Deniz hıyarları (HOLOTHUROİDEA)
Bu okyanus canlıları genellikle Çin mutfağında çorba veya güveç olarak tüketilirke Japonya'da suşi restoranlarının menüsünde de yer alabilmektedir.
Deniz Hıyarı (Holothuroidea)
Bilimsel Sınıflandırma
Alem: Animalia - Hayvanlar
Familya: Echinodermata Derisidikenliler
Sınıf: Holothuroidea
Deniz hıyarları Deniz hıyarları adının çağrıştırdığı gibi bir bitki değil, derisidikenlilerden omurgasız bir deniz hayvanıdır. Ama silindir biçimindeki yumuşak ve tombul gövdesi öbür derisidikenlilerde, örneğin denizkestanesinde olduğu gibi dikenlerle değil, siğili andıran küçük pürtüklerle kaplıdır.
Yer yüzündeki bütün deniz ve okyanuslara dağılmış 1.500'den çok türü olan bu hayvanların çoğu sığ sularda, garip görünümlü bazı türleri ise derin sularda yaşar. Ve bu türlerin yaklaşık 30 kadarı ticari olarak kullanım özelliğine sahiptir. Vücutları, ağızla anüsten geçen eksen istikametinde uzamış olup, sosis veya hıyara benzer. Ağız ve anüs karşılıklı iki uca yerleşmiştir. Gövdelerinin uzunlu*ğu 2 cm ile 2 metre, kalınlığı da 1 ile 20 cm arasında değişen denizhıyarlarının en iri türle*rine genellikle Büyük Okyanus'un güneybatı*sındaki mercan resiflerinde rastlanır. Diğer derisidikenlilerden, kutuplar yönünden geçen eksenin uzamasıyla farklılaşmıştır. Bu uzama hayvanın yan yatmasına sebeb olur. Ağız çevresinde çelenk şeklinde 10-30 kadar duyu, dokunma ve av yakalamaya yarayan tentaküller (dokunaçlar) vardır. Genellikle 3-27 cm boyundadırlar. 60 cm uzunlukta olanları da vardır.
Denizhıyarlarının çoğunda gövdenin bir ucundan öbür ucuna kadar uzanan beş sıra "tüp ayak" bulunur. Hayvan, içi boş lastik bir boruyu andıran bu tüp ayaklarını kasıp gevşe*terek deniz dibinde ilerlerken bir yandan da ağzının çevresindeki 10-20 kadar dokunaçla çamurları karıştırarak yiyecek arar. Ayakları olmayan türler ise gövdenin kasılma hareketiy*le dipte solucanlar gibi ağır ağır sürünerek ilerler.
Denizhıyarlarının çoğu saldırganlardan ko*runmak için iç organlarını anüsten dışarı fırlatıp sonradan bu organlarını yenileyebilir. Bazı türler de gene anüsten salgıladıkları ince yapışkan iplikçiklerle düşmanlarını kuşatarak kendilerini savunurlar. Bu hayvanların anüsü yalnız boşaltım değil aynı zamanda solunum deliğidir.
Denizlerin kıyılara yakın sığ yerlerinde rastlanır. Ambulakral tüp ayaklarla yavaş hareket ederler. Tüp ayaklarını duyu organı olarak da kullanırlar. Tüp ayakları olmayan deniz hıyarları diplerde U şeklindeki oyuklarda yaşarlar. Solunumları vücut boşluğunda uzanan bir çift suakciğeri veya solunumağacı denen organlarla sağlanır. Kendilerini yenileme özelliğine sahiptirler. Yumurtlayarak ürerler, erkek ve dişilerinin şekli birbirine çok benzer. Bazıları hermofrodit (çift cinsiyetli)dir. Tentakülleriyle yakaladıkları plankton ve çamurlardaki organik maddelerle beslenirler. Çeşitli renkte veya cam gibi saydam olanları da vardır.
Güneydoğu Asya ve Avustralya sahil insanları deniz hıyarlarını deniz suyunda pişirip, kurutur. Yeneceği zaman tatlı suda kaynatıp, özellikle çorbasını yaparlar.
Uzakdoğu'da ve Büyük Okyanus'un güney*batısında denizhıyarı sevilen bir yiyecektir. Ayrıca gene bu yöredeki balıkçılar bazı türle*rin zehrini balık avlamak için kullanırlar.
Potansiyel yararları nelerdir?
Deniz hıyarlarının yenilmesinin birincil nedeni, algılanan sağlık yararlarıdır. Deniz hıyarları uzun zamandır Geleneksel Çin Tıbbının bir parçası olmuştur ve aynı zamanda hayvanların içindeki çeşitli bileşikleri inceleyen bir dizi çalışmaya da konu olmuştur.
