Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

La Nina ne demek?

---

İspanyolcada “küçük kız” anlamına gelen "La Nina", güçlü rüzgarların Büyük Okyanus‘ta sıcak yüzey suyunu, Güney Amerika’dan uzağa, Endonezya‘ya doğru götürmesiyle ortaya çıkmaktadır. Bunun yerini, daha soğuk derinlerden yüzeye çıkan su alıyor. Bu durum da, dünyanın çeşitli bölgelerinde önemli hava durumu değişikliklerini de beraberinde getirmektedir.

Diğer bir ifade ile La Nina, orta ve ekvator Pasifik Okyanusu boyunca deniz yüzeyi sıcaklıklarının büyük ölçekli soğumasına verilen addır. La Nina, rüzgarın şiddetinin değişmesinden veya yön değiştirmesinden dolayı oluşan bir okyanus olayı olarak da bilinir. Doğu Pasifik okyanusunda oluşan La Nina olayında deniz suyu derecesi 3 ile 5 derece arası olması gerekirken daha soğuk bir durumda olmaktadır. La Nina yaklaşık 5 ay kadar sürer ve kuzey Amerika'nın iklimi üzerinde muazzam etkileri vardır. Bazen Atlantik Kasırgasını bile etkiler. La Nina, genellikle El Nino'yu takip ederek oluşmaktadır.

Çok güçlü bir La Nina yaşanırsa, hat üzerindeki ülkeler çok yağışlı bir kış geçirmektedir, güneydoğu Asya’da da daha hareketli bir muson mevsimi anlamına gelmektedir. Sıklıkla kar yağış getiren,  atmosferin yüzeyi ile daha yüksek kesimleri arasındaki rüzgar değişimini azalttığı için daha çok sayıda büyük fırtınaya yol açan bu hava olayı, aynı zamanda bazı bölgelerde de kuraklığa yol açmaktadır.

Pasifik okyanusunda gerçekleşen bu hadiseler küresel iklim parametreleri üzerinde özellikle de sıcaklıklar ve yağışlar üzerinde son derece etkilidir. La Nina ilk ve en güçlü meteorolojik etkilere, oluştuğu deniz alanının en yakınında bulunan coğrafyalarda sebep olmaktadır. Bu kapsamda, kış aylarındaki sıcaklıklar ABD’nin güneydoğu bölgelerinde normalden daha sıcak ve kuzeybatı kesimlerinde ise normalden daha serin olamaktadır.

La Nina'nın güney yarımküredeki etkileri çok daha büyüktür. Bu etkiler ilk olarak 1923'te Sir Gilbert Thomas Walker tarafından tanımlanmıştır.

Son güçlü La Nina 2010-2011’de gerçekleşmişti.

Cenevre, 10 Haziran 2022 – Dünyanın farklı bölgelerinde sıcaklık ve yağış düzenlerini etkileyen, kuraklık ve sel olaylarını artıran ve halen devam eden uzun süreli La Niña olayının Kuzey yarımkürede devam etme olasılığı halen çok yüksek. Bu açıklama Dünya Meteoroloji Örgütü’nün yeni bir Güncellemesine göre yapılmıştır. Açıklamaya göre; Sonbahar ve Kış başlangıcına kadar olmasa da en azından Ağustos ayına kadar ve muhtemelen etkisini görmeye devam edeceğiz..

Bazı uzun vadeli La Lina tahminleri, 2023’e kadar sürebileceğini bile öne sürüyor. Eğer öyleyse, WMO’ya göre, 1950’den bu yana yalnızca üçüncü “üç-dip La Niña” (La Niña koşullarında üç ardışık kuzey yarımküre kışı) olacak.

La Niña, Pasifik Okyanusu’nun orta ve doğu ekvator bölgesindeki okyanus yüzey sıcaklıklarının büyük ölçekli soğuması ile birlikte tropikal atmosferik dolaşımda, yani rüzgarlar, basınç ve yağış değişiklikleri anlamına gelir. Genellikle hava ve iklim üzerinde, El Niño Güney Salınımının (ENSO) sıcak aşaması olan El Nino gibi zıt etkilere sahiptir.

Afrika Boynuzu’nda ve Güney Güney Amerika’da devam eden kuraklık, Güney-Doğu Asya ve Avustralasya’daki ortalamanın üzerinde yağış ve ortalamanın üzerinde bir Atlantik kasırga sezonu için tahminlerde olduğu gibi La Niña’nın ayırt edici özelliklerini taşıyor.

Ancak, doğal olarak meydana gelen tüm iklim olayları artık küresel sıcaklıkları artıran, aşırı hava ve iklimi şiddetlendiren ve mevsimsel yağış ve sıcaklık modellerini etkileyen insan kaynaklı iklim değişikliği bağlamında gerçekleşiyor.

WMO Genel Sekreteri Prof. Petteri Taalas; “İnsan kaynaklı iklim değişikliği, La Niña gibi doğal olarak meydana gelen olayların etkilerini artırıyor ve özellikle daha yoğun ısı ve kuraklık ve buna bağlı orman yangınları riski ile rekor kıran yağış ve sel baskınları yoluyla hava modellerimizi giderek daha fazla etkiliyor. ” dedi .

Kaynaklar:

https://yesilgazete.org/dunyanin-su-kaynaklari-kuruyor/

https://www.meteoroloji.org.tr/

---