlu canlıların hemen hepsinde 2 çeşit kromozom bulunduğu görülmüştür.Bunlat vücut kromozomu (somatik yada otozom) ve eşey ( gonozom ) kromozomudur. Vücut Kromozomu : Genelde canlıların vücut hücrelerinde 2n-2 tane kromozom...

EŞEYE BAĞLI KALITIM

İnsanda X ve Y kromozomlarının üzerinde birbirine benzer olan parçalara homoloğ parça denir.Eşey kromozomları üzerindeki genlerin meydana getirdiği karektere Eşeye bağlı karekterler denir.Her ikisi veya sadece biri üzerin de de bulunabilir. İnsanda X kromozomuna bağlı kalıtım : Buna örnek renk körlüğü ve hemofilidir. Renk körlüğü : X kromozomu üzerinde bulunan resesif bir gen tarafından kontrol edilir. Hemofili: Kanın pıhtılaşmaması durumudur.X kromozomu...

KALITSAL MATERYALİN DEĞİŞMESİ

Genlerde meydana gelen değişmelere mutasyon,mutasyona uğrayan gene de mutant gen denir.Bireyin vuçüt hücrelerinde gerçekleşen mutastonlar sadece o bireyi etkiler,ançak eşey hücrelerinde mutasyon meydana gelir ise gelecek nesillere aktarılır.Mutasyonlar her durumda oluşmaz.Sıcaklık,bazı kimyasal maddeler,radyasyon ve pH ,mutasyonları(genlerin yapısını bozma) artıran etkenlerin başında gelir. Mutasyonlar iki grubda incelenir.Bunlar,kromozom mutasyonları ve nokta...

NOKTA MUTASYONLARI

Nokta mutasyonu DNA’da bulunan nükleotit dizisinin yada bazlarının değişmesinden ileri gelir. NOT:Normal genlerin çoğu baskın mutant genlerin çoğu çekiniktir. Örnek :ATTGCC nükleotid dizisinde aşagıdaki hangi kodon değişimi daha önemlidir. a-ATTGCG b-ATCGCC c-ATTGCA d-ATTCCCGCC e-ATTTGCC Cevap: A,B ve C şıklarında bir baz diğerinin yerini almıştır.Buda bir amino asitlik değişimi ifade eder.D’de 3 baz konulmuştur buda polipeptid içerisine bir amino asit...

VARYASYON VE MODİFİKASYON

A-Kalıtsal varyasyon : Canlılarda genler tarafından saptanan ve döllere aktarılan kalıtsal değişikliklerdir. Varyasyon; mutasyon, rekombinasyon(Canlıda mevcut bulunan genlerin biri anadan diğeri babadan gelir çeşitlilik artar) , krosingover(Anada ve babada olmayan özellikler ortaya çıkar) ve konjugasyonla olur . B-Modifikasyon (Çevresel Varyasyon ): Canlılarda çevrenin etkisi ile oluşan ve kalıtsal olmayan farklılıklardır.Besin ,sıcaklık ışık nemve mekanik gibi...

POPULASYON GENETİĞİ

Bir populasyondaki erkek ve dişi gametler o populasyonun gen kaynağıdır. Hardy weingberg prensibi :  Populasyon dengede kaldığı sürece hardy weingberg prensibi geçerlidir. P + q =1 p=Baskın gen frekansı q=Çekinik gen frekansı Populasyonda bir karakteri belirleyen farklı genotiplerdeki bireylerin frekansı karesi ile bulunur. (p+q)’2 = (1)’2 => p’2+q’2+2pq=1 P’2=Homozigot genotipli bireylerin frekansı. q’2=Resesif genotipli bireylerin frekansı. 2pq=Heterozigot...

RNA SENTEZİNİN DNA SENTEZİNDEN FARKLILIKLARI

RNA SENTEZİNİN DNA SENTEZİNDEN FARKLILIKLARI            1- RNA polimeraz, primere gerek duymadan çalışır.            2- RNA sentezinde, model DNA yerinde kalmakta, sentezi biten RNA, bu modeli terk et-mektedir.              3- RNA polimerazın bilinen nükleaz aktivitesi yoktur.            4- Tüm RNA çeşitleri, E coli’de bir çeşit polimeraz tarafından sentezlenirler (Ökaryotlarda farklı RNA polimerazlar vardır: RNA polimeraz –I,...

MÜTASYONLAR ve MÜTAJENLER (Mutations and mutagens)

Mütasyon canlınım genomunda beliren bir değişmedir. Genomu oluşturanda kromozomlar-daki DNA’ların tamamı olduğuna göre mütasyonu “canlının DNA’sının kantitatif(nicel) ya da ka-litatif (nitel)olarak değişmesidir.” Şeklinde tanımlamak mümkündür.Mütasyonlar çok çeşitlidirler. Ancak, gruplar altında toplanarak incelenebilirler. Önce çok hücrelilerde somatik ve germinatif mütasyon olarak iki kısma ayrılırlar. Somatik mütasyon , canlının vücut...

