Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Ekosistem hizmetleri

---

Ekosistemler, yani doğal yaşam alanları ve içlerindeki canlılar bir dizi önemli işlevi yerine getirir. Bunlar, farklı ekosistemlerde gerçekleşen tüm fiziksel, kimyasal ve biyolojik süreçleri ve etkileşimleri içerir. Örneğin, ekosistemler biyokütle üretir, suyu filtreler ve depolar, bitkilerin tozlaşmasını ve böylece (tarımda) varlığını sürdürür, yeşil bitkiler fotosentez sırasında topraktan aldıkları su,havadan aldıkları karbondioksit gibi inorganik maddeleri güneş ışığı yardımı ile glikoz (şeker) gibi organik maddeye cevirir ve böylece toprak verimliliğini korur. Organik maddeden inorganik maddeye çevrim olmaz.

Bu süreçlerin çoğu doğrudan insanlara yarar sağlar. Örneğin, orman zemini tarafından filtrelenmiş içme suyundan yararlanıyoruz, böcek tozlaşması sayesinde meyve ve sebzeleri toplayabiliyoruz veya ormanda temiz havanın tadını çıkarabilir ve orada rahatlayabiliriz. Orman  sel , düşen kayalar ve çığ gibi doğal tehlikelere karşı da bizi korur... Bir ekosistemin “insanlar için” sağladığı bu hizmetlere ekosistem hizmetleri denir.

İnsanlar sadece ekosistem hizmetlerinden fayda sağlamakla kalmaz, aynı zamanda arazi kullanımı ve iklim değişikliğinin etkileri ile ekosistem işlevleri ve hizmetleri üzerinde büyük ve olumsuz etkisi vardır. Çünkü biyoçeşitlilik bir ekosistemin istikrarı için önemli bir faktördür. Örneğin yoğun kullanım biyolojik çeşitliliği azaltır ve mahsullerin tozlaşması veya zararlılarının doğal kontrolü gibi önemli ekosistem hizmetleri üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir.

Bireysel türlerin, tür karakteristiklerinin, tür gruplarının, tür çeşitliliğinin ve bunların etkileşimlerinin ekosistemlerin işlevlerini ve performansını nasıl etkileyeceği konuları mutlaka detaylı araştırılmalıdır. Özellikle arazi kullanım değişiklikleri, doğal rahatsızlıklar ve iklim değişiklikleri bu konuda çok önemlidir.

Tarihsel karşılaştırmalar ve istatistiksel modelleme kullanarak, biyoçeşitliliğin nasıl değişeceği, bu değişikliğin ekosistem hizmetlerini nasıl etkileyeceği ve biyoçeşitlilik değişikliklerinin ne zaman ekosistemlerin istikrarını garanti edemeyeceği gibi gelecekteki gelişmeleri üzerine de mutlaka araştırmalar yapılmalı, sonuçlar politika eylemi ve karar verme süreçlerine yansıtılmalıdır.

Ayhan Küyük

---