Mikroskobik Uzay Mekikleri: VİRÜSLER

Virüsler bakterilerle birlikte bilim insanlarının yaşamın temel moleküler mekanizmalarını en basit haliyle gözlemledikleri mikrobiyal modellerdir.

Virüslerin keşfinin başlangıcı 1883'e kadar gerilere gider. Daha öncesinde de virüslerin varlığı tahmin ediliyordu ancak tam olarak tanımlanamamışlardı. O dönemlere kadar gözle görülemeyen hastalık sebebi olan herşeye "Mikrop" deniliyordu.

1883'lere gelindiğinde Alman bilim insanı olan Adolf Mayer tütün bitkisinin gelişimine engel olan mozaik görünümlü hastalık etkenini araştırıyordu. Mayer bu hastalığın bulaşıcı olduğunu sağlıklı bitkilere hasta yaprakların özsuyunu püskürttükten sonra farketti. Ancak bu hastalığa sebep olan hastalık etkenini görüntüleyemedi. Mayer bu durumda mikroskopta görünemeyecek düzeyde olan bir bakteri tarafından bu hastalığın meydana getirildiği sonucuna vardı.

Bu hipotezi 10 yıl sonra Rus Bilim insanı Dimitry Ivanowsky, hastalıklı tütün yapraklarından elde edilen özsuyu, bakterileri tutabilecek bir filtre düzeneğinden geçirerek yanlışladı. Bakteri bulunmadığına emin olduğu bu özsu tütün bitkilerini hala hasta ediyordu. Esasen Ivanowsky de Mayer gibi düşünüyordu. Destekleyici yaptığı bu çalışmayla kendi hipotezini de çürütmüş bulunuyordu. Yine Ivanowsky de filtreden çok daha küçük bakterilerin geçip özsuya karıştığını ya da hastalığı oluşturan şeyin filtreden geçen toksin bir madde olduğunu düşünüyordu.

Bu toksin fikri de 1897'de Hollandalı bir Botanikçi olan Martinus Beijerinck tarafından geçersiz kılınmıştı. Bu hastalık yapıcı etkenin çoğalabildiğini kanıtlamıştı. Beijerinck süzüntüyü sağlıklı bitkilere püskürttü ve onlarda Mozaik Hastalığı oluşunca, yine hastalık bulaştırdığı bitkilerin özsularını da diğer sağlıklı tütün bitkilerine püskürttü. Bu işlemi birkaç kez sürdürdü. Patojenin etkisini yitirmeden hastalık yapmaya devam etmesinden dolayı çoğalabildikleri kararına vardı.

Beijerinck bakteriden çok daha küçük ve basit yapıda, çoğalabilen bir partikül düşünüyordu. Şüpheleri 1935'de, Amerikalı bir bilim insanı olan Wendell Stanley şimdi tütün Mozaik Virüsü (TMV) olarak bilinen bu bulaşıcı partikülü kristalize edince doğrulanmış oldu. Sonuçta TMV virüsü mikroskopta görüldü. Ancak bu mikroskop, ışık mikroskobundan çok daha fazla büyütme kapasitesine sahip olan Elektron Mikroskobuydu.

Hazırlayan: Sedat Yelkovan

Kaynaklar:

1. Campbell & Reece Biology- 6. Baskı - Çev. Edit. Ertunç Gündüz, Ali DEMİRSOY & İsmail TÜRKAN

2. https://www.instagram.com/p/Bdad9ugn1LT/…

Makale kaynağı: Nucleus Biyoloji ( Facebook)

#Virüsler # bakteriler # TMV virüsü