Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Ginandromorfizm Nedir? - Yarısı erkek yarı dişi görünümlü canlılar

---

Yarısı erkek yarı dişi görünümlü canlılar; Ginandromorf canlılar genetik olarak hem erkek hem de dişi dokulara sahip olan ve genellikle gözlemlenebilir erkek ve dişi özelliklere sahip olan bireysel canlılardır.

Ginandromorf canlılar görünüş olarak hem erkek hem de kadın özelliklerini birarada gösteren organizmalardır. Organizmanın vücudunun bir kısmı erkek diğer bir kısmı ise dişi birey görünümündedir. Basit bir ifadeyle, ginandromorph kısmen erkek ve kısmen dişi bir canlıdır ve bu iki vücut parçası fiziksel olarak çok rahatlıkla ayırt edilebilir. Ginandromorf canlılar doğada çok nadir gözlenirler. Ginamdromorf özellikler kelebekler, güveler, istakozlar ve yengeç gibi kabuklular ile kuş türleri ve diğer bazı böcek türlerinde de görülebilir. Ginandromorfizm memelilerde görülmez.

Ne kadar sık ​​ortaya çıktıklarını tahmin etmek oldukça zordur çünkü cinsel dimorfizmin daha az belirgin olduğu türlerde genellikle fark edilmezler. Gynandromorflar sivrisineklerde,  meyve sineklerinde ve diğer böceklerde de bildirilmiştir. Erkek ve dişi kanat renklerinin ve desenlerinin önemli ölçüde farklı olduğu kelebek türlerinde de çok daha kolay bir şekilde fark edilirler.

Bilateral gynandromorph lobster Homarus gammarus, erken gelişimde ortaya çıkan ancak cinsiyetle ilgisi olmayan küçük bir kromozomal anomalinin sonucu olabilir. Alberta Üniversitesi Richard Palmer

Ginandromorfizm döllenmeden kısa bir süre sonra hücre bölünmesinde meydana gelen bir hatadan dolayı gelişir. Mitozda meydana gelen sorun nedeniyle, seks kromozomları doğru şekilde ayrılmaz ve bu durum sonuç olarak hem erkek hem de dişiye ait yapıların gelişmesine yol açar. Burada gelişen her iki vücut parçası da cinsel dimorfizm nedeniyle fiziksel olarak birbirinden kolaylıkla ayırt edilebilir.

Ginandromorflar iki taraflı asimetriye sahip olabilirler - bir tarafı dişi ve bir tarafı erkek gibi. Alternatif olarak, erkek ve dişi dokunun dağılımı gelişi güzelde olabilir. Ginandromorfların bütün bedenleri iki farklı cinsiyetin mozaiğini andırır. Bu özelliğe sahip bazı canlılar keşfedilmiş olsa da sayıları oldukça az ve nedenlerini açıklayacak yeterince akademik çalışma bulunmamaktadır. Ginandromorf canlılar, çift cinsiyetli değildir. Bu canlılar, iki cinsiyetin de cinsel organlarını barındırmaktan farklı bir duruma sahip olmalarıyla bilinirler. Başka bir deyişle vücutlarının her iki yarısı da farklı bir görünüme sahiptir.

The Natural History Museum Alamy Stock Photo

Yarısı erkek yarısı dişi canlılarla ilgili haberler çok daha eskiye dayanmaktadır. 1752’de İngiltere’de bir ıstakozda bu özellikler gözlemlenmiştir. O tarihten bu yana ise bilim insanları yengeç, tırtıl, kelebek, arı, yılan ve birçok kuş türünüde bu listeye eklemiştir.

Bu canlıların ne kadar yaygın olduğu konusunda çok fazla bir bilgi bulunmamaktadır. Edinburgh Üniversitesi’nden Michael Clinton’a göre, kuşların milyonda biri bu şekilde gelişiyor. Bu durum bu güne kadar memelilerde hiç görülmemiştir. Ancak  memelilerde görülüp görülmeyeceği konusunda hiç bir tahmin bulunmamaktadır.

2008 yılında Illinois’de bir öğretmen tarafından farkedilen kuzey cardinal kuşunun tam ortadan kesilmiş gibi göğsünün yarısının erkeklerde görülen parlak kırmızı tüyleri, diğer yarısının ise dişi bireylerdeki gibi gri tüyleri taşıdığı gözlemlenmiştir.

Cinsiyet ayrımı insanlarda cinsiyet kromozomlarının bileşimi yoluyla belirlenir. Erkekte bir X bir de Y kromozomu (XY), kadında ise iki X kromozomu (XX) vardır. Fakat diğer canlılarda bu süreç biraz daha farklıdır. Örneğin kümes hayvalarının erkeklerinde iki Z kromozomu (ZZ), dişide ise bir Z bir de W kromozomu (ZW) bulunur.

Ginandromorfizm gösteren tavuklardan birinde yapılan bir araştırmada (genlerini incelediğinde) tavuğun bir yanında ZW diğer yanında ise ZZ kromozomları bulunduğu tespit edilmiştir. Sanki çift yumurta ikizi olan iki tavuk tam ortadan birleşmiş gibidir.

Bazı ginandromorfların yaygınlaşmasında insanoğlunun etkisi de söz konusu olabilir. Örneğin Japonya’da Fukuşima nükleer santral feleketinden önce ginandromorf kelebeklere rastlanmamış olmasına rağmen bu felaketi izleyen 16 ay içinde bu tip ginandromorf altı kelebek görülmüştür.

Araştırmacılar Rusya’daki Çernobil nükleer felaketinin ardından da çok sayıda ginandromorf özellik gösteren kelebeğe rastlamıştır. Kısacası bu tip ginandromorf canlıların oluşmasında radyasyonun etkisi olabilir. Ancak bu konuda kesinleşmiş veya kanıtlanmış bir bağlantı bulunamamış.

Gynandromorph Heteropteryx dilatata

©Biyologlar.com

Kaynaklar

https://www.naturalhistorymag.com/features/243168/gynandromorphism

https://minnesotabirdnerd.blogspot.com/2009/01/gynandromorph-vs-hermaphrodite.html?m=1

https://academic.oup.com/jinsectscience/article/15/1/38/2583133

https://www.nationalgeographic.com/magazine/2017/01/basic-instincts-gender-butterfly/ https://www.differencebetween.com/difference-between-gynandromorph-and-hermaphrodite/amp/

---