HÜCRE DÖNGÜSÜNÜN KONTROLÜ
Dört aşamada hücre döngüsü kontrol noktaları bulunur:
1.G1 kontrol noktası: DNA hasarına ve olumsuz koşullara duyarlıdır. DNA tamiri, G0 ya da apoptozagiriş.
2.S-fazı kontrol noktası: DNA’nın devamlı olarak bütünlüğü sağlanır ve replikasyonsonucu oluşan hatalar kontrol edilir ve onarılır.
3.G2 kontrol noktası: Replikeolmamış ve hasarlı DNA’ya duyarlıdır. Tamamlanmadan mitoza geçişe izin verilmez.
4.İğ-ipliği oluşumunda kontrol noktası:Kromozomların mitotikipliklere düzgün tutunamamasına duyarlıdır.
-Her bir kontrol noktası evreler arasındaki koordinasyonu sağlar:
**Devam etmekte olan evre tamamlanmadan hücrenin bir sonraki faza girmesini engeller.
**Replike olmamış ve hasarlı DNA’ya duyarlıdır
**DNA replikasyonunu ve tamirini koordine eder.
-1. Hücre çevresini kontrol eder:
*besin
*hormon
*büyüme faktörleri vb. yeterlimi?
2. DNA replikasyonu için karar verir.
G1 KONTROL NOKTASI
Replikasyonun başlaması için karar verilen geç G1 evresindeki özel kontrol bölgesine “restriksiyon noktası” denir.G1 kontrol noktasında DNA’nın hasarı kontrol edilir. Bu noktada hasarın onarılması ile ilgili hücreye zaman tanınır.P53 mutasyonları hücresel genomda mutasyonları arttırır.
*G0 evresine dönüş yok. Döngü tamamlanır.
Hücre bölünmenin olmadığı uzun sessiz G0 evresine;
*uygun olmayan koşullar
*büyümeyi engelleyici sinyal varlığında girer.
Not:Bazı koşullar ya da sinyaller ise hücrenin G0 yerine apoptoza girmesini tetikler.
DNA hasarı apoptozu tetikleyen bir sinyal olabilir.
-Her bir döngüde DNA replikasyonunun sınırlandırılması
**Helikaz enzimlerinin (MCM) aktivitesi belirler.
**Replikasyon orijinini tanıyan proteinlerle birleşir.
**Yalnızca G1 fazında kompleks oluştururlar.
**Birleşmeleri hücre döngüsü regülatörleri olan protein kinazlar tarafından kontrol edilir.
-HÜCRE DÖNGÜSÜ DÜZENLEYİCİLERİ
Hücre döngüsündeki evrelere geçiş ve döngünün tamamlanması protein grupları tarafından kontrol edilir.Olgunlaşmayı ilerleten faktör (MPF): Sitoplazmada bulunur. İki alt ünite içerir:
1.Siklin proteinleri (cyclin): cyclinA, cyclinB, cyclinD ve cyclinE.
2.Siklin-bağımlı protein kinazlar(Cdk): Cdk1, Cdk2, Cdk4 ve Cdk6
Periyodik aktivasyon-inaktivasyon(fosforilasyonve defosforilasyon) gösterirler.
Not:Cdk’ların Kontrol Mekanizmaları
1.Siklinlerle birleşme
2.Threonin 160’da fosforilasyonun aktivasyonu
3.Threonin 14 ve tirozin 15’de engelleyici fosforilasyon
4.Cdk inhibitörleri ile birleşme.
ALINTIDIR...
Genetik
-
İnsanlarda Kaç Kromozom Vardır?
-
Sık görülen mikrodelesyon sendromları nelerdir?
-
Bilim insanları kromozomları nasıl inceler?
-
Arkea'da Kromozomlar ve DNA Replikasyonu
-
DNA Onarım Mekanizmaları Nelerdir?
-
DNA hasarına neden olan etkenler nelerdir?
-
XYY Süper Erkek Sendromu - JACOB’S, Sendromu
-
Bitki doku kültürü çalışmaları ile haploid bitkiler elde edilebilir
-
Gram pozitif bakterilerden genomik DNA izolasyon protokolü
-
E. coli bakterisinden genomik DNA izolasyon protokolü
-
DNA’nın Keşfi
-
İnsan Genom Projesi Nedir ? Amaçları Nelerdir ?
-
Genomik mikrodizilimlerle ikilenme teşhisi yöntemi
-
Gen duplikasyonu ve amplifikasyonu nedir?
-
DNA ile RNA Arasndaki Farklar ve Benzerlikler Nelerdir