Orman Yangınları, Sebepleri ve İstatistikleri
Dünyanın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye de de ormanlarımızın geleceğini tehlikeye sokan etkenlerin başında şüphesiz orman yangınları gelmektedir. Ülkemizin Akdeniz kuşağında olması ve insan-orman ilişkileri nedeniyle her zaman orman yangını çıkacaktır. Aslında ormanlar orman yangınlarına yabancı değildir, doğal olarak da yangın ( Yıldırım vb.) çıkmaktadır. Dolayısıyla insanlar olmasa da ormanlarda yangın olacaktır. Ancak insan faktörü bu yangınları çoğaltmaktadır. Fakat insanlığın bütün uğraşı yangın sayısından çok yanan alanların küçültülmesini sağlamaktır. İşte bu durumda yangınları önleme ve zararlarını azaltmak hususunda modern ve profesyonel ormancılık anlayışı devreye girmektedir. Orman yangınlarının önlenmesi için ; koruyucu tedbirler ve önleyici tedbirler alınması ancak buna rağmen orman yangını çıkmış ise yangının süratle söndürülmesi için çalışmaları yapmak gerekmektedir. Orman yangınlarına zamanında müdahale çok önemlidir bu sebeple olası yangınlara karşı Orman Genel Müdürlüğü halkımızın hizmetine ücretsiz olarak Alo 177 nolu telefonu sunmuştur. Bu hatla Türkiye’nin herhangi bir yerinden ve her türlü telefonla ( Telekom ve diğer GSM ) ve ücretsiz olarak orman yangını ihbarı yapılabilmektedir.
Orman Yangını : Serbest yayılma eğiliminde olan ve ormanda yaşama birliği içinde bulunan canlı ve cansız bilumum varlıkları yakarak yok eden ateştir. Yanma olayı ISI , OKSİJEN VE YANICI maddelerinden oluşan üç faktörün bir arada olmasıyla meydana gelir. Yangının sönmesi için de bu üç faktörden birinin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Yanma olayı olması için; ısının 260-400 C' den, Oksijenin % 15' den fazla olması ve yeteri miktarda yanıcı maddenin bulunması şarttır.
Yangın türleri : Ülkemizde iki çeşit orman yangını vardır. Bunlar örtü ve tepe yangınlarıdır ayrıca üçüncü bir orman yangını türü olan toprak yangını ise ülkemiz için önemli değildir.
Örtü Yangını : Orman toprağını örten ölü ve diri örtüyü yakan yangındır. (Ot, çayır, funda, fide, fidan, yaprak, yosun. humus, kuru dal, kütük, devrik kesim artıklan v.s.) Meşcere asli ağaçlarına çoğunlukla zarar vermez ancak toprağı örten yanıcı maddelerin yoğun olması halinde zarar verebilir.Bunun içinde yanan sahanın yangın sonrası takip ve kontrol edilmesinde fayda vardır.
Tepe Yangını : Ağaç ve ağaççıkların tepelerini de yakarak ilerleyen yangındır. Bu yangın türünde istisnalar hariç ormanın örtüsü. ağaçlarının gövdeleri ve tepeleri çeşitli şiddetle yandığından ağaçlar genellikle kuruyarak meşcere canlılığını kaybeder. En tehlikeli yangın türüdür
Yangınının çıkış nedenleri : Eldeki istatistik bilgilerine göre; Yangının çıkmasına neden olan ateşin, ana faktörlerinin yıldırım ve insanların çeşitli faaliyetleri olduğunu göstermektedir. İnsanın çeşitli faaliyetleri arasında tarla çalışmaları (anız yakma, bağ-bahçe temizliği), çöplerin ateşe verilmesi, enerji nakil hattı arızaları, piknik ve çoban ateşi v.s. sayılabilir.
1-Yıldırım
2-Kasıt
3-İhmal ve dikkatsizlik
4-Nedeni bilinmeyen olmak üzere 4 grupta toplamak mümkündür.
