Denizatlarının çok fazla bilinmeyen özellikleri
Denizatları ilginç ve küçük canlılardır. Sürekli bir şeyler yiyerek beceriksizce yüzerler, suyun içinde yüzgeçlerini sallarlar ve su içerisinde sürüklenir dururlar. Vücut yapıları atlara çok benzer, dış görünüşlerinde balığa benzer hiçbir yapıları mevcut değil.
Dünyanın dört bir yanındaki sularda bulunan bu büyüleyici ve olağandışı hayvanlar hakkında bazı ilginç bilgiler mevcuttur.
1. Denizatları aslında bir balıktır. Suyun içinde yaşarlar, solungaçları ile solunum yaparlar ve yüzmek için bir keseleri mevcuttur. Bununla birlikte, diğer balıkların aksine, esnek bir boynu, burnu ve çevik bir kuyruk yapısına sahiptirler. Bu canlılar daha çok akıntıların az olduğu kıyıya yakın sularda; tropik ve subtropik denizlerde, Akdeniz'de ve hatta soğuk Kuzey Denizi'nde bile yaşarlar.
2. Gülünç derecede kötü yüzücülerdir. Denizatları, saniyede 30 -70 kez hareket eden sırt yüzgeci kullanarak su içinde kendilerini iterler. Ancak bu minik yüzgeç, garip bir vücut şekli mevcut olup, su içerisinde kolayca yüzemezler. Çünkü toplamda 3 küçük yüzgece sahipler. Sırttaki yüzgeç, hareketi, solungaçların altındaki diğer iki yüzgeç ise yönlendirmeyi ve dengeyi sağlar.
Deniz omurgalıları arasında tek dik duran canlılardır. Başının öne doğru eğik duruşu, onun bütün çekiciliğini ortaya çıkarmıştır. Gövdesi pullarla değil, kemiksi yapılarla kaplıdır. Boyları 16 mm ile 35 cm arasında değir.
3. Kuyruklarını çoğu zaman çapa olarak kullanırlar. Denizin bu avcıları, çalkantılı sular altında sürüklenmemek için yapışkan kuyruklarını mercanlar ve deniz otlarını kavramak için kullanırlar. Aynı özellikleri avcılardan gizlenmelerine de yardımcı olur.
4. Her zaman bir şeyler yiyerek hayatlarını sürdürürler. Denizatlarının dişleri ya da mideleri olmadığından, yeme ve sindirme işlemleri oldukça zordur. Açlıktan ölmemek için sürekli olarak yemek yemeleri gereklidir. Her gün 3.000 veya daha fazla tuzlu su karidesi yiyebilirler.
5. Emme yoluyla yemek ihtiyaçlarını karşılarlar. Denizatı uzun sivri burun kısımlarını elektrikli süpürgeler gibi kullanarak, plankton ve küçük kabukluları emerler. Uzatılmış burun yapıları yiyeceklerin büyüklüğüne bağlı olarak genişler ve daralır.
6. Dişi bireylerini çok ciddiye alırlar. Erkekler bir dişi bireyi cezbedebilmek için çalışırken, kuyrukları kilitleyip onu etkilemek için dans ederler.
7. Neredeyse hep tek eşli bir yaşam sürerler. Eşlerden biri öldüğünde, diğeri tekrar eş bulana kadar yas tutabilir. Erkek ve dişi, ideal çiftleşme zamanını kaçırmamak için tek bir eş seçerek biyolojik saatlerini birbirlerine göre ayarlar ve bu sayede türünün devamlılığını tehlikeye atmamış olurlar.
Denizatlarının erkek bireyleri hamileliği üstlenmektedirler. Yukarıdaki ayrıntılı dansın ardından dişi yumurtalarını erkeğin kuluçka kesesine koyar. Erkekler onları döller ve kuluçka için hazır olana kadar taşırlar. Bazı türler 2000'den fazla yavru hayvanı taşıyabilir! Gebelik 2-4 hafta sürer ve sonra erkek birey tam olarak gelişmiş mini denizatlarını derin denize bırakır.
8. Yeni doğan denizatları bağımsız bireylerdir. Denizlerin sığ bölgelerinde serbestçe yaşarlar. Yırtıcı hayvanlardan dolayı, denizlerde yaşama tutunmaya çalışan genç bireylerin 1.000 kişiden biri yetişkinliğe kadar hayatta kalmayı başarabilirler.
