Genleri Durdur Yaşamı Uzat
Yaşlanma çok aşamalı bir sürecin son aşamasıdır ve bu aşamadan sonra herkes yaşama veda eder. Birçoğumuz bu vedayı istemeyiz. En azından bu vedayı olabildiğince ertelemek isteriz. Bu doğrultuda, uzun yaşamın hatta ölümsüzlüğün başrol oyuncusunun genlerimiz olduğunu daha önceki makalelerimizde sıklıkla dile getirdik.
Yaşlılık ve genlerin ilişkisi üzerine yapılan çalışmalar sonucu belirli gen gruplarının yaşlılıkla doğrudan ilgisi olduğu tespit edilmektedir.
Zaten vücudumuzdaki genlerin birçoğunun yaşlılık üzerine dolaylı etkisi olduğu da su götürmez bir gerçektir. Peki yaşlanmaya doğrudan hizmet ettiği tespit edilen genleri işlevsiz duruma getirerek yaşlanmayı durdurabilir miyiz?
Yaşlılığı ne yazık ki durdurmamız şu anda çok mümkün gözükmesede yavaşlatmak mümkün. Yaşlılığı yavaşlatmanın genetik düzeydeki yöntemlerinden biri gen inhibisyon yöntemidir. Model organizmalar kullanılarak yapılan çalışmalarda uzun ömürlülük ve yaşlanma üzerinde rol oynayan 238 geni inhibe ederek yaşam süresini yaklaşık %60 oranında uzatabilmekteyiz. Bu sayının yaşlanmada rol oynayan yeni genlerin keşfiyle zamanla artabileceğini de belirtmemiz gerekiyor. 4698 maya türü üzerinde yürütülen çalışmalar sonucunda tespit edilen 238 gen aynı zamanda insanlarla benzer gen faaliyetleri gösteren bir model organizma olan yuvarlak solucanlarda da vardır. Bununla birlikte 238 genin yaklaşık yarısı memelilerin genomlarında da bulunmaktadır. Bu genler delesyonla (kromozomdan ilgili gen bölgesinin koparılıp atılmasına dayalı bir gen inhibisyon yöntemi) inhibe edilerek yaşlanma büyük ölçüde yavaşlatılabilir. Tabi burada bu genlerin inhibe edilmesinden kaynaklanan birçok sorunda beraberinde gelmektedir. Bu genler yaptıklarıyla ne kadar yaşlanmaya hizmet etseler de, bulundukları canlıların vücutlarında kilit roller üstlenebilmektedir.
Bu genleri “yaşlanma genleri” diye lanse etmek çok yanlış olacaktır. Örneğin, LOS1 adı verilen bir genin delesyonu organizmanın ömrünü bir hayli artırmaktadır. Fakat bu gen, hücrelerin büyümesini regüle eden farklı bir gen olan mTOR ile DNA hasarlarını kontol eden GCN4 genleri arasındaki bağlantıyı sağlar ve protein üretiminden de sorumludur. Yani asıl işi yaşlanmayı sağlamak değildir. DNA hasarlarına gösterilen müdahalelerde yaşlanma ile ilişkilendirilmektedir ve LOS1 geni de bu noktada önemli bir role sahip olabilir.
Zamanla işlevi bozulan ve yıpranan genlerimiz bir süre sonra artık organizma için yararlı olmaktan çıkıyor ve bünyesinde bulunduğu organizmaya zarar veriyor. Bu tip genlerin de yaşlanmada önemli bir rolü vardır. Bu etkiyi bir nebze olsun azaltmak için; işlevi bozulan ve bulunduğu organizmaya yararı olmayacak olan genlerin inhibe edilmesi, potansiyeli olan bir yöntemdir.
Referans ve İleri Okuma
A Comprehensive Analysis of Replicative Lifespan in 4,698 Single-Gene Deletion Strains Uncovers Conserved Mechanisms of Aging, McCormick, Mark A. et al., Cell Metabolism , Volume 22 , Issue 5 , 895 – 906
Saylam, G. http://www.biyogaraj.com/saglik/genleri-durdur-yasami-uzat.html
Genetik Haberleri
-
Allopatrik türleşme nedir ? Nasıl Gelişir ?
-
Maryland’teki “Kölelerin” Yaşayan 42.000 Akrabası Bulundu
-
Araştırmacılar kediler, yunuslar, kuşlar ve düzinelerce başka hayvanın genom haritasını çıkarıyor
-
Kolombiya'da nadir görülen bir kuş türünde "gynandromorphy" gözlemlendi
-
Kurumaya dayanıklı bitkiler için genom veritabanı yayınlandı
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
İnsanların Daha Önce Bilinmeyen Bir Dokunma Duyusu Keşfedildi
-
Bilim İnsanları Tüm İnsan Genomunun Dizilimini Çıkardı. Ancak Henüz Bitmedi
-
İlk Defa Tazmanya Kaplanından RNA Elde Edildi
-
Neandertal DNA’nız, Sizi Acıya Karşı Daha Hassas Yapıyor Olabilir
-
Epigenetik ve Epigenetik Mekanizmalar
-
İlk taslaktan 20 yıl sonra insan Y kromozomu tamamen dizilendi.
-
Kim Bu Kimerizm? Tek Bedende İki Kişi
-
Gen terapi, genetik materyalin yeniden düzenlenmesi
-
mRNA Aşıları: Genetik İnovasyonunun Yeni Yüzü ve Sağlıkta Devrimi