Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Retikülosit Sayımı Nedir? Nasıl Yapılır?

---

Hekimler tarafından kemik iliğindeki eritrosit üretim aktivitesi hakkında bilgi sahibi olunması amacıyla istenilen bir testtir.

Retikülosit oranı, anemilerin sebebe yönelik sınıflandırılmasına yardımcı olan bir parametredir.

Bu test için kol damarınızdan iğneyle alınan kan numunesi kullanılır. Bazı durumlarda bebeğin bir el parmağı veya topuğu iğneyle delinerek kan numunesi alınabilir.

Retikülosit genellikle olgun eritrositten daha büyüktür. Pembe-gri renge boyanır ve çekirdekleri yoktur.(2)

Retikülosit genellikle olgun eritrositten daha büyüktür. Pembe-gri renge boyanır ve çekirdekleri yoktur. Ancak retikülosit boyaları ile hücre içinde ince bazofilik boyanan RNA artıklarına rastlanır.

Olgun eritrositlerin ana hücreleri pronormoblastlar, kemik iliğinde meydana gelir. Pronormoblastlar olgunlaşırken bazofilik   normoblastları, polikro matik normoblastları, ortokromatik normoblastları, son olarak retikülositleri meydana getirir.

Retikülositler, kemik iliğinde ve periferik kanda bulunur (2).

Retikülosit sayısı normalde eritrosit sayısının % 0,5-1,5’u kadardır. Eritrosit yapımının azaldığı durumlarda retikülosit sayısı azalır. Eritrosit yapımının arttığı durumlarda retikülosit sayısı da artar (2).

Normalde kırmızı kan hücrelerinin ömrü 120 gündür. Vücut eski kırmızı kan hücrelerini sürekli olarak dolaşımdan atıp kemik iliğinde yenilerini üreterek sayılarını sabit düzeyde tutmaya çalışmaktadır. Bu istkrarlı durum kırmızı kan hücreleri kaybında artış ve üretiminde azalmayla bozulunca anemi gelişecektir (1).

Periferik kanda retikülosit sayımı kemikiliğinin eritropoetik aktivitesini belirlemek için sık kullanılan bir tanı yöntemidir.(5,6)

Standart yöntemde metilen mavisi ile vital boyama yapılarak hazırlanan preparatlar ışık mikroskobunda değerlendirilir. Son yıllarda flow sitometrinin hematoloji laboratuvarlarında kullanılmaya başlamasıyla birlikte retikülosit sayımları bu yöntemle yapılmaya başlamıştır. Flow sitometri ile retikülosit sayımı ışık mikroskobu ile yapılan sayıma göre çok daha güvenilir ve hızlı bir yöntemdir.(5)

Retikülosit Sayımının Klinik Kullanım Alanları;

Retikülositler, kemik iliğinden periferik dolaşıma salınmış immatür çekirdeksiz eritrositlerdir. Eritropoezi artırdığı durumlar ve anemilerin tedavisi sırasında retikülosit sayısı artarken, aplastik anemi, renal hastalıklar, kronik hastalık anemisi, megaloblastik ve demir eksikliği anemisinde retikülosit sayısı düşer.

NUMUNE KABI; Mor kapaklı EDTA’lı tüp, tüpteki işaretli yere kadar kan alınmalıdır

NUMUNE TÜRÜ; EDTA’lı Tam Kan

NUMUNE MİKTARI; 4 ml

TRANSPORT SICAKLIĞI; Oda ısısı

NUMUNE RED SEBEBİ; Pıhtılı ve/veya hemolizli olması, uygun tüpe kan alınmaması

METOD; Flow sitometrik

İLİŞKİLİ TESTLER; Periferik yayma, Hemoglobin, Hematokrit, RBC, WBC, Trombsit sayımı (4)

Referans aralığı: % 0.50 – 2.50 (3)

Retikülositin hangi durumlarda artar veya azalır.

