Sistematiğe Giriş Soruları
S.1)Sistematiğin tanımını yapınız.
C.1)Çeşitli bilim dallarından sağlanan verileri kullanarak organizmalar arasındaki akrabalıkları saptayan,organizmaları tanımlayan,isimlendiren ve sınıflandıran bir bilim dalıdır.
S.2)Taksonominin amaçları nelerdir?
C.2)
Tanıma ve iletişimin için uygun yöntemini sağlamak.
Tüm canlıları tanımlamak.
Organizmaları doğal akrabalıklarına dayanan bir sınıflamasını yapmak.
Evrimi araştırarak,evrimin proseslerini keşfetmek ve sonuçlarını yorumlamak.
S.3)Kaç çeşit sınıflandırma vardır?Bunlar hakkında kısaca bilgi veriniz.
C.3)
Yapay sınıflandırma:Bir ya da birkaç karaktere dayanan sınıflandırmadır.Yapay sınıflandırmada, oluşturulan gruplar hakkında önceden bir fikir vermez.Çünkü yapay sınıflandırmada birbiriyle ilişkisi olmayan canlılar bir araya gelir.Yapay sınıflandırma bakterilerin boyanabilme özeliğine göre Gram(-) ve Gram(+) olarak ayırmak için uygundur.
Doğal sınıflandırma:Doğal sınıflandırmada temel birim ‘Tür’dür.Buradaki türlerin kendine özgü karakterleri vardır.Bu sınıflandırma sonucunda hiyerarşik bir sıra ortaya çıkar.
Filogenetik Sınıflandırma:Burada canlılar arasındaki akrabalıklara göre sınıflandırılmaktadır.
Günümüzde Mikromorfoloji,Sitoloji,Moleküler Genetik,Biyokimya vb. Biyolojinin çeşitli dallarından elde edilen yeni bulguları kullanan taksonomistler,yeni sınıflandırma sistemini oluşturmaktadır. Günümüzde fosillerle ilgili bilgilerde çok artmıştır.Bu bilgilerde sınıflandırmada kullanıldığı için günümüzde yapılan sınıflandırmalara Fenetik Sınıflandırma adı verilmektedir.
S.4)Sınıflandırmadaki hiyerarşik sistem hakkında bilgi veriniz.
C.4)Sınıflandırmada kullanılan her birime “kategori” adı verilir.Burada temel birim “tür”dür.Hiyerarşik sistemin her basamağında yer alan bitki gruplarına “takson” denir.Uluslararası Botanik Adlandırma Yasası’ nda (ICBN) 7 ana kategori belirlemiştir.Bu kategoriler Regnum,Divisio,Classis,Ordo,Familia,Genus ve Species’dir.Bu kategoriler alt ve üst kategorilere de ayrılmaktadır.
S.5)Evrim kuramının sistematiğe etkileri nelerdir?
C.5)1859’da DARWIN’in “Türlerin Kökeni” adlı eserinin yayılması ile biyolojik düşüncenin tüm yönleri köklü değişikliklere uğradı.İki önemli ve ileri görüşlü ifadesi taksomomiyi etkilemiştir.Bunlar:
a) Türler sabit (değişmez) yaratıklar değildir.Yaşamın uzun tarihi boyunca biri diğerinde ortaya çıkmıştır.Türlerin şekli sürekli olarak değişmektedir.Bu görüşe göre herhangi bir sistematik grubundaki tüm türler ortak bir ataya sahip olmalıdır.
b) Türler tipuslar tarafından temsil edilmezler,değişken populasyonlar tarafından temsil edilirler (Çağdaş taksonomide populasyon kavramı).
DARWIN,bir sınıflandırma sistemi yapmamıştır.Ancak sınıflandırmada şu ilkelere önem verilmesi gerektiğini belirtmiştir.
En değişmez organlar hangileri ise sınıflandırmada onlar kullanılmalıdır.
Körelmiş organlar sınıflandırma açısından fizyolojik ve yaşamsal önemi olan organlardan daha önemlidir.
Bir organın fizyolojik yönden önemli olması sınıflandırma açısından da önemli olmasını gerektirmez.
S.6)Beş Kindomlu Sistemi açıklayınız.