Yangını etkileyen faktörler
1- Yanıcı Madde : Ölü örtü, alt tabakada bulunan ot. çayır bitkileri, çeşitli çalılar, enkaz, kesim artıkları, ağaç ve ağaççık v.s. dir. Yanıcı maddelerin inceliği-kalınlığı, miktarı, cinsi, devamlılığı ve rutubeti gibi özellikler yanma olayını etkiler.
2- Hava Halleri : Yağış, nisbi nem. sıcaklık ve rüzgar hızı yangını etkiler. Nisbi nemin saat 10.00' da % 40 ve daha düşük olması, nemin 1-2 saat gibi kısa zaman diliminde % 20' den fazla düşüş göstermesi hallerinde mutlaka yangın çıkmaktadır. Ayrıca rüzgar hızının 20 Km/saat ve üzerinde oluşu, kurak geçen yaz günleri yangını körükler. Bunun için yangın organizasyonu içindeki ilgililer Meteoroloji' den sıcaklık, nisbi hava nemi ve rüzgar hızını ihtiva eden hava raporunu her gün saat başı almalıdırlar.
3- Topoğrafik Yapı : Bakı, yükseklik, arazi meyili, arazi şekli (roliyef), dar dere, kutu derelerdir. Doğrudan deniz rüzgarlarına açık alanlar, ada, yarımada durumunda olan sahalarda yangın surat kazanır, bakı durumunda: yangın tehlikesi yönünden güney, batı, doğu ve kuzey yamaçlar olmak üzere öncelik sıralaması yapılır.
Yangına karşı alınacak tedbirler
Koruyucu tedbirler: Yangının çıkmasına engel olmak veya çıkacak yangınların sayısını azaltmaya yönelik tedbirlerdir. Yangınla savaşın en iyi, en kestirme ve en ucuz yoludur. Halkın eğitilmesi ve bilgilendirilmesi, riskli alanlarda her türlü koruma önleminin alınması, Uyarıcı levhalar asılması, Kamu kuruluşlarıyla işbirliği yapılması gibi önlemlerdir.
Önleyici tedbirler: Yangın çıkmadan önce alınan ve söndürme faaliyetlerinde yararlı olacak önlemledir. Yangınların risk duruma göre ormanlarda gözetleme, haberleşme, taşıma, yangın işçisi, Arazöz, Uçak, Helikopter, Yangın emniyet yolları ve şeritleridir.
Orman Yangınlarının söndürülmesi: Orman yangınlarının söndürülmesi uzmanlık, taktik ve strateji isteyen bir iştir. Yangının cinsi ve büyüklüğüne göre gerekli söndürülme yöntemleri kullanılmalıdır. İyi bir organizasyonla tecrübeli yangın söndürme işçileriyle birlikte Arazöz, Helikopter ve Uçak gibi yangının durumuna göre lazım olacak araçlarla yangına karşı savaşılmalıdır.
Ekoloji
-
Ekosistem hizmetleri
-
Biyoremediasyon Nedir ? Biyoremediasyon Teknikleri Nelerdir ?
-
Enerji Bağımsızlığı Nedir ?
-
İklim Araştırmaları
-
Sera Etkisi - Atmosferdeki karbondioksitin sera gazı etkisindeki yeri nedir?
-
CO2 Salımları
-
İklim Bilimi - İklimi Nasıl Değiştiriyoruz
-
Ağır Metallerin Sağlık Üzerine Etkileri
-
Küresel Isınmanın Sonuçları
-
Asit Yağmurlarının Çevre Üzerine Etkileri
-
Tür Çeşitliliğinin Korunması
-
Biyolojik Mücadele Kavramı
-
Atık Suların Kullanım Alanları
-
Sera gazı ile küresel ısınma arasında nasıl bir ilişki vardır? Kaynak: Sera gazı ile küresel ısınma arasında nasıl bir ilişki vardır?
-
Canlı Türlerinin Yok Olmasının Doğal Dengeye Etkisi