9. Denizatları, cilt hücrelerinde kromatoforlar olarak adlandırılan özel yapılara sahiptirler. Bu yapı sayesinde renk çeşitliliği sağlarlar ve çok kolay kamufle olabilirler. Renkleri turuncudan turkuaz mavisine, parlak sarıdan koyu kırmızıya kadar geniş bir yelpazeye uzanır. Kimi zaman siyah, gri ya da haki yeşil bile olabilir. Bu yapıları sayesinde avcılardan kendilerini korumak için çevreye uyum sağlarlar Denizatı gerçek bir kamuflaj ustasıdır. Kuşkulandığı ya da kendisini tehlikede hissettiği anda hemen çevrenin rengine bürünüyor ve bakıldığı zaman deniz çayırı ya da yosunlara benzer bir renk alabilirler.
Kamuflaj yeteneklerini sadece gizlenmek amacıyla değil, seks ( üreme) yaşamında da kullanırlar. Erkek denizatı, beğendiği dişiye kur yaparken çok farklı renklere bürünebilirler. Gün doğarken ya da güneş batarken buluşan erkek ve dişi denizatları kuyruk kuyruğa tutuşurlar ve bazen de öpüşürler. Yarım saatten uzun süren bu seramoni de erkek, dişisini cezbetmek için sürekli kur yapar.
10.Denizatları için insanlar çok büyük bir tehdittir. Denizatları çoğunlukla sahil yakınlarındaki sığ sularda yaşarlar, bu yüzden kirlilik, balıkçılık ve kalkınma gibi insan faaliyetleri (denizatları avlanıyor ve kurutularak hatıra eşya yapımında kullanılıyor. ) bu canlıların popülasyonlarını tehdit ediyor. Buna ek olarak, Bazı Uzakdoğu ülkelerinde yiyecek olarak tüketilmeleri, astım, baş ağrısı, öksürük gibi hastalıkların tedavisinde kullanılıyor olmaları, Asya geleneksel tıbbı için ( afrodizyak etkili ilaç yapımında kullanımı) yakalanmaları, evcil hayvanlar olarak kullanılmak üzere yakalanmaları. Vahşi hayatta adapte olan bu canlıların evdeki tanklarda ( Akvaryumlarda) yetiştirilmeye çalışılması bu sıra dışı balıkların insanlar tarafından daha çok toplamaya yönlendiriyor.
Çok sayıda yavru bireyden sadece küçük bir kısmının hayatta kalmayı başarabilmesi olasılığına rağmen 40 milyon yıl boyunca yeryüzünde kalabilmiş canlılardır. Her şeye rağmen artık gelecekleri tehlike altında, bu canlının birçok türü Dünya Doğal Hayatı Koruma Derneği tarafından nesli tükenmekte olan hayvanlar listesine alınmış.
Her yıl çeşitli gerekçelerle 20 milyon denizatı bu yakalanıp satılmaktadır.
Çeviren ve Derleyen: Yavuz AYDIN
Kaynaklar:
- http://www.mnn.com/earth-matters/animals/stories/things-you-didnt-know-about-seahorses
- Wikipedia
Hidrobiyoloji Haberleri
-
Artan yağışlar İngiltere'deki deniz kestanelerini tehdit ediyor
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
Çin’de 250 Milyon Yıllık Zırhlı Deniz Sürüngeni Ortaya Çıkarıldı
-
Bazı fener balığı türleri tüm yaşamlarını baş aşağı yüzerek geçirebilir
-
2100 yılı için sığ kıyı ekosistemlerinin kaderini tahmin etmek
-
Sıradan ahtapotun genetiğine dair yeni bilgiler: Kromozom düzeyindeki genomun kodu çözüldü
-
Büyük Bariyer Resifi'nde yeni balık türleri bulundu
-
Midyeler, denizdeki sıcak hava dalgalarıyla başa çıkabilmek için kalp atış hızını ayarlayabiliyor.
-
Ahtapotlar ve muhteşem renk değiştirme yetenekleri
-
Aslan Balıkları: Denizlerin Görkemli ve Gizemli Avcıları
-
Deniz aslanlarının gizemli dünyaları
-
Örümcek yengeçlerini daha ayrıntılı bir şekilde tanıyalım
-
Bafa Gölünün Balerinleri
-
Derin Denizlerin İlginç Canlıları
-
Derin Denizlerin Renkli Canlıları: Deniz Tavşanlarının Görkemli Dünyası