C.6)Amerikalı araştırmacılar HITTAKER ve MARGILIUS yaptıkları sınıflandırmada canlılar alemini, aralarındaki akrabalığa göre 5 kindoma ayırmışlardır.Bu sınıflandırmada canlıların beslenme şekilleri, fotosentez(bitkiler),absorbsiyon(Fungi),sindirme(hayvanlar) ve hücresel organizasyonun 3 düzeyi, prokaryot,unicellular eukaryot,multicellular eukaryot esas alınmıştır.Hücresiz olduklarından virüsler bu sınıflandırmada yer almamışlardır.
S.7)Nomenklatür nedir?Kısaca bilgi veriniz.
C.7)Bitki.hayvan ve diğer objeleri isimlendirme sitemidir.Tüm canlılar 4 kitapta yer alan kurallara göre isimlendirilirler.ICBN,ICZN,ICNB ve ICNCP.
S.8)Taksonları isimlendirilmesi hakkında bilgi veriniz.
C.8)Hiyerarşik sistemde yer alan tüm taksonların isimleri Latince ya da başka dillerden alınan ve Latinceleştirilen kelimelerle isimlendirilir.Latince,bugün hiçbir ulusun resmi dili olmadığı için bilim dili olarak kabul edilmiştir.Divisio isimleri çoğul isimidir ve –PHYTA son eki alır.Classis,Ordo ve Familia isimleri,isim olarak kullanılan çoğul sıfattır.Genus isimleri ise tekildir.
Classis isimleri:Bitki gruplarına göre farklı sınıflar farklı son ek alırlar.Vasküler bitkiler –OPSIDA, Algler –PHYCEAE,Mantarlar ise –MYCETES son eki alırlar.
Ordo isimleri:Familyanın üzerindeki büyük bir kategoridir.Ordo isimlerini oluşturmak için,ordoya dahil cinslerden biri seçilir.Bu cinsin geçerli isim sonuna –ALES soneki eklenir.
Familia isimleri:Bir familia değişik sayıda akraba cinslerden oluşur.Ender olarak bir familia bir genus içerir(monotipik familya).Familya ismi oluşturmak için,ordo isimlerinde olduğu gibi,familyaya dahil cinslerden biri seçilir.Bu cinsin geçerli isim sonuna –ACEAE soneki getirilir.
Genus isimleri:Yukarıda da belirtildiği gibi genus isimleri,yalın halde,tekil bir isimdir.Yazılırken daime büyük harfle başlar.ICBN’ye göre bir genus ismi,bitkiler aleminde yalnız bir gruba verilebilir.Genus isimleri:
a)Tanımlatıcı bir özellik olabilir.
b)Bitkilerin yerel isimleri olabilir(Latince’ye çevrilmiş).
c)Şahıs isimleri olabilir.
d)Anagram yapılabilir.
Tür isimleri:Tür isimleri bir kombinasyondur.Diğer bir deyimle binominal’dir.Yani iki kelimeden oluşur(genus ismi ve tür epiteti).Metin içerisinde tür isimleri ya italik yazılır ya da altı çizilir.
Türaltı taksonları isimleri trinominaldir.Cins ismi,tür epiteti ve türaltı takson epiteti.
S.9)Tür ve tür altı epitetleri nasıl seçilir?
C.9)
• Epitet bir sıfat(Betimleyici bir özellik) olabilir.Bu tip epitetlere açıklamalı epitetler denir.
• Anma epitetleri olabilir.Ünlü şahısların isimleri epitet olarak seçilebilir.
• Türün yetişme ortamı olabilir.
• Coğrafik bölge ismi olabilir.
S.10)Otör isimleri hakkında bilgi veriniz.
C.10)Otör,bir taksonu ilk kez bulup,ICBN kurallarına göre Latince bir isim vererek geçerli olarak yayınlayan araştırmacıdır.Bir taksonun isminin tam olması için,o taksonu ilk kez bulup yayınlayan araştırmacının ismi,o taksonun isminin sonuna yazılmalıdır.Otör ismi kısa ise aynı,uzun ise kısaltılarak yazır.Bazen bir takson iki araştırmacı tarafından bulup yayınlanabilir.O zaman iki isim arasına & işareti konulur.Bir tür,bir genus içerisinde yayınlanmış ve de daha sonra başka bir genusa aktarılmış olabilir.Bu durum türü ilk bulanın adı parantez içinde,aktarmayı yapanın ismi ise parantez dışına yazılır.
S.11)Öncelik kuralı(Priorite) nedir?
