Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

NÜKLEİK ASİTLER VE NÜKLEOPROTEİNLER

---

Nükleoproteinler, nükleik asitlerin ve bazik proteinin kombinasyonlarıdır. DNA esas nükleer bileşendir diğeri ise RNA' dır ve hem çekirdekte hem de sitoplazmada bulunur. RNA kromozomlarda çok az bulunur. Nükleolusda ve ribozomda bulunur. Boyama yapılmış kesitlerde, ışık mikroskubunda RNA bazofilik granüller şeklinde görülebilir. Hücrelerin çoğunun sitoplazması kuvvetli asidofiliktir fakat plazma hücreleri çok fazla RNA içeriklerinden amphofilik (hem bazofilik, hem asidofilik) tirler ve H-E gibi rutin bazik ve asidik boyama yöntemi ile morumsu boyanırlar.
Nükleik Asitlerin Boyanması:Nükleik asitler, fosfat–pentoz–purin/pirimidin baz bileşikleridir ve bu bileşenlerin herbiri histolojik yöntemlerle gösterilmelidir. Asidik fosfat radikalleri bazofiliden sorumludur ve bazik boyalar rutinde nükleik asitler için çok kullanılmaktadır. Bunlar NA’ya ek olarak diğer maddelerle de birleştiklerinden spesifik olmayacaklardır. Metil green’in DNA‘ya özel bir affinitesi vardır.
Purin ve pirimidinler için geliştirilen Tetrazonium reaksiyonunun nükleoproteinler için non–spesifik olduğu gösterilmiştir. DNA’nın şeker yapısı asit hidrolizinden sonra, aldehit–Schiff reaksiyonu ile saptanabilir. Feulgen reaksiyonu DNA için tam ve spesifik bir testtir. Feulgen reaksiyonunun sonuçları; farklı durumdaki aldehitleri gösteren naftoik asit hidrazid-Feulgen metodu ile doğrulanabilir.
RNA ise pyronin ve metil green pyronin tekniği ile bazı teknik zorluklara karşın gösterilebilir ve hem DNA hem de RNA için spesifik bir yöntemdir. Nükleik asitlerin hematoksilen gibi bazik boyalara kuvvetli bir affiniteleri vardır. Regressif hematoksilen boyama yöntemleri, özellikle de Heidenhein demirli hematoksilen, nükleusların ve kromozomların gösteriminde çok kullanılır. DNA ve RNA’nın fosfat grupları asidiktir ve hematoksilen ve diğer bazik boyalarla, tuz linkajları ile bağlanırlar. Rutin çekirdek boyası için çok kullanılırlar. RNA’ya özel bir affinitesi olan toluidin blue gibi (ph 5 de RNA’ya özel bir affinitesi vardır), safranin ve nötral red gibi bazı bazik boyalar nükleik asitlerin genel boyanması için kullanılırlar. Ancak, hematoksilende olduğu kesin sonuçlar vermezler.
Nükleoluslar, bazofilik ve asidofiliktirler. Bazofili; yüksek nükleik asit içeriğinden, asidofili ise protein içeriklerinden dolayıdır. Asidik ve bazik boyalarla boyanma reaksiyonu, nükleik asitler ve proteinlerin birbirlerine oranlarına bağlıdır. Fiksasyonlar ve boyama çözeltilerin pH’sı ile etkilenebilir. Nükleoluslar, hematoksilen ve toluidin blue gibi bazik boyalarla boyanabilirler fakat Feulgen (-) tirler. Zıt boyama ile de yeşil olarak renklenirler. Pyroninofiliktirler ve metil green pyronin (Unna- Pappenheim) tekniği ile kırmızı olarak boyanırlar. Her zaman seks kromatini yöntemleri ile boyanmazlar. Nukleoluslar akrinidin orange ile kırmızı floresans verirler fakat ayrıntılar iyi değildir. Nukleoluslar en iyi- genel bazik boyama ve nukleolusları kromozomlardan ayıran Semmens ve Bhaduri tarafından geliştirilen nükleoluslar için Feulgen reaksiyonu medifikasyonu ile gösterilirler. Kromozomlar, histolojik kesitlerde görülebilir, fakat genellikle smearlerde çalışılır.
Kromozom boyaları:
a- Giemsa
b-Orcein
c- Heidenhein demirli hematoksilen
Kromozom bantlama boyaları:
a- Quenn acrin
b- Acridin orange
c- Giemsa
d- Orcein
e- Baryum hidroksit
Y kromozomu: Floresans mikroskopta, özel boyamalar ile floresans vermesi ile saptanır.

---