Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Mağarabilim (Speleoloji) Nedir?

---

Mağaracılığın sportif bir uğraş ya da hobi olarak ele alınabilecek bir yanı olmakla birlikte, bilimsel açıdan incelenmesini gerektiren birçok özelliği de bulunmaktadır. Mağaralarda yapılan bilimsel çalışmalar sonucu, mağarabilim anlamına gelen speleoloji ortaya çıkmıştır. Speleoloji kısaca, mağaraların jeolojik, hidrojeolojik, minerolojik, biyolojik, arkeolojik, paleolontolojik, pleoantropolojik yöntemler kullanılarak incelenmesi çalışmalarının tamamını kapsayan bir disiplin olarak tanımlanabilir.
Speleoloji kelimesi ilk olarak Emile Riviere tarafından Yunan’ca bir sözcükten türetilmiştir. Yunan’ca spelaion (mağara) ve logos (bilim) kelimelerinin birleşiminden meydana gelen speleoloji dünyadaki en genç bilimlerden biridir. Speleoloji son 30 yıl içinde ciddi birçok ilerlemeler kaydetmiştir. Speleoloji sayesinde dünyamızın milyonlarca yıl süren evrimi içinde nasıl bir gelişim gösterdiği, jeolojik formasyonun biyoloji ve farklı disiplinleri nasıl etkilediği gibi birçok konudaki düşüncelerimiz gelişme kaydetmiştir. Yeraltı su sistemleri, bunların oluşumları, karstik şekillenmeler konusunda yapılan hidrojeolojik incelemeler tatlı su kaynaklarının en verimli şekilde kullanımını gündeme getirmiştir. Mağaralarda sürdürülen arkeolojik araştırmalar insanın geçmişini kavrayabilmemiz açısından çok önemli bulguların gün ışığına çıkmasını sağlamıştır.
Ülkemizde mağara araştırmalarının tarihçesine baktığımızda, başlangıçta mağaracılığın tamamen bilimsel bir tarzda ele alındığını görürüz. 1870’li yıllardan hemen hemen 1950’li yıllara kadar bu şekilde devam etmiştir. 1950’lerden itibaren mağaracılığın sportif olarak ya da turizm kapsamında değerlendirilmeye başladığını görüyoruz. Bu tarihten itibaren mağaracılığın bilimsel yanının ikinci planda kalması yapılan araştırmalarda devlet desteğinin azalmasıyla yakından ilişkilidir.
Ülkemizde speleolojik araştırmalar, başlangıç dönemi göz ardı edilirse yeni yeni gelişme kaydetmektedir. Bu tür çalışmaların devletin maddi desteği ile yürütülebilmesi son yıllarda speleolojik araştırmaların üniversite bünyesinde oluşturulacak birimlerce ele alınmasını daha uygun hale getirmiştir. Bir bölgede yürütülecek mağara araştırması için öncelikle bölgenin jeolojik ve topografik bilgilerinin oluşturulması gerekmektedir. Daha sonra yapılacak çalışmaları yürütebilecek konusunda uzman bir kadro gereklidir. Elde edilecek verilerin incelenmesi, ulusal ve uluslar arası çevrelere duyurulması gibi çalışmalar akademik bir çalışma birimini şart koşmaktadır.

mad.org.tr

---