Antioksidanlar - Bilim insanlarının en büyük fikir birliği, deniz hıyarlarının yüksek düzeyde antioksidan içerdiğidir. 1999 Malezya'da yapılan bir araştırma, çok yüksek seviyelerde antioksidan buldu ve bunların takviyeler için iyi bir kaynak olabileceğini öne sürüldü. Antioksidanlar, vücuttaki hücrelere fazla zarar verdiği düşünülen oksijen izotopları olan serbest radikal oksijen moleküllerinin etkisini en aza indiren bileşiklerdir.
Kolajen - Bir Japon çalışması, hayvanın yaklaşık % 70'inin genellikle yenmeyen kolajenden oluştuğunu, ancak hayvanın pişirilmesi, besinlerin sindirilmesine izin veren hücre duvarlarını önemli ölçüde parçaladığını ortaya koydu. Kolajenin kalp hastalığı, eklem ağrısı, artrit ve yaşlanmanın cilt görünümü üzerindeki etkileri için çeşitli yararları olduğu bilinmektedir.
Kondroitin sülfat - Deniz hıyarlarının, osteoartriti yükseltmek için sıklıkla glukozamin ile birlikte kullanılan yaygın bir diyet takviyesi olan yüksek seviyelerde kondroitin sülfat içerdiği bulunmuştur. Yaygın olarak kullanılmasına ve genellikle güvenli kabul edilmesine rağmen, bazı çalışmalar diz ağrısını hafifletmedeki genel etkinliği konusunda şüpheler uyandırmıştır. Ancak, Artrit Vakfı, 2010 ve 2011 yıllarında, osteoartrit semptomlarının kondroitin sülfat alarak hafifletildiğini öne süren son çalışmalara atıfta bulundu.
Amino asitler - Amino asitler, hücrelerin sağlıklı çalışması için gereklidir ve sağlıklı bir diyette önemli bir besinler olarak kabul edilir. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, tüm deniz hıyarı türlerinin yüksek protein seviyelerine, düşük lipid içeriğine ve yüksek miktarda esansiyel amino asitlere sahip olduğunu ortaya koydu. Yüksek protein seviyeleri ile birlikte zengin amino asit çeşidi, deniz hıyarlarını yüksek proteinli diyetlerle uyumlu hale getirir.
Deniz Hıyarı Türleri
Bazıları diğerlerinden daha faydalı olan çeşitli deniz hıyarı türleri bulunmaktadır. Bu nedenle Asya marketlerinden deniz hıyarı satın alıyorsanız, doğru olanları tercih etmelisiniz.
(Stichopus chloronatus, A) (Holothuria fuscogilva, B) ( Thelenota ananas, C) (Stichopus hermanni, D) (Actinopyga lecanora, F) (Holothuria nobilis, E, H) (Actinopyga mauritiana, G)
Kaynaklar
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5429168/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22500661/
https://nutritionj.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12937-016-0130-8
https://benthamopen.com/ABSTRACT/TONUTRAJ-8-29
https://www.jbc.org/article/S0021-9258(18)92730-4/fulltext
https://www.jbc.org/article/S0021-9258(18)92730-4/fulltext
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa052771
https://www.arthritis.org/health-wellness/treatment/complementary-therapies/supplements-and-vitamins/supplement-and-herb-guide-for-arthritis-symptoms
https://link.springer.com/article/10.1007/s40071-018-0210-9
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5694523/
SPC Beche-de-mer Information Bulletin #18 – May 2003
https://www.researchgate.net/publication/225300945_The_potential_of_the_coelomic_fluid_in_sea_cucumber_as_an_antioxidant
Collagen as the Major Edible Component of Sea Cucumber (Stichopus japonicus)
M. Saito N. Kunisaki N. Urano S. Kimura
BİYOLOJİ ÖDEV YARDIM
-
Mercanlar ve Mercan resifleri hakkında bilgi
-
Kulak Nedir? Kulağın Yapısı ve Görevleri Nelerdir?
-
Göz nedir ? Gözün görevleri nelerdir ? Canlılarda göz ve görme organı
-
Boğaz nedir ? Boğazın kısımları nelerdir ?
-
Omurga, columna vertebralis nedir ? Görevleri nelerdir ?
-
Doğal gübreler nelerdir
-
Kimyasal (yapay) gübreler nelerdir
-
Kortizol Nedir
-
Semantik Nedir ?
-
Karasal Ve Sucul Biyomların Özellikleri Nelerdir ?
-
Kaç çeşit biyom vardır
-
Bitki Ve Hayvanların Yeryüzündeki Dağılımını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
-
Bitkisel dokular hakkında bilgi
-
Ekosistemde besin zinciri ve besin ağının önemi nedir ?
-
Genetik Algoritmalar