ÖZOFAGUS
Özofagus yaklaşık 25 cm uzunluğunda nisbeten düz, müsküler bir tüptür. Krikoid kıkırdağın inferior sınırında farinksin alt ucu ile devam eder. Boyunun altında ve mediastinimda yoluna devam ederek diaframı deler ve mideye açılır. Duvarı, daha önce açıklanan 4 tabakaya da sahiptir.
Müköz membran stratifiye yassı non-keratinize epitel, lamina propria ve muskularis mukozadan meydana gelmiştir. Özofagus epiteli üstte farinks epiteli ile devam eder. Bazal tabakalarında sık görülen mitotik figürler epitelin sürekli yenilendiğini gösterir bir kanıt olabilir. Epitel kalındır ve her ne kadar yüzeysel tabaka hücreleri birkaç keratohyalin granüllerine sahipse de gerçek bir kornifikasyon yoktur. Kaba diyetle beslenen birçok hayvanda ise epitel keratinizedir. Özofagusun alt sınırında epitel keskin bir şekilde mide epiteline dönüşür. Özefagus epiteli karakteristik bir şekilde altındaki bağ dokusu lamina propriasının askı şeklindeki uzantıları ile çöküntüye uğratılmıştır, böylece diş diş bir görünüm meydana gelir. Lamina propria gevşek areolar bağ dokusundan meydana gelmiştir. İçerisinde dağınık halde lenfositler ve lenfatik nodüller bulunur. Lamina propria derinlere, muskularis mukozaya kadar uzanır. Krikoid kıkırdak hizasında muskularis mukoza farinksin elastik tabakası ile devam eder. Muskularis mukoza ince elastik bir ağ içerisine gömülmüş olan longitüdinal düz kas liflerinden oluşmuştur.
Fibröz bağ dokusu olan submukoza nisbeten kaba kollajenöz ve elastik liflere, geniş kan ve lenf damarlarına, sinir liflerinin ve gangliyon hücrelerinin oluşturduğu Meissner’s sinir pleksusuna sahiptir. Boş durumda iken özefagus longitüdinal düzenlenmiş, pek çok katlantılar gösterir. Bu şekilde enine kesitte, lümenin düzensiz görünümünden dolayı özefagus kolaylıkla tanınır. İçerisinden bir gıda bolusunun geçişinde özefagus genişler ve longitüdinal katlantılar basınçtan dolaya kaybolur.
Tunika muskularis içte sirküler ve dışta longitüdinal olmak üzere iki kas tabakasından meydana gelmiştir; fakat pek çok kas demetleri oblik veya spiral bir şekilde düzenlenmiştir. Özofagusun üst 1/3’ünde kas tamamen çizgili iskelet kası olup lif demetleri değişik düzenlenme gösterir. İkinci 1/3’ünde hem düz kas lifleri hem de çizgili kas lifleri içerir ve son alt 1/3’ünde yalnızca düz kas lifleri görülür. İç ve dış kas tabakaları arasında myenterik pleksus (Auerbach’s pleksus) yer alır. Bu pleksus muskularis mukozayı innerve ederek peristaltik harekete yol açar. Özofagusun üst (superior) ucunda faringo özefagial ve alt (inferior) ucunda özefagogastrik sfinkter bulunmaktadır. Özofagogastrik sfinkterin görevi mide içeriğinin özefagus içerisine reflusüne engel olmaktadır. Anatomik olarak sirküler tabakalardaki kas liflerinin sayısında belirgin bir artışın olmamasından dolayı her iki sfinkterinde fizyolojik yapıda oldukları görülmektedir. Kas tonusunda artma, diyaframın alt kısmında intra abdominal basınç ve kolinerjik, adrenerjik ve peptiderjik sinir uyarıları özefagusun kapanmasına yardımcı olmaktadır. Özofagusun alt ucunda kapanma bozukluklarının (özofagial akalazya) vazoaktif intestinal peptit (VIP) seviyesinin azalması ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Muskularisin dışında çevrede bulunan bağ dokuları ile kaynaşan adventisya yer alır. Özofagusun diyafram altında kalan kısa bir parçası seroza (vissereal periton) ile çevrilidir.
Gıda maddeleri özefagusta mideye doğru süratle ilerlediğinden ve daha önce tükrük (Saliva) ile karışmış olduğundan çok az ek bir lubrikasyona (kayganlığı) gereksinme duyulur. Buna karşın özefagus duvarında müköz salgı yapmakla görevli 2 tip bez bulunur.
1- Özel Özofageal Bezler: Özofagus boyunca, submukozada yer alan birkaç bileşik, tübüloasinar müköz bezlerdir. Özofagusun üst yarısında daha yoğundur. Bu bezlerin duktusları mukozayı delerek yüzeye açılır. Bezler tarafından yapılan mukus hafif asittir ve lümen lubrikasyonunu sağlar.
2- Özofageal Kardiak Bezler: Özofagusun alt ve üst ucunda lamina propria içerisinde bulunurlar. Bu bezler bileşik tübüler bezler olup lamina propriaya özgüdür ve nötral mukus salgılarlar. Bu salgı gastrik içerikten özefagusu korur. Midenin kardiak kısmında yer alan bezlere olan benzerliklerinden dolayı bunlar kardiak bezler olarak adlandırılırlar.
Fonksiyonel olarak özofagus epiteli gıda maddelerinin aşındırıcı etkisine karşı direnç gösteren bir tip epiteldir. Bazı müköz bezler lubrikasyona yardım eder. Kalın, gevşek submukoza, yutma esnasında özefagusun genişlemesine müsaade eder ve özellikle üst kısımda olmak üzere çizgili kastan yapılı olan kalın tunika muskularis kasılma kuvvetinden dolayı gıda maddelerinin farinksten mideye süratle gitmesini sağlar. Özofagusta gıda maddeleri absorbsiyonu ya çok azdır ya da hiç yoktur. Özofagusun üst kısımlarındaki bu çizgili kaslar vagus sinirinin ve kranial sinir X’un somatik motor nöronları ile innerve edilir. Özofagusun daha alt kısımlarında yer alan düz kaslar ise vagus’un visseral motor nöronları ile innerve edilir. Bu motor nöronlar özofagus duvarına yerleşen postsinaptik nöronlarla sinaps yapar.
Histoloji
-
Endosülfan ve okratoksin-A’nın birlikte sıçanlarda toksisitesi: histopatolojik değişiklikleri
-
Histoloji Pdf Ders Notları
-
DEKALSİFİYE EDİLMEMİŞ KESİTLERİN HAZIRLANIŞI
-
DEKALSİFİKASYONU TEST ETMEK
-
KELATLAMA AJANLARI
-
ELEKTROLİTİK DEKALSİFİKASYON
-
ASİT DEKALSİFİKASYON SIVILARI
-
Histopatoloji nedir ?
-
KEMİK DOKUSU VE DEKALSİFİKASYON
-
MSS’DE DEJENERE MİYELİNİN GÖSTERİMİ
-
MARKSCHE’DEN BOYASI (Spielmayer, Benda)
-
MSS‘DE MİYELİNİN GÖSTERİMİ
-
KARIŞIK OLAN TEKNİK
-
BİELSCHOWSKY TEKNİĞİ
-
GÜMÜŞ ÇÖKTÜRME YÖNTEMLERİ