C.11)Her taksonun geçerli ve doğru bir ismi olabilir.Bu da o taksona verilen ilk isimdir.Bu kurala göre LINNE’nin Species Plantarum adlı eserinin basım tarihi olan 1 Mayıs 1753 tarihinden önce verilen tür isimleri geçersizdir.Bir isim:
Geçerli olarak basılmamışsa,
Türün diagnozu yoksa,geçersizdir.
S.12)Sinonim ve Homonim terimleri nedir?
C.12)Sinonim(eş ad),bir taksonun farklı isimlerinden her birine sinonim denir.Öncelik Kuralı’na göre ilk verilen isim geçerli,diğeri geçersizdir.Homonim ise farklı türlere verilen aynı isimdir.Yine öncelik kuralı bu durum içinde geçerlidir.
S.13)Tip çeşitleri hakkında bilgi veriniz.
C.13)
Holotip:Yeni tür tanımlanırken otör,bir örnek seçmişse bu holotiptir.
İsotip:Holotipin eş örnekleri isotiptir.
Sintip:Türün tanımlandığı örnek birden fazla ise otör,bunlardan birini holotip olarak seçmemişse bu örneklerin her biri sintiptir.
Lektotip:Holotip kaybolur ya da tahrip olmuşsa onun yerine sintiplerden seçilen örnek lektotiptir.
Neotip:Tip örnekleri tamamen yok olmuş ise yeni bir tip seçilir.Bu neotiptir.Bu gerçek bir tip örneği değildir.Seçilen neotipin holotipin toplandığı yerden olması tercih edilir.
Paratip:Holotip ve izotiplerden başka,orijinal olarak belirlenen örnekler varsa,bu örnekler paratiptir.
S.14)Tür kavramı hakkında bilgi veriniz.
C.14)Tür genel olarak birbirine benzeyen ve aynı sınıfa giren eşyaları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.Aynı terim canlılar içinde kullanılır.Terimin hem cansız hem de canlılar için kullanılması karışıklığa yol açmıştır.Bu nedenle canlılara özgü bir tür tanımı yapılması zorunluluğu ortaya çıkmıştır.Biyolojide tür kavramı bir çok amaç için taksonominin temel birimi olarak kabul edilir.DARWIN’in dediği gibi her biyolog,tür hakkında konuştuğumuz zaman ne demek istediğimizi yaklaşık olarak bilmelidir.Biyolojik araştırmaların sonuçları açıklanırken,materyal tür düzeyinde tanımlanırsa,araştırma ve sonuçları anlam kazanır.Aksi halde araştırmanın bir değeri olmaz.
S.15)Tarihi gelişime göre tür kavramı kaç grupta toplamır?Kısaca açıklayınız.
C.15)Üçe ayrılır:
a) Tipolojik tür kavramı:Tipolojik tür kavramına göre alemde gözlenen çeşitlilik sınırlı sayıdaki tipleri yansıtır.Bireyler herhangi bir şekilde birbiriyle ilişkili değildir.Sadece aynı tipin belirtilerini taşırlar. Canlılarda görülen varyasyonlar karakterinin eksik yansımasından ibarettir.
b) Nominalistik tür kavramı:Nominalistler gerçek bir alemin varlığını inkar ederler.Onlara göre yalnız birey vardır.Tür insanlar tarafından uydurulmuş soyut bir kavramdır.Bu görüşü kabul etmek olanaksızdır. Biyolojik bilgilerin yetersiz olduğu dönemlerde ileri sürülen bu görüşlerin bugün geçerliliği kalmamıştır.
c) Biyolojik tür kavramı:Bu kavram,türün bir populasyon olduğu ve bu populasyonu oluşturan bireyler arasında kalıtsal bir bağlantı bulunduğu esasına dayanır.Buna göre:
Türlerin bireyleri bir üreme-çoğalma birliği oluşturur.
Tür,ekolojik bir birliktir.
Tür,içerisinde bilgi alış-verişi olan büyük bir gen havuzudur.
Bu üç özelliği göz önüne alarak ve bugünde geçerliliğini sürdüren tür tanımını 1969’da MAYR yapmıştır.Ona göre “Başka gruplardan üreme yönünden izole olmuş ve kendi aralarında üreme yeteneğine sahip olan doğal populasyonlar grubuna TÜR denir.”
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar