Salmonella enfeksiyonlarının önemi

Salmonella enfeksiyonları tüm dünyada yaygındır ve tanımlandığı yıllardan beri üzerinde çok durulmuştur.

Son yıllarda tifo insidansının azaldığı, buna karşın Salmonella gastroenteritlerinde artış olduğu gözlenmektedir. S. Typhi, sadece insanlarda enfeksiyon yapar.

Hastalığı geçiren bireyler düşük bir oranda da olsa bakteriyi taşımaya devam edebilirler ve hastalığın yayılmasında rol oynayabilirler. S. Typhi sağlıklı ve duyarlı kişilere hastalardan veya bu taşıyıcılardan bulaşır. Genel olarak bulaşma fekal-oral yolla olmaktadır. Tifo vakaları dışkı ve idrar ile bol miktarda bakteri atarlar. Hastalar belirtiler geçtikten sonra ortalama 5 hafta salgılarıyla bakteriyi yayarlar. Olguların %90‟ı, belirtiler geçtikten 9 hafta sonra kültür negatif hale gelirler. Özellikle kişisel hijyen şartlarının yeterli olmadığı çevrelerde taşıyıcıların gıdaların kontaminasyonundan büyük ölçüde sorumlu oldukları düşünülmektedir. Ayrıca suların insan kaynaklı fekal kirlenmesi (suya kanalizasyon karışması)

S.Typhi‟nin yayılmasında önemli bir yoldur.

İnsanda hastalık yapan diğer salmonellaların başlıca kaynağı hayvansal gıdalar olmakla beraber, çevrenin hayvan kaynaklı fekal kirlenmesi nedeniyle kontamine olmuş sular ve sebzeler de önemlidir. Kesimhanelerde kendi barsak içeriğinden kontamine olmuş tavuk etleri ve yumurta salmonellozlarda en sık sorumlu bulunan gıdalar arasındadırlar.

Salmonella enfeksiyonları endemik bölgelerde, yaz ve sonbahar aylarında sık görülür. Enfeksiyon cinsiyet ayrımı göstermez, çocuklarda ve genç erişkinlerde sıktır. Aile içi bulaşma eğilimi görülür. Hastane enfeksiyonlarına ve salgınlarına neden olurlar. AIDS hastaları, ağır, kronik ve bakteriyemi ile seyreden Salmonella enfeksiyonuna yakalanma riski altındadır.

Enterik ateşin dünyada her yıl, özellikle gelişmekte olan bölgelerde 20 milyondan fazla kişiyi etkilediği tahmin edilmektedir. Gelişmiş ülkelerde insidens belirgin düşüktür. ABD‟de her yıl yaklaşık 5700 vaka görülmektedir; bunların da önemli bir kısmı (%75‟den fazlası) az gelişmiş bölgelere seyahat ile ilgilidir. Buna karşın her yıl tifo-dışı salmonellozların ise 1.2 milyon kadar olduğu, 20.000‟den fazla kişinin hastaneye yatırılarak tedavi gördüğü tahmin edilmektedir.

Salmonella enfeksiyonları akut gastroenteritlerin bakteriyel etkenleri arasında genellikle Shigella spp ve Campylobacter spp ile birlikte ilk üç sırada yer almaktadır.

Ülkemizde Sağlık Bakanlığına laboratuvarlardan yapılan bildirimlere göre de benzer bir durum söz konusudur; Salmonella sp‟nin bakteriyel etkenler arasında ilk sırada geldiği ve yılda 2000-3500 arasında vaka kaydedildiği dikkati çekmektedir. Tifo vakalarında ise son yıllarda önemli bir düşüş olduğu görülmektedir. Bu değerlerin epidemiyolojik durumu ne ölçüde yansıttığı tam bilinmemektedir. Ancak yakın zaman önce yapılmış laboratuvar durum analizine bakıldığında salmonelloz tanısı koyabildiğini beyan eden laboratuvarların %60 kadarı tanıda geçerli yöntemleri kullanamıyor ise bir kısım vakanın tanımlanamadığı ve bildirimlerin buna bağlı olarak yetersiz kalıyor olabileceği de tahmin edilmektedir.

Mevcut epidemiyolojik verilerin daha güvenilir hale gelmesinde laboratuvarlara büyük rol düştüğü söylenebilir.

#salmonella #enfeksiyonlarının #önemi