- Retikülositin Arttığı (Retikülositoz) Durumlar

Hemolitik anemi
Kan kayıpları
Hipoksi
Demir, folik asit veya B 12 vitamini tedavisi

- Retikülositin Azaldığı (Retikülopeni) Durumlar

Aplastik anemi
Kan transfüzyonu
Demir eksikliği anemisi
İnfeksiyonlar (2)

Retikülosit Sayım Metodları

- Schiling Metodu

Normoblast çekirdeğini kaybedince eritrositlerde çok az miktarda RNA kalır. Kalan

hücre retikülosittir. Hücre içinde RNA’yı gösteren özel boyalarla retikülositler boyanır. Retikülosit sayımının 1-2 saat içinde yapılması gerekir.

Testin Yapılışı

- Bir damla schilling boyası lam üzerine konur, diğer lam ile yayılır.

- Bir damla kan lamele alınıp daha önceden hazırlanmış boyalı lam üzerine kapatılır yada boya yayılmış lama kan damlası alınarak üzerine bir lamel kapatılır.

- Kanın uygun bir şekilde yayılması sağlandıktan sonra 10 dakika beklenir.

- Mikroskopta 1000 eritrosite isabet eden retikülosit miktarı sayılarak % olarak ifade edilir.

- Cook-Mayer-Troen Metodu

Testin Yapılışı

- Hazırlanan boya karıĢımından bir damla lam üzerine alınır. Üzerine küçük bir damla kan konarak karıştırılır.

- Üzerine lamel kapatılarak kenarlarındaki fazla sıvı süzgeç kağıdı ile çekilir.

- Lamelin etrafı vazelinlenerek 10-15 dakika beklenir.

- Mikroskopta 1000 eritrosite isabet eden retikülosit miktarı sayılarak % olarak ifade edilir. (2)

UYARI

Testleriniz için referans aralıklar size verilen laboratuvar raporunda bulunabilir. Bu değerler genellikle test sonuçlarının sağında bulunur. Laboratuvar raporunuz yoksa, referans aralığını almak için sağlık uzmanınıza veya test (ler) i gerçekleştiren laboratuvara danışın.

Laboratuvar test sonuçları kendi başına anlamlı değildir. Referans aralıklar, sağlıklı bir insan için beklenen değerlerdir. Bazen "normal" değerler olarak da adlandırılırlar. Test sonuçlarınızı referans değerler ile karşılaştırarak, siz ve sağlık uzmanınız, test sonuçlarınızdan herhangi birinin beklenen değerler aralığının dışında olup olmadığını görebilir. Beklenen aralıklar dışındaki değerler, olası koşulları veya hastalıkları tanımlamaya yardımcı olacak ipuçlarını sağlayabilir.

Laboratuvar testleri, test ekipmanı, kimyasal reaktifler ve tekniklerdeki farklılıklardan dolayı laboratuvardan laboratuvara değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle bu sitede çok az referans aralığı verilmiştir. Sonuçlarınızın "normal sınırlar içinde" olup olmadığını değerlendirmek için testinizi gerçekleştiren laboratuvar tarafından verilen aralık değerlerini kullanmanız ve doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar:

1.https://labtestsonline.org/tests/reticulocytes
2.Anemi Tanısında Kullanılan Testler. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Tıbbi Laboratuvar Ders Notları. Ankara, 2011
3.http://www.gvntip.com.tr/panel/r_dosya/retikulosit_sayimi.pdf
4.Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Laboratuvar Test Rehberi www.tyih.gov.tr
5.D'Onofrio G, Tichelli A, Foures C, Theodorsen L: İndicatırs of haematıpoietic recover after bone marrow transplantation: the role of reticulocyte measurements. Clin Lab Haematol Dec: 18 Suppl 1:45 (1996)
6.LazarusHM, Chahine A, Lacerna K, Wamble A, Laffaldano C, Straight M, rabinovitch A, Schimenti KJ, JacobbergerJ: Kinetics of erythrogenesis after bone marrow transplantation. Am J Clin Pathol Apr;97:574 (1992).

© Biyologlar.com

---