Nöroteknolojide mental mahremiyet tehlikede

Bilim insanları, insan beynini verileştiren nöroteknolojilere karşı, kişilerin zihin özgürlüğü ve mahremiyetini koruyacak yeni insan haklarının formüle edilmesini öneriyor.

Zürih Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Profesör Roberto Andorno ve Basel Üniversitesi Biyomedikal Etik Enstitüsünden Marcello Ience, "Life Sciences, Society and Policy" dergisinde yayımladıkları makalede, insan beyninin işleyişini ve süreçlerini verileştirebilen nöro-teknolojik uygulamaların yaygınlaşması karşısında insanın bilişsel mahremiyetini koruyacak hukuki ve etik birtemele gereksinim duyulduğunu belirtti.

Son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle nörobilim ve nöroteknolojideki atılımların; insan beynindeki bilgilere erişilmesi, bilgilerin izlenmesi, paylaşılması ve yönlendirilmesi konusunda bugüne dek benzeri görülmemiş yeni olanakları ortaya çıkardığına dikkati çeken bilim insanları, bu gelişmenin temel insan hakları prensiplerine verebileceği öngörülmez zararlara karşı 4 yeni insan hakkının tanımlanması önerisinde bulundu.

Andorno ve Ience, "bilişsel özgürlük hakkı, zihinsel mahremiyet hakkı, zihinsel bütünlüğün korunması hakkı, psikolojik sürekliliğin sürdürülmesi hakkı" gibi yeni temel hak kavramlarının oluşturulması gerektiğini savundu.

Nöroteknoloji uygulamalarının giderek ucuzlamasıyla ve yaygınlaşmasıyla birlikte insan beyninin verilerini kişinin iradesi dışında istismar edebilecek unsurların ortaya çıkabileceğine işaret eden bilim insanları, "İnsanın zihinsel mahremiyetinin ihlal edilmesi illa baskı sonucu değil, kişinin bilinçli algı deneyimi dışında da gerçekleşebilir." değerlendirmesinde bulundu.

Andorno ve Ience, bu tip teknolojilerin kişisel özgürlüğe verebileceği zararlara karşı devletlerin hukuki altyapısının hazırlıklı olunması gerektiğini söyledi.

Kaynaklar:
1.https://link.springer.com/article/10.1007%2Fs10676-016-9398-9
2.https://lsspjournal.springeropen.com/articles/10.1186/s40504-017-0050-1

Çeviren ve Derleyen : Uğur SEVİM

#nöroteknolojide #mental #mahremiyet #tehlikede