Manatiler - (Trichechidae) Deniz İnekleri
Manatigiller (Trichechidae), sırf suda yaşayabilen bir memeli familyası. Dugonggiller ile birlikte Deniz inekleri takımını oluştururlar. Familyanın her üç üyesi Trichechus cinsine aitdir:
Karayip manatisi (T. manatus),
Amazonas manatisi (T. inunguis)
Afrika manatisi (T. senegalensis).
Balinalar ve Yüzgeçayaklılardan sonra Deniz inekleri üçüncü büyük deniz memelisi grubudur.
Manatilerin kuyrukları yuvarlak ve adeta kürek şeklindedir. Silindirik bir vücut yapısına sahiptiler ve yüzgeç halini almış ön ayaklarında, Dugonggillerden farklı olarak tırnakları bulunur. Bu vücut yapıları ile su aygırlarını andırırlar. Küçük kafaları ve büyük bir ağızları mevcuttur. Ortadan ikiye bölük olan dudaklarının her iki yarısını birbirinden bağımsız bir şekilde hareket ettirebilirler. Gözleri ve kulakları küçüktür. Manatilerin diğer bir anatomik özelliği de boyun kemiklerinin sadece 6 adet olmasıdır (diğer memelilerde boyun kemikleri daima 7 adet dir). Gri veya kahverengi olan derileri 5 cm kalınlığındadır. İlk bakışta diğer deniz memelilerinde olduğu gibi çıplak gibi görünse de dikkatli bakıldığında vücudu küçük kıllarla kaplıdır.
Manatiler 2,5m - 4,5 m uzunluğa ve yaklaşık 500 kg ağırlığındadırlar Bazı manatilerin - 1500 kg ağırlığa kadar ulaşabildikleri de söylenmektedir. Manatiler Atlantik Okyanusunda ve bu okyanusa bağlı ırmak sistemlerinde yaşarlar. Okyanusun batısında ABD'nin güneydoğusunda bulunan Georgia ve Florida eyaletlerinde, Orta Amerika'nın kıyılarında, Karayip adalarında ve Güney Amerika'nın kuzeyinde yaşarlar. Güney Amerika'da özellikle Orinoco ve Amazonas ırmak sistemlerinde rastlanırlar. Okyanusun doğusunda ise Senegal ve Angola kıyılarından, Niger ırmağı ve Çat gölüne kadar yayılış gösterirler. Yüzgeç ayaklılarda olduğu gibi karada hareket etmeye uygun bir yapıya sahip değillerdir ve balinalar gibi fazla açıklarda yüzmezler.
Bugün yaşayan deniz ineği türlerinin yaşam alanları birbirinden kopuktur. Hiçbiryerde iki farklı tür bir arada bulunmaz. Gugonggiller familyasının tek temsilcisi Dugong (Dugong dugon) sadece Hint Okyanusunda, Doğu Afrika'da, Kızıldenizde, Güneydoğu Asya kıyıları ve Avustralya'nın kuzey kıyılarında yaşar. Manatigiller türlerinden Karayip manatisi (Trichechus manatus) Meksika körfezi, özellikle Florida kıyıları ve ABD'nin diğer güneydoğu ve kuzeydoğu kıyılarında, Amazon manatisi (Trichechus inunguis) Güney Amerika'nın Amazonas bölgesinde ve Afrika manatisi (Trichechus senegalensis) Nijer ırmak sisteminde ve Batı Afrika'nın Senegal ile Angola'nın kuzeyi arasında kalan bazı ırmaklarda yaşarlar. Bu güzel canlıların günümüzde nesilleri tükenme tehlikesi altındadır.
Bugün yaşayan türlere daima tropik iklim kuşağında rastlanırken soyu tükenmiş olan Steller denizineği Kuzey kutbuna yakın Bering denizinde yaşamaktaydı.
Manatiler hem tatlı hem tuzlu suda yaşayabilirler. Denizlerde daima karaya yakın yerlerde yaşarlar, özellikle lagünlerde oldukça sık rastlanabilirler. Çoğunlukla 20 °C den daha yüksek sıcaklıklara sahip suları tercih ederler.