GENETİK İSTATİSTİK

Canlılarda kalıtım ve değişim olgusunu inceleyen genetik bilimi çeşitli bilimsel inceleme yaklaşımları içinde olmuştur. Bu yaklaşımları; soy çözümlemesi (pedigree) içeren taransmisyon genetiği, kromozom incelemeleri içeren sitogenetik, genomik, proteomiks ve biyoinformatik alanlarını da kapsayan moleküler genetik çözümleme, ve populasyon genetiği olarak sıralayabiliriz. Moleküler genetik, gen fonksiyonlarının moleküler ve biyokimyasal çözümlemeleri yoluyla...

Genlerin Ekspresyonu ve Klonlanması

Herpetoloji Nedir

Herpetoloji; (Yunanca herpeton = sürünmek, ve logos = çalışma) sürüngenleri ve amfibileri inceleyen zooloji alt dalı. Bazı biyologlar herp`i bütün sürüngenleri ve amfibileri tanımlamak için kullanırlar. Herpetoloji, değişkensıcaklı dörtbacaklıları, morfolojilerini, fizyolojilerini, evrimleşmelerini vs. araştırır. Bu bilimle uğraşanlara herpetolog denir. Herpetoloji amfibi (çift yaşamlı) ve sürüngen bilimidir. Herpetoloji iki kelimeden oluşur bunlar herpeton...

X kromozomu inaktivasyonu

X Kromozomu inaktivasyonu, dişi memeli hücrelerinde iki adet bulunan X kromozomlarından birinin inaktive edilmesi işlemidir.

DNA-mRNA Melezlemesi

Eğerki RNA’lar DNA’nın belli bölgelerinin(genlerin)kopyaları iseler, DNA çifte sarmalı iplikçiklerine ayrıştırıldığında bu RNA’ların (örneğin mRNA’ların)kendilerine kalıplık yapan iplik-çiklerin ilgili bölgeleri ile aynen DNA’da olduğu gibi çifte sarmal yapabilmeleri beklenirdi. Sol spiegelemann’ın deneyi (1961) DNA – mRNA hibridlemesinin olabildiğini gösterir. Deneyin yapı-lışı: T2 (bakteriyofaj) mRNA’ları, fajların bakterileri...

ÖKARYOTLARDA RNA SENTEZİ

Ökaryotlarda farklı RNA‘ları sentezleyen 3 çeşit RNAP bulunur: 1- RNAP-I, II ve III. Bunlar RNAP-A, B ve C olarak da bilinirler. 2- RNAP-I, çekirdekçikte (nükleolus’da ) bulunur ve rRNA’ları sentezler. 3- RNA-II, çekirdek plazmasında (nükleoplazmada ) bulunur ve mRNA’ları sentezler. α-amitinin (bir çeşit şapkalı mantar zehiri) tarafından şiddetle baskılanır (10-8 –10-9 M düzeyinde ihnibisyon). 4- RNAP-III, çekirdek plazmasında bulunur ve...

Mutasyonların Sınıflandırılması

A) Genişliğine göre mutasyonlar: 1. Kromozom mutasyonları: Kromozomların yapılarında meydana gelen değişiklikler sonucu ortaya çıkarlar ve mikroskopta gözlenebilirler. Dört grup altında incelenirler: a. Translokasyon: Bir kromozom parçasının veya tamamının başka bir kromozoma eklenmesidir. b. İnversiyon: Bir kromozomun bir bölgesinden kopan parçasının 180 derece dönmesi ve yine koptuğu yere yerleşmesidir. Böylece genlerin sırası değişir. c. Delasyon: Bir...

Pleiotropy nedir?

Bazen bir gen birden azla karakter tayin eder. Bir genin birden fazla karakterden sorumlu olması durumuna pleiotropi adı verilir. Bu duruma bir genin hücre metabolizmasında birden fazla olayı etkilemesi yol açmaktadır; bunun sonucunda fenotipte farklı karakterler ortaya çıkmaktadır. Örneğin, Aquilegia vulgaris bitkisindeki tek bir gen, yapraklarda antokyan oluşumunu, çiçeklerin kırmızı renkte, gövdenin uzun, tohum testasının berrak, endosperminin koyu renkli olmasını ve...

Fenilketonüri'de Erken Teşhis Önemli

Akraba evliliği, eşler arasında kan bağı bulunması yani aynı atadan gelme durumudur. Kanbağı olan akrabalar, toplumun genelinde görülen ortak gen yüzdesinin dışında, ayrıca akraba oldukları için ve bunun derecesine göre daha da fazla ortak genleri vardır. Akraba evlilikleri genetik danışmanlık hizmetinin verilmesini gerektirir. Genetik danışmanlıkta ise önemsenmesi gereken üç önemli konu vardır: 1. Çiftler arasındaki akrabalığın doğru olarak saptanması ve...

