Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Kardiyometabolik risk nedir?

---

Kardiyometabolik risk terimi, bir veya daha fazla risk faktörü mevcut olduğunda bir kişinin kalp krizi veya felç gibi kardiyovasküler bir olay yaşama şansını tanımlar. Bazı önemli risk faktörleri şunları içerir:

Obezite

Yüksek LDL (“kötü”) kolesterol

Yüksek kan yağı (trigliseritler)

Düşük HDL (“iyi”) kolesterol

Yüksek kan basıncı

Şeker hastalığı 

Tütün ve Tütün ürünlerini tüketmek

Bu risk faktörlerinin her biri kendi başına tehlikelidir, ancak bir arada kalp hastalığı ve felç riskini büyük ölçüde artırırlar .

Obezitede özellikle viseral adipozitenin artması birçok sistemik hastalıklara zemin hazırlarken, kardiyovasküler hastalıklar ve Tip 2 diyabetin gelişiminde önemli rol oynarlar. Hem Tip 2 diyabet hem de kardiyovasküler hastalıklara neden olan risk faktörleri kardiyometabolik risk faktörleri olarak adlandırılmaktadır. Aşırı abdominal yağ dokusu (santral veya omental olarak de bilinen) insülin direnci, lipoprotein metabolizması ve kan basıncı üzerinde etki göstererek kardiyometabolik hastalıklardan diyabet, hipertansiyon, dislipidemi ve koroner kalp hastalıklara neden olmaktadır. Adipoz doku, adipositokinler ya da adipokinler olarak adlandırılan biyolojik yönden aktif çeşitli moleküller [tümör nekrozis faktör alfa (TNF-α), adiponektin, leptin, resistin adipsin, kompleman faktörler, interlökin-6, plazminojen aktivatör inhibitör-1 (PAI-1) vb.] salgılar ve bu maddelerin metabolik ve immünolojik pek çok fonksiyonu bulunur. Kardiyometabolik risk faktörlerinden birçoğu önlenebilir risk faktörleridir. Önlenebilir risk faktörlerinden biri olan obezitenin önlenmesi ve kontrolü hem morbiditenin hem de mortalite oranının azalmasına katkı sağlar.

Kim risk altındadır?

Yukarıdaki risk faktörlerine sahip kişilerde kardiyovasküler hastalık riski çok daha yüksek olabilir. Bu risk faktörlerinin şiddeti ve sayısı, bu riskin ne kadar yüksek olduğunu etkiler. Kalp hastalığı riskini potansiyel olarak artırabilecek diğer durumlar arasında böbrek hastalığı , inflamatuar hastalıklar (örn. romatoid artrit), ailede gelen kalp hastalığı veya felç öyküsü, erken menopoz yeralır . Bazı etnik gruplar kalp hastalığı için daha yüksek riske sahip olabilir.     

Risk faktörlerini doktorunuzla paylaşmanız oldukça önemlidir, böylece size kalp krizi veya felç geçirme riskine ilişkin uyarılarda bulunabilir  ve bu riski en aza indirmek için size yardımcı olabilir.

Kardiyometabolik risk nasıl azaltılır?

Kardiyovasküler riski azaltmak için, değiştirilebilecek herhangi bir risk faktörünü iyileştirmek önemlidir. Örneğin, bir kişide diyabet varsa, diyabetin iyi bir şekilde kontrol altına alınması riski en aza indirmek için önemlidir. Diyet, egzersiz ve yaşam tarzındaki değişiklikler, fazla kilolu veya obez olan insanlar için kilo vermeye yönelik ilk adımlardır. Doktorunuz, risk faktörlerinize ve kardiyometabolik risk derecenize bağlı olarak sizin için en iyi tedavi seçeneklerini belirlemek için size bilgi verebilir.

Kardiyovasküler problem riskinizi nasıl azaltabilirsiniz?

Kardiyovasküler hastalık riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemektir. Örneğin, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, sigarayı bırakmak ve aşırı alkolden kaçınmak sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek için çok önemlidir. 

Yukarıda açıklanan risk faktörlerinden bir veya daha fazlasına sahip olabileceğinizi düşünüyorsanız, kardiyometabolik riskinizi belirlemek ve uygun yönetlerden birini seçmek için doktorunuzla görüşün.

Kaynaklar: 

Gül KIZILTAN Turkiye Klinikleri J Nutr Diet-Special Topics. 2016;2(1):63-8 

https://www.hormone.org/diseases-and-conditions/cardiometabolic-risk  

 

---