Derin denizlerde ilginç keşifler ve Denizler Altında 20.000 Fersah

Bilimkurgu türü edebiyatın bilime en yakın sınırlarında dolaşan Jules Verne ve maceralarla dolu kitaplarını bilirsiniz.

Döneminde henüz ulaşılamamış bilimsel seviyeyi de aşar bazı eserlerinde Jules Verne. Bunun en güzel örneklerinden biri de kuşkusuz Kaptan Nemo ve eşsiz denizaltı aracı Nautilus’ta yaşadıklarının anlatıldığı Denizler Altında 20000 Fersah adlı başyapıttır. Eser yayınlanalı yaklaşık 150 yıl olmasına karşın bizler henüz okyanuslar hakkında yeni yeni bilgi sahibi olmaya başladık, diyebiliriz.

Bugünlerde, imkanınız olsa ve Nautilus’a atlayıp dünyanın en derin noktası olarak bilinen Mariana Çukuru yakınlarındaki deniz dağlarını turlasaydınız aşağıdaki araçla karşılaşırdınız.

Görseldeki araç Deep Discoverer (Derin Deniz Kaşifi) adlı bir ROV (Remotely Operating Underwater Vehicle) yani uzaktan kumandalı denizaltı aracı. Deep Discoverer, ABD Ticaret Bakanlığı kapsamında faaliyet gösteren Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi’ne (National Oceanic and Atmospheric Administration, NOAA) bağlı araştırma ekiplerinden birine ait ve son birkaç yıldır derin deniz çalışmalarında kullanılıyor.

Uzaktan kumanda edilebilen denizaltı araçlarının geçmişi yaklaşık 40-50 yıl öncesine dayanıyor. İlk örnekler nispeten basit ve askeri amaçlı olsa da günümüzde deniz altındaki askeri, biyoçeşitlilik, arkeoloji, çevre temizliği gibi çeşitli alanlarda kullanılıyorlar.

ROV’ların derin deniz biyoçeşitlilik araştırmalarına güzel bir örnek geçtiğimiz günlerde Deep Discoverer tarafından yapıldı. Deep Discoverer üstündeki kameralar yaklaşık 3.700 metre derinlikte, ışık saçan uzantılara sahip (biyolüminesan) ilginç bir denizanası keşfettiler. Ekipteki biliminsanları bu denizanasının Crossota cinsine ait olduğunu düşünüyor. Bu cinsin en önemli özelliği diğer denizanalarında yaygın olarak görülen iki aşamalı yaşam tarzının görülmemesi. Denizanaları yaygın olarak yaşamlarının ilk evrelerinde zemine bağlı (polip) sonraki evrelerinde ise zeminden bağımsız (medüz) formda bulunurlar. Bu cinste (Crossota) polip form görülmez.

Derin denizlerin biyoçeşitliliği konusundaki bilgimiz çok çok az. Ancak teknolojinin sunduğu nimetler gün geçtikçe artmakta ve muhtemelen yakın gelecekte bu bölgeler hakkındaki bilgi seviyemiz de artacaktır.

Yukarıda hakkında bazı bilgiler verilen araştırma faaliyetlerini ve bulgularının bir kısmını internetten takip etmek için kaynaklar kısmındaki bağlantıları kullanabilirsiniz.
En kısa zamanda böyle projelerde ülkemizin de yer alabilmesi ümidiyle…

Kaynaklar:

http://www.bilim.org/derin-denizlerde-ilginc-kesifler-ve-denizler-altinda-20-000-fersah/

Gökhan Gündüz

#derin #denizlerde #ilginç #keşifler #denizler #altında #20.000 #fersah