Multifaktöryel kalıtımsal hastalıklar
Öyle özellik yada hastalıklarımız vardır ki, Mendelyen kalıtıma uymazlar. Ör, göz, saç rengimiz, deri rengi yada konjenital doğum kusurları, Alzheimer hastalığı, şizofreni v.s. gibi. Bu özellikler yada hastalıkların oluşmasında birden fazla gen ve çevresel etkiler önemli rol oynarlar.
Multifaktöryel kalıtım, sürekli değişebilen, ölçülebilen özellikleri içeren, Mendeliyen kalıtım tipi göstermeyen kalıtımdır. Toplumdaki dağılımları Gauss eğrisine uyar, bunlar sürekli (continuous) özelliklerdir, ve en az iki gen çifti tarafından kalıtılırlar. İnsanlara ait bir çok normal özellik poligenik kalıtım gösterir. Bunlar, boy uzunluğu saç rengi, şekli; deri ve göz rengi, vücut şekli, zeka, vücut indeksi, kan basıncı, parmak izi, eritrosit büyüklüğü v.s. dir.
Çok-genli kalıtım ile çok-alelli kalıtımı karıştırmamak gerekir. Çok genli kalıtımda bir özelliğin oluşmasına birden fazla gen ve aleller katılır. Oysa, çok-alelli kalıtımda ise, bir gen lokusunda birden fazla alel çeşidinin bulunmasına (toplumda) karşın, kişide o özelliğinin oluşmasına Mendel kurallarına uyar biçimde sadece bir çift alel katılır. Ör: Kan grupları.
Multifaktöryel kalıtımsal hastalıkların kalıtımına ilişkin özellikler şöyle sıralanabilir:
1. Kompleks kalıtım gösteren hastalıklar olduğu için Mendeliyen kalıtıma uymazlar.
2. Toplumdaki hastalığın sıklığı ile tekrarlama riski arasındaki ilişki bulunmaktadır. Yani, hasta kişilerin birinci derece akrabalarında bu hastalığın görülme sıklığı, toplumdaki sıklığın kare kökü kadardır.
3. Akrabalık derecesi azaldıkça, hastalık sıklığı daha da azalır.
4. İki hasta çocuktan sonra tekrarlama riski artar.
5. Hastalık ağır seyretmekte ise, tekrarlama riski da artar.
6. Tekrarlamaz riski ile hasta kişinin cinsiyeti arasında genellikle bir ilişki bulunmaktadır.
Bazı multifaktöryel kalıtımsal hastalıklar şunlardır: Şizofreni, Otizm, Manik-depressif düzensizlikler, tip 1 diabetus mellutus, multiple sclerosis, nöral tüp kusurları
Kaynak:www.draligus.com
Genetik
-
İnsanlarda Kaç Kromozom Vardır?
-
Sık görülen mikrodelesyon sendromları nelerdir?
-
Bilim insanları kromozomları nasıl inceler?
-
Arkea'da Kromozomlar ve DNA Replikasyonu
-
DNA Onarım Mekanizmaları Nelerdir?
-
DNA hasarına neden olan etkenler nelerdir?
-
XYY Süper Erkek Sendromu - JACOB’S, Sendromu
-
Bitki doku kültürü çalışmaları ile haploid bitkiler elde edilebilir
-
Gram pozitif bakterilerden genomik DNA izolasyon protokolü
-
E. coli bakterisinden genomik DNA izolasyon protokolü
-
DNA’nın Keşfi
-
İnsan Genom Projesi Nedir ? Amaçları Nelerdir ?
-
Genomik mikrodizilimlerle ikilenme teşhisi yöntemi
-
Gen duplikasyonu ve amplifikasyonu nedir?
-
DNA ile RNA Arasndaki Farklar ve Benzerlikler Nelerdir