FENOLİK BİLEŞİKLER

Bitkiler, yapısında fenol grubu (aromatik halkasında işlevsel bir hidroksil grup içeren kimyasallar) taşıyan çok çeşitli sekonder ürünler üretirler. Bu kimyasallar fenolik bileşikler olarak sınıflandırılır­lar. Bitkisel fenolik’ler yaklaşık 10.000 çeşit bileşiğin yer aldığı kimyasal olarak heterojen bir gruptur. Bazı­ları sadece organik çözücülerde çözünürken, diğerleri karboksilik asit ve glikozitleri sayesinde suda çözü­nürler. Son grup ise...

AZOTLU BİLEŞİKLER

Bitkisel sekonder metabolitlerin çoğunun yapısında azot bulunur. Bu grupta bulunan bileşikler arasında, insanlara toksisiteleri ve tıbbi özellikleri nedeniyle hayli ilgi çekici olan alkaloitler ve siyanojenik gliko­zitler ilk akla gelenlerdir. Bu bileşikler, aynı zaman­da, herbivorlara karşı savunma elemanları olarak da bilinir. Azotlu sekonder metabolitlerin pek çoğunun biyosentezi genel amino asitlerden gerçekleşir. Bu bölümde, alkaloitler, siyanojenik glikozitler,...

PATOJENLERE KARŞI BİTKİSEL SAVUNMA MEKANİZMASI

Bağışıklık sistemleri olmayan bitkilerin doğada her za­man bulunan bakteri, fungus, virus ve nematodların neden olduğu hastalıklara karşı direnç göstermeleri şaşırtıcıdır. Bu bölümde, bitkilerin enfeksiyona direnç oluşturmak üzere geliştirdikleri, antimikrobiyal ajan­ların üretimi ve bir tür programlanmış hücre ölümü olan aşırı duyarlı (hipersensitif) yanıt gibi (Bkz. 16. Bö­lüm) çeşitli savunma mekanizmalarına yer verilecek­tir. Son olarak,...

Gregor mendelin çalışmaları ve bilim dünyasına katkıları

Mendel genetiği ya da Mendel kanunları, Avusturyalı bir papaz olan Gregor Mendel'in genetikgenetik kanunları. Mendel, manastırın bahçesinde bezelyeleri birbirleriyle çaprazlayarak (eşleştirerek) kalıtım için ilgi çekici sonuçlar buldu. Çalışmalarını yaptığı dönemde kromozom ve genlerin varlığı bilinmemesine rağmen, özelliklerin "faktör" adını verdiği birimlerle nesilden nesile aktarıldığını söyledi. Bahçe bezelyeleriyle yıllarca yapmış olduğu...

Türkiye Memeli Türleri (Mammalia)

Bugün bilimsel çalışmalar göstermiştir ki dünyamız 5 milyar yaşındadır ve ilk canlılık günümüzden 800 milyon yıl önce yeryüzünde görülmeye başlamıştır. Bu tarihten günümüze doğru geldiğimizde yani fosil materyalinin yaşı takip edilerek günümüze doğru yaklaştığımızda 400-300 milyon ilk önce denizlerde balıkların, 250 milyon yıl önce ise sürüngenlerin, kuşların yeryüzünde görülmeye başladığını bulunan fosillerden anlıyoruz. Bu gelişim...

Doğal Kaynaklar ve Doğal Kaynakların Korunması

Doğal kaynaklar canlı ve cansız çevreyi belirleyen çevre bileşkenleridir. Hava, su, toprak, bitki örtüsü, hayvanlar ve madenler Dünyanın doğal kaynaklarını oluşturur. Bu nedenle doğal kaynakları, • Canlı doğal kaynaklar • Cansız doğal kaynaklar olarak iki temel kümede toplamak mümkündür. Canlı doğal kaynaklar denilince bitki hayvan ve mikro organizmalardan oluşan biyolojik çeşitlilik anlaşılır. Cansız doğal kaynaklar ise biyolojik çeşitliliğin...

Genler ve aleller

Kalıtım olayı doğrudan kromozomların mitoz ve mayoz bölünmeler ve döllenmedeki davranışlarına bağlıdır. Her bir kromozomda sayısız kalıtım birimleri, genler bulunur ve bunların herbiri birbirinden farklı olup ayrı ayrı bir veya birkaç karakteri birden kontrol ederler. Genler kromozomlarda yer alırlar ve bir hücrede her bir kromozomdan iki tane bulunduğundan her bir hücrede genler bir çift olarak bulunur. Mayoz bölünmede kromozomlar birbirlerinden ayrılıp...

GENETİK VE KANSER

İnsan yaşamı boyunca çevresi ile sürekli olarak ilişki içindedir. Bu uyum devam ede geldiği sürece de ayakta kalabilmektedir. Embriyo döneminde anne karnında kan dolaşımı yolu ile başlayan etkileşim, daha sonraları yerini daha geniş alanlara bırakır. Beslenme,solunum ve sosyal ilişkiler gibi geniş çerçevede devam eden etkileşim, ölüm zamanı gelinceye kadar devam eder. Etkileşimde, uyumun uyumsuzluğa dönüşümü ölüm olarak adlandırılır. Hücre, çevresi ile...