Darwin İspinoz Kuşlarının Evriminden Sorumlu Gen Bulundu

Princeton ve Uppsala Üniversitesi’nden araştırmacılar, Charles Darwin tarafından da çalışılan Galápagos ispinoz kuşlarında gaga şekillerini belirleyen bir geni tanıladı.

Aynı gen, 1 milyon yıl öncesinden başlayarak devam eden kuş evriminde de büyük role sahip.

Çalışma evrimin genetik yansımalarını (genlerin bir türden diğerine nasıl geçtiğini ve bir türün içinde bir genin farklı versiyonlarının nasıl tamamen farklı bir tür oluşturduğunu) gözler önüne seriyor. Tüm araştırma Nature’da yayımlandı. Araştırma 11 Şubat’ta yani Darwin’in doğum gününden bir gün önce yayımlandı.

Evrimsel çalışmaların genetik temelleri hakkında bugün çok şey bilinmektedir, buna rağmen bu çalışmadaki bilgiler çok yeni ve heyecan verici olarak nitelendiriliyor. Çalışma, evrimin duraksayan süreçlerde ya da düzenli gitmeyen süreçlerde nasıl işlediğini ve genlerin türler arasında yayılma şekillerini, bu sayede yeni türler oluşturmasını açıkça gösteriyor. Orijinal popülasyondan izolasyon ve genetik farklılıkların birikmesi gibi doğru koşullar oluştuğunda , yeni soylarla birlikte başlayan yeni tür oluşumu gerçekleşiyor.

Ekip tarafından toplanan DNA örnekleri ile 120 kuş genomu (hepsi de ‘Darwin ispinozları’ olarak bilinen 15 tür kuşa ait) karşılaştırıldı ve gaga şeklini belirleyen gen bulundu. Körelmiş gagaları olan türler (Geospiza magnirostris) incelendiğinde, sivri gagalı kuşlara (G. conirostris) nazaran DNA’larında bir esneme olduğu görüldü.

DNA esnemesinin içinde, araştırmacılar ALX1 adında bir gen buldular, ki bu gen daha önce hem insanda hem farede bulunmuş yüz şekli belirleyici bir gendir.Bu geni inaktive eden mutasyonlar, yüzü tam oluşmamış bebeklerin doğmasına sebep olmaktadır.

Gen, üzerinde gerçekleşecek en küçük mutasyon ile son derece gözlenebilir sonuçlar ortaya çıkaran güzel bir örnek olarak görülüyor. Araştırmanın en ilgi çekici bulgusu ise aynı türün içinde değişkenlik gösteren bir gendi. Öyle ki orta boyutlarda bir kuş olan G. fortis türünün içinde hem kör hem de sivri gagalı bireyler bulunuyor.

Türler içerisinde, bireylerin haytta kalmasını kolayllaştıran genetik özellikleri edinmesi için; örneğin kör gagalı saka kuşlarının sert tohumları daha kolay kırması; uygun genler aktarılmaktadır, sivri gagalı ispinoz kuşları sert tohumlarla beslenemeyeceğinden yok olacaktır. Bir yerde doğal seçilimin de bu şekilde işlediği düşünülmektedir.

Adaların üzerinde yaşam savaşında hayatta kalabilmek için gaga şekilleri çok büyük bir öneme sahiptir. Volkanik aktivite ve El Niño’nun sebep olduğu yağış sorunu ciddi kuraklıklara sebep olmakta ve ispinoz kuşları dışı kuru ve kalın kabuklu sert tohumları kırmak zorunda kalmaktadır. Bu da demek oluyor ki kuraklık zamanlarında küt ve kör gagalı ispinoz kuşları daha kolay hayatta kalabilmektedir ve hatta sivri gagalılar ölmekte ve ciddi nüfus kaybı yaşamaktadır.

Daha önceden yayımlanan bir çalışmada çok yakın iki türün arasında genlerin nasıl transfer edildiğini açıklıyoru. Genelde iki kuş türünün bu şekilde olan yavruları ‘steril’ (kısır veya verimli döl veremeyen) olmasına rağmen, Galápagos ispinoz kuşları hibrit yavruları iki türün de yavrularıyla ayrı ayrı üreyebilmektedir. Üremeden doğan yavrular ise görünüş ve ses itibariyle türlerden yalnızca birini yansıtsa da , iki ebeveynden de genler taşımaktadır.

Gen akışı olarak bilinen bu süreç boyunca , genler türler arasında geçiş yaşamakta ve hatta yeni türlerin oluşumuna da sebebiyet vermektedir. Daha önceki çalışmalar, 40 yıldır Galapagos ispinoz kuşları arasında gen akışı olduğunu göstermeyi başarmıştı, ancak bu çalışma bu gen akışının en azından 1 milyon yıldır sürekli gerçekleştiğini gösteriyor. Bulgular sayesinde soyların dağılımı ve yeni tür ağacı oluşumunda araştırmacılara büyük kolaylıklar sağlandı.

Referans : sciencedaily.com

BilimFili.com: "Darwin İspinoz Kuşlarının Evriminden Sorumlu Gen Bulundu" Şubat 27th, 2015

https://bilimfili.com/darwin-ispinoz-kuslarinin-evriminden-sorumlu-gen-bulundu/

#darwin #ispinoz #kuşlarının #evriminden #sorumlu #bulundu