Heterozigot: Genetik Tanım

Diploit organizmalarda, heterozigot belirli bir özellik için iki farklı alel içeren bir bireyi ifade eder. Matthew O'Shea/Photodisc/Getty Images

Bir allel, bir genin bir versiyonu veya bir kromozom üzerindeki spesifik DNA dizisidir. Aleller, ortaya çıkan yavrular, kromozomlarının yarısını anneden ve yarıdan babadan miras aldıklarından, cinsel üreme yoluyla miras alınırlar. Diploid organizmalardaki hücreler, her kromozom çifti boyunca aynı pozisyonlarda aynı genlere sahip olan eşleştirilmiş kromozomlar olan homolog kromozom setleri içerir.

Homolog kromozomlar aynı genlere sahip olsalar da, bu genler için farklı alellere sahip olabilirler. Alleller, belirli özelliklerin nasıl ifade edildiğini veya gözlendiğini belirler.

Örnek: Bezelye bitkilerinde tohum şekli için gen, iki formda, yuvarlak tohum şekli (R) için bir biçim veya alel ve diğer kırışık tohum şekli (r) için mevcuttur. Bir heterozigot bitki, tohum şekli için aşağıdaki alelleri içerir: (Rr).
Heterozigot Kalıtım

Tam hakimiyet

Diploid organizmaların her bir özellik için iki aleli vardır ve bu aleller heterozigot bireylerde farklıdır. Eksik baskınlık kalıtım, bir alel baskın, diğeri resesif. Baskın özellik gözlenir ve çekinik özellik maskelenir. Önceki örneği kullanarak, yuvarlak tohum şekli (R) baskındır ve buruşuk tohum şekli (r) resesiftir. Yuvarlak tohumlu bir bitki aşağıdaki genotiplerden birine sahip olacaktır: (RR) veya (Rr). Buruşuk tohumlu bir bitki aşağıdaki genotipe sahip olacaktır: (rr).

Heterozigot genotip (Rr), resesif aleli (r) fenotipte baskılamış olduğu için dominant yuvarlak tohum şekline sahiptir.

Tamamlanmamış Hakimiyet

Eksik baskınlık kalıtımında, heterozigot alellerden biri diğerini tamamen baskılayamaz. Bunun yerine, iki allelin fenotiplerinin bir kombinasyonu olan farklı bir fenotip görülmektedir.

Bunun bir örneği aslanağarlarındaki pembe çiçek rengidir. Kırmızı çiçek rengi (R) üreten allel, beyaz çiçek rengi (r) üreten allel üzerinde tamamen ifade edilmez. Heterozigot genotipindeki (Rr) sonuç kırmızı ve beyaz veya pembe karışımı olan bir fenotiptir.

Eş Baskınlık

Eş-egemen kalıtımda, heterozigot allellerin her ikisi de fenotipte tam olarak ifade edilir. Eş-egemenliğin bir örneği AB kan tipi kalıtımdır. A ve B allelleri fenotipte tamamen ve eşit olarak ifade edilir ve ortak dominant olduğu söylenir.

Heterozigot ve Homozigot

Bir özellik için homozigot olan bir birey benzer olan allellere sahiptir. Farklı alellere sahip heterozigot bireylerin aksine, homozigotlar sadece homozigot yavrular üretirler. Bu yavrular bir özellik için homozigot baskın (RR) veya homozigot resesif (rr) olabilir. Hem baskın hem de çekinik alellere sahip olmayabilirler. Aksine, hem heterozigot hem de homozigot yavru bir heterozigottan (Rr) türetilebilir. Heterozigot yavrular, tam hakimiyeti, eksik dominantlığı veya ko-hakimiyeti ifade edebilen hem baskın hem de çekinik alellere sahiptir.

Heterozigot Mutasyonlar

Bazen DNA dizisini değiştiren kromozomlarda mutasyonlar meydana gelebilir.

Bu mutasyonlar tipik olarak, ya mayoz sırasında ya da mutajenlere maruz kalmakla meydana gelen hataların sonucudur. Diploid organizmalarda, bir gen için sadece bir alelde meydana gelen bir mutasyon, heterozigot mutasyon olarak adlandırılır. Aynı genin her iki alelinde meydana gelen özdeş mutasyonlar homozigot mutasyonlar olarak adlandırılır. Bileşik heterozigot mutasyonları, aynı gen için her iki alelde gerçekleşen farklı mutasyonların bir sonucu olarak ortaya çıkar.

Kaynak: https://www.thoughtco.com/heterozygous-definition-373468

#heterozigot: #genetik #tanım