Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Köpek Balıkları Agresifleşti Mi?

---

Son yıllarda, köpek balığı saldırılarında artış olduğu gözlemlenmiştir. Bu saldırıların tek suçlusu köpek balıkları mı sorusu akla gelmektedir. Ekosistemin değişmesi, birçok köpek balıkların nesli tükenme aşamasına gelmesi ve insanların davranışı tüm bunlar saldırganlığa bir etken olabilir mi?

15 cm (Etmopterus perry) ile 20 m (Rhincodon typus) arasında, türüne göre değişkenlik gösteren köpek balıkların 465 türü vardır. 430 milyon yıldır yaşayan köpek balıkların büyük bir çoğunluğu tamamen zararsızdır, ama bazıları ise korunmak amacıyla ya da başka bir nedenle insanlara saldırıyor.

Sadece beş türün beslenme şekli farklıdır ve boyutu çok büyüktür. Bunlar oldukça tehlikelidir; Kaplan Köpek Balığı (Galeocerdo cuvieri), beyaz köpek balığı(Carcharodon carcharias) ,boğa köpek balığı (Carcharhinus leucas),mako köpek balığı(Isurus oxyrinchus), whitetip köpek balığıdır (Carcharhinus longimanus).

Ancak 1980 yılından itibaren, köpek balığı saldırıları iki katına çıkmıştır. 1980-1990 arası 42, 1990-2000 arası yaklaşık 56, 2000- 2010 arası 97,2011'de ise 80 köpek balığı saldırısı meydana gelmiştir. Acaba köpek balıkları agresifleşti mi? Birçok hipotez, artan saldırıları açıklayabilir.

Güneşlenen turistlerin, dalgıçların ve sörfçülerin çok fazla olması, köpek balığı ile karşılaşma olasılığını yükseltmiştir. Sıradan bir köpek balığı insanlara alışmış ama aynı zamanda da meraklı olmuş olabilir. Genellikle köpek balıkları, av potansiyeli olan fok ve kaplumbağa ile insanı ayırt edememektedir. Ayrıca son zamanlarda, insanlar köpek balıklarını yakından görmek için, onları beslemektedirler ya da kızdırmaktadırlar. Bu nedenle köpek balıkların davranışları değişmiş olabilir. Köpek balıkları için, bu uğraşlar tehlikelidir, çünkü gemiden ya da kafesten yaralanabilir. Küresel ısınma sonucunda, suyun sıcaklığı yükselmiş, suda yaşayan canlılar kuzeye doğru göç etmişlerdir. Bu nedenle Rusya'da iki köpek balığı saldırısı meydana gelmiştir. Balıkçıların aşırı avlanmalarından dolayı, köpek balıkları kendi sularında yeteri kadar besin bulamadıkları için , başka sulara göç etmek zorunda kalmıştır. Öte yandan, köpek balıklarına direkt besin vermek, onlara cazip gelmiş olabilir, tüm bunlar saldırılardaki artışın nedeni olabilir.

Her yıl, yüzgeçleri için, yaklaşık 75 milyon köpek balığı öldürülüyor. Köpek balıklarının yüzgeçleri kopartılıp, ölmeleri için tekrar denize atılması hayvanlara kötü muameledir. Köpek balığı yüzgecinden yapılan köpek balığı çorbası, özellikle hastalıkları iyileştirdiğine inanılan Asya'da çok rağbet görüyor. Bir kilo yüzgeç yaklaşık 700 $'dır. IUCN'ye göre 500 türün 30'unun nesli tükenmektedir.

Uzmanlar, insanlar köpek balığıyla karşı karşıya kaldıklarında, sakin olmalarını, ani hareketten kaçınmalarını, paniklememelerini ve çok yavaş yüzüp, sert bir cisim olduklarını ve umutsuz bir kurban olmadıklarını izlenimi vermeleri gerektiğini öneriyor, ama bunu söylemek çok kolay uygulamak zordur.

Köpek balıkların orantısız ve acımasızca avlanılması, ekosisteme ve diğer türlere zarar veriyor. Korkutucu olabilen köpek balıkları, 430 milyon yıldır, sucul ekosistemini ve besin zincirini dengelediğini unutmamamız gerekiyor. Köpek balıklarının çok geç olgunlaştıklarını ve bir seferde çok az sayıda yavru dünyaya getirdiklerini belirten bilim adamları, aşırı avlanmanın özellikle köpek balıkları için büyük bir tehlike yarattığının altını çiziyor.

---

Kaynak: (06/02/2013),www.notre-planete.info

Çeviri: Dilek ÖĞÜTÇÜ

Eğitim ve Etkinlikler Sorumlusu/Education and Event Area Representative

Faruk Yalçın Hayvanat Bahçesi ve Botanik Parkı A.Ş. (Faruk Yalçın Zoo)

www.farukyalcinzoo.com

---