Kalp Kapakçıkları ve Kalp Sesleri

Kalbin her iki tarafında, ritmik kasılmaları tek yönlü bir kan akışına dönüştüren ikişer kapakçık bulunur. Bu kapakçıklar, kanın geri akışına neden olabilecek bir basınç farkı oluştuğunda, anatomik yapıları gereği otomatik olarak kapanırlar. Bu kapanma ise dışarıdan duyulabilir biçimde titreşimlere neden olurlar (kalp sesleri). Kalbin her iki yanındaki atriyum ve ventriküller arasında bulunan atriyoventriküler (AV) kapakçıklar, ventriküllerin kasılması sırasında kanın ventriküllerden atriyumlara geri akmasını önlerler. Yarım-ay (semilunar) kapakçıklar ise kalbin her iki yanındaki ventriküller ile bunların bağlı oldukları arterler arasında bulunurlar ve sistolden sonra kanın aort veya pulmoner arterden, bunların bağlı bulundukları ventriküllere geri akmasını önlerler.

Bu kapakçıkların kapanması genellikle "lob-dob" şeklinde ifade edilen kalp kaynaklı karakteristik seslerin kaynağıdır. Daha pes olan "lob" sesi, ventrikül kasılmasının erken evrelerinde meydana gelir. Bu ses, atrioventriküler (mitral ve triküspid) kapakların kapanması sonucu oluşur. Bu kapakların görevi, ventrikül kasılması sırasında kanın atriyumlara geri akmasını önlemektir. Ventriküller gevşediği zaman, kan basıncı arterlerdeki basıncın altına düşer ve böylece semilunar (aortik ve pulmoner) kapakçıkların kapanması sonucunda daha yüksek frekanslı olan "dob" sesi duyulur. Bu kapaklardaki işlev bozukukları genellikle steteskopla duyulabilen ve murmur (fısıltı) denen anormal seslere neden olur.

Kalp Döngüsü

Bir kalp döngüsü boyunca kalpte meydana gelen olayların sıralaması Şekil 6'da özetlenmiştir. Ventriküllerin gevşemesi sırasında kan kalbe geri döner. Oksijeni azalmış olan dolaşım kanı sağ atriyuma girer ve orada açık olan AV kapak üzerinden sağ ventriküle akar. Akciğerlerden gelen oksijenlenmiş kan ise sol atriyuma geldikten sonra açık olan AV kapaktan geçerek sol ventriküle dolar. Atriyumların kasılması (atriyum sistolü) ile birlikte ventriküllerin doluşu tamamlanır. Dinleme durumunda atriyumların kasılması ventriküllere dolan kanın yaklaşık %20 kadarını sağlar. Atryumların kasılmasını ventriküllerin kasılması (ventrikül sistolü) izler. Başlangıçta, ventriküller kasılmaya başladığı zaman ventriküllerin iç basıncı artarak arterlerdeki basıncı geçer. Bu basınç farkı AV kapakların kapanmasına sebep olur. Fakat sol ventirkülün iç basıncı aort basıncını geçmeden, (ve aynı zamanda sağ ventrikül basıncı pulmoner arter basıncını aşmadan) ventriküllerde bir hacim değişimi olmaz. Bundan dolayı ventrikül kasılmasının bu dönemine "eş-hacimli (izovolumetrik) kasılma" adı verilir. Son olarak sol ventriküldeki basınç aort basıncını ve sağ ventriküldeki basınç da pulmoner arter basıncını aştığında, aort ve pulmoner arterlerin girişindeki semilunar kapaklar açılır ve kan aort ve pulmoner artere boşaltılır. Ventrikül sistolü sonrasında ventrikül kasları gevşerken, ventriküller içindeki basınç aort ve pulmoner arter basınçlarının altına düşer ve böylece aort ve pulmoner arter kapakçıkları kapanır. Ventiküllerin iç basıncı düşmeye devam eder ve sonuçta ventriküllerin içindeki basınç atriyumlardaki basıncın altına düştüğünde AV kapaklar açılır ve tekrar ventrikül doluşu başlar.

#kapakçıkları #sesleri