Diğer Deniz inekleri gibi Manatilerde suda yaşamaya ayak uydurmuştur. Yüzgeç ayaklılardan farklı olarak Manatiler karaya çıkamazlar. Suda kuyrukları ile ilerler, ön ayaklarını dümen olarak kullanırlar. Genelde bir saat içinde 3 - 7 kilometreden fazla ilerlemezler. Ancak tehdit anında 25 km/h hız yapabilirler. Nefes almak için burun deliklerini sudan çıkarırlar ve nefes alırlar. Ağızlarından nefes alamazlar. Ortalama 4 dakika, en fazla 16 dakika suyun altında nefes almadan gezebilirler.
Bütün Deniz inekleri gibi Manatilerde otoburdur ve çeşitli su bitkileri ile beslenirler. bir günde yaklaşık 30 - 50 kg yosun ile beslenirler. Bitkisel besinleri ile birlikte istemedikleri halde yuttukları küçük hayvanların yanında, Manatilerin severek olarak balık yediği de anlatılır. Genel olarak üst ve alt çenelerinin iki yanında altışar dişileri vardır.
Diğer Deniz ineklerinden farklı olarak Karayip manatisinin çiftleşme davranışları hakkında biraz bilgi mevcuttur. Bu bilinenlere göre 20'ye kadar erkek hayvan toplanıp bir dişiyi bir haftadan bir aya kadar sürebilen bir zaman için takip eder. Dişi Manati erkeklerin bazen şiddetli olan deneyimlerine ne kadar karşı koymaya çalışsa da sürekli çiftleşmeler gerçekleşir.
12 - 13 ay süren bir gebelikten sonra tek bir yavru (nadiren ikiz bireyler) birey dünyaya gelirler. Yavru nisanda veya mayıs ayında dünyaya gelir. Doğuşta 10 – 15 kg ağırlığında olan yavru doğumdan 1 - 3 ay sonra ilk kez bitkisel gıdalar ile beslenmeye başlarlar. Bitkisel gıdaların yanı sıra anne sütünüde almaya devam ederler. Yavruların anne sütünden kopması 1 - 2 yıl sürebilir. Yavrular su altında doğarlar, fakat anneleri tarafından derhal suyun yüzüne çıkarılırlar. Manati, bütün memeliler gibi hava teneffüs eden sıcakkanlı bir hayvan olduğundan, hava alamadığı takdirde ölür.
Dişi manatinin memeleri göğsündedir. Bu yüzden anne, yavrusunu, bağı suyun dışında kalmak suretiyle emzirirken onu yüzgeç ayaklarının arasında tutar.
Denizde Köpekbalıkları ve Orka, ırmaklarda ise timsah ve Güney Amerika'da Jaguar tek düşmanlarıdır. En büyüyük ve entehlikeli düşmanları aslında insanlardır.
Manatiler 60 yaşına kadar yaşayabilirler.
Zooloji Haberleri
-
CT taramalarında ortaya çıkan tuhaf yılan benzeri solucanların sırları
-
Dev kaplumbağalar yok edildikten 600 yıl sonra Madagaskar'a geri döndü
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
Kitlesel Yok Oluşlardan Kurtulan Memeliler, ‘Genel Yiyici’ Değildi
-
Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı
-
Ağaç kesimi ve iklim değişikliği dağ kuşlarını tehdit ediyor
-
Biyologlar, istilacı, etobur kurbağaların artık Georgia'da ürediğini söylüyor
-
Myanmar'da yeni bir çukur engereği türü keşfedildi.
-
Çin'de yeni bir iguana türü keşfedildi
-
Dev Dinozor Leşleri, Yırtıcılar İçin Önemli Bir Besin Kaynağıydı
-
Yarasalar 50 Milyon Yıl Önce de Ekolokasyon Kullanıyordu
-
Anadolu parsı aylar sonra yeniden görüntülendi
-
Endonezya'da doğan ve nesli tehlike altında olan Sumatra gergedanı ile tanışın
-
Avrupa'da gizemli yeni güve türü keşfedildi
-
Antalya ilimizde keşfedilen 8 yeni örümcek türü