Henrietta’nın Ölümsüz HeLa Hücreleri
Henrietta Lacks, 1920 yılında Amerika’da tütün yetiştiren çiftçi bir ailenin kızı olarak dünyaya geldi. Annesi, Lacks’in 10. Kardeşini doğururken vefat etti.
Baba, eşinin ölümünden sonra çocuklarla başa çıkamadığı için çocukları ile birlikte akrabalarının yanına taşındı. Henrietta, kuzeni ve gelecekte eşi olacak David Lacks ile aynı odada yaşamaya başladı.
1941 yılında David ve Henritetta, Virginia’da hayatlarını birleştirdiler. 14 yaşında ilk çocuğuna hamile kaldı. İkinci çocukları olan Elsie, gelişimsel engellere sahipti ve 15 yaşına geldiğinde hayatını kaybetti. David Sonny Lacks Jr. , Deborah Lacks Pullum ve Joseph Lacks, isimli üç çocukları daha vardı. Lacks, 1950 yılında son çocuğuna hamileyken, Johns Hopkins Hastanesi’nde muayene sırasında rahim boynunda bir yumru tespit edilmiş ve doğum sonrasında rahim ağzı kanser teşhisi konmuştur. Tedavi sırasında, Henrietta’dan izinsiz olarak doku örnekleri alınmış. 1951 yılında tedavilere rağmen hayatını kaybetmiştir.
İnsan hücrelerini laboratuvar ortamında büyütmeye çalışan Dr. George Otto Gey’e Henrietta’nın örnekleri gönderildi. Çalıştığı tüm insan hücrelerini uzun süre yaşatmayı başaramayan Dr. Gey, bu hücrelerin ölmediğini gördü ve hücrelerden birini izole edip bölünmesini sağladı. Bu mucizevi bir olaydı, bu zamana kadar birçok bilim insanı vücut dışında yaşayabilen hücreler aradı ama ne yazık ki bu hücrelerin hiçbiri birkaç günden fazla yaşayamadı.
Henrietta’nın hücreleri günümüzde araştırma laboratuvarlarında halen bölünüp üremeye devam ediyor. HeLa hücre hattı, hastanın adı ve soyadının ilk iki harfiyle isimlendiriliyor. Lacks’ın hücreleri, çok güçlü insan papilloma virüsü (HPV-18) taşıyordu ancak yatay gen transferi ile bu hücreler sağlıklı insan hücrelerinin özelliklerini taşıyor ama kanserli hücreler gibi çoğalmaya devam ediyordu. Hücre hatları, hastalıkların etkilerini tespit etmek, ilaç veya aşı geliştirmek amaçlı çalışmalarda kullanılır. İlk olarak, 1952 yılında çocuk felcini önleyen aşı, HeLa hücre hattı kullanılarak milyonlarca insanın hayatını kurtardı. Yanlışlıkla dökülen kimyasal ile insanların 48 değil, 46 kromozomlu olduğu ortaya çıktı. Bunun gibi birçok genetik çalışmalara olanak sağladı. Tüp bebek tedavisinin ilk adımları atılmış oldu.
Henrietta’nın bu ölümsüz hayatı film ve kitaplara da konu olmuştur. Merak edenler Rebacca Skloot tarafından kaleme alınmış “The Immortal Life of Henrietta Lacks” kitabını okuyabilir ya da filmini seyredebilirler.
Derleyen: Merve Dartar
Kaynakça
https://www.smithsonianmag.com/science-nature/henrietta-lacks-immortal-cells-6421299/
https://nbeyin.com.tr/tutun-ciftcisinin-olumsuz-hucreleri/
https://gaiadergi.com/henrietta-lacksin-olumsuz-hayati/
https://tr.instela.com/hela-hucreleri--267759
https://www.youtube.com/watch?v=rV6YHMNHa0M
Biyolojik Gelişmeler
-
Karmaşık Yaşam, Düşünülenden 1,5 Milyar Yıl Önce Başlamış
-
Tarak denizanası okyanus tabanındaki basınçlı yaşama nasıl uyum sağladı?
-
Arkeologlar Korunmuş İnsan Beyinleri Bulmaya Devam Ediyor
-
Yapay Zeka istilacı Asya eşekarılarını tespit etmeye yardımcı oluyor.
-
Avustralya fosili, fotosentezin en az 1,75 milyar yıl önce evrimleştiğini öne sürüyor
-
Böcek kanatlarının solungaçlardan evrimleştiğine dair yeni kanıtlar
-
Denizyıldızının Başı Neresi? Tahmininiz Büyük İhtimalle Yanlış
-
Biyoloji bölümü seçenler ve biyolojiye ilgi duyanlar için bazı öneriler
-
Canlıların Gizemli Dünyasını Keşfetmek: Biyologların Gözüyle Doğa, Genetik ve Evrim
-
Biyolojik ve Kimyasal Silahlar Ne Zamandan Beri Var?
-
Filler Gerçekten ‘Asla Unutmaz’ mı?
-
Sibirya’da Bulunan Ayı Mumyası, Mağara Ayısı Değilmiş
-
California Bilimler Akademisi Bilim adamları 2022'de 146 yeni tür tanımladı
-
Yapay zeka hücre hareketini mikroskop altında analiz edebiliyor.
-
Ağaçlardan Önce Yeryüzünde Devasa Mantarlar Vardı