İki Farklı Türün Kısır Melezinin Yeni Bir Türe Dönüştüğü Saptandı
Japonya ve Amerika’da çalışan araştırmacılar tarafından, Afrika pençeli kurbağasının (Lat. Xenopus laevis) genomunun bütününün ilk kez olarak dizilendiği (sekanslandığı) bir çalışma sonucunda,
Bu kurbağanın atalarının 18 milyon yıl kadar önce iki farklı türden birer kromozom kümesi miras aldıktan sonra, genomlarını ikiye katladığı ve böylece kısır olmaktan çıktığı ortaya kondu.
X. laevis türünün sıradışı yönü, insanlar da dahil olmak üzere organizmaların çoğu diploid olup, iki küme kromozoma sahipken; bu kurbağanın tetraploid olup, dört küme kromozomunun olmasıdır. Kromozomların böyle kendiliğinden katlanması “poliplodlik/poliploidi” olarak bilinir ve bitkilerde sıkça görülen bir türleşme yoludur. Bunun söz konusu kurbağalarda ne zaman ve nasıl gerçekleştiği uzun süredir tartışılıyordu. Ekip, elde ettikleri bulguların omurgalı evriminin anlaşılmasına yardımcı olacağını düşünüyor; çünkü omurgalı genomu 500 milyon yıl önce iki kez, iki kat büyüme (duplikasyon) geçirmişti.
Ortaya atılan hipotezlerden biri, tetraploid X. laevis türünün genetik malzemesinin birer yarısını birer ebeveyninden aldığı yönündeydi. Ebeveynlerin ise iki diploid tür olduğu ve kromozom sayısı ebeveynlerinin iki katı kadar olan tetraploid bir organizmanın oluşmasına yol açtıkları akla geliyordu.
“X. laevis türü, biyolojik ve biyomedikal araştırmalar açısından önemli bir organizma, ancak sırf genomunun boyutu ve karmaşıklığı yüzünden genomunu bütünüyle dizilemek bilimciler için güç bir işti,” diyor Tokyo Üniversitesi ekibinin lideri Masanori Taira. Kendisi, bu canlının genomunun dizilenmesinin biyolojik ve biyomedikal araştırmalar açısından değerli olmasının yanı sıra, tetraploidliğin kökenine ilişkin ipuçları da verebileceğini düşünüyor.
“Genom içinde hareket edebilen DNA bölümlerinin zamanla sabit veya inaktif duruma gelmesinin analiz edilmesiyle, X. laevis’te altgenomlar olarak bulunan iki atasal genomun izinin sürülebileceğini düşünüyordum,” diyen Taira, bu düşüncesini Hiroşima Üniversitesi’nden Dr. Akira Hikosaka ve Nagoya Üniversitesi’nden Dr. Yoshinobu Uno ile paylaşmasının ardından, birlikte sınamalar yapmaya başladıklarını ifade ediyor. Ekipteki bilimciler, yaptıkları testler sonucunda, iki kromozom kümesinin kesinlikle iki farklı diploid atadan miras alındığını keşfettiler.
Altgenomlar Ayrı Ayrı Evrildi
İşin ilginci, araştırmacılar altgenomların da çekirdek içinde ayrı ayrı evrildiklerini fark etti. Bu da daha kısa olan S tipi ile daha uzun olan L tipine yol açmış. Bu keşif, hayvan altgenomlarının evrimine ilişkin ilk kanıt olma niteliği taşıyor. L tipi kromozomlar atasal genetik bilgiyi büyük ölçüde korurken, S tipinde daha fazla gen kaybı, silinmesi ve yeniden düzenlenmesi olmuş.
“Bilimciler 500 milyon yıl önceki iki raundluk tüm genom duplikasyonunun, ilk omurgalı türlerin belirmesinde ve bu gruptaki çeşitlilik patlamasında payının olduğunu düşünüyor. Bizim keşfimizin, evrimsel tarihteki bu öenmli olayın anlaşılması konusunda yardımı olabilir,” diyor Taira.
Kaynak: Phys.org, “How the African clawed frog got an extra pair of genes“
< http://phys.org/news/2016-10-african-clawed-frog-extra-pair.html >
İlgili Makale: Adam M. Session et al, Genome evolution in the allotetraploid frog Xenopus laevis, Nature (2016). DOI: 10.1038/nature19840
Üst Görsel: X. laevis (üstteki) türü kurbağanın genomu, akrabası olan X. tropicalis (alttakiler) türü kurbağalarınkinin yaklaşık iki katı kadardır. (Telif: Prof.Atsushi Suzuki, Hiroshima Üniversitesi)
http://bilimfili.com/iki-farkli-turun-kisir-melezinin-yeni-bir-ture-donustugu-saptandi/
Zooloji Haberleri
-
Komodo Dişleri, Theropod Dinozorların Dişleriyle Çok Benziyor
-
Biyologlar yeni kaplan böceği türünü ortaya çıkarıyor: Eunota houstoniana
-
Bilim insanları yeni bir geko türünü ortaya çıkardı
-
CT taramalarında ortaya çıkan tuhaf yılan benzeri solucanların sırları
-
Dev kaplumbağalar yok edildikten 600 yıl sonra Madagaskar'a geri döndü
-
Hindistan kaplanları iklim ve insan baskısı arttıkça yükseklere tırmanıyor
-
Kitlesel Yok Oluşlardan Kurtulan Memeliler, ‘Genel Yiyici’ Değildi
-
Avrupa’da Bilinen Son Timsah 4,5 Milyon Yıl Önce Yaşamıştı
-
Ağaç kesimi ve iklim değişikliği dağ kuşlarını tehdit ediyor
-
Biyologlar, istilacı, etobur kurbağaların artık Georgia'da ürediğini söylüyor
-
Myanmar'da yeni bir çukur engereği türü keşfedildi.
-
Çin'de yeni bir iguana türü keşfedildi
-
Dev Dinozor Leşleri, Yırtıcılar İçin Önemli Bir Besin Kaynağıydı
-
Yarasalar 50 Milyon Yıl Önce de Ekolokasyon Kullanıyordu
-
Anadolu parsı aylar sonra yeniden görüntülendi