Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

CANLILARIN EVRİMİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLER

---

A- Lamark’in Evrim Görüsü:

1-Kullanma – Kullanmama:Vücudun kullanilan organlari gelisir.Kullanilmayanlar ise körelir.
2-Kazanilan özelliklerin Kalitimi:Kullanma veya kullanmama ile kazanilan özellikler yeni nesillere aktarilir.

Elestirisi:
*-Kullanilan karakterler gelisir
*-Kazanilan karakterler sadece bireye özgüdür
*-Kazanilan karakterler kalitsal degildir
*-Kazanilan karakterler kalitsal sinirlar içindedir
*-Kazanilan karakterler modifikasyondur

Modifikasyon:Çevresel faktörlerin etkisi ile genlerin isleyisinin degismesi ile olusan ve kalitsal olmayan degismelerdir


B-Darvin’in Evrim Görüsü:

1-Canlilar geometrik dizi olarak artis gösterir
2-Populasyonlardaki birey sayisi belli sinirlar içinde kalir
3-Ayni tür bireyleri arasinda kalitsal çesitlilik(varyasyonlar) vardir
A)Çevresel varyasyonlar: Modifikasyon
B)Kalitsal varyasyonlar:

Kalitsal varyasyonlar üç temel sekilde ortaya çikar:
*-Üreme hücrelerindeki mutasyon
*-Üreme hücrelerinde görülen krossing-over ve homolog kromozomlarin dagilimi
*-Döllenmenin sansa bagliligi

4-Canlilar arasinda çevresel kosullar için yasam kavgasi vardir
5-Çevreye uyum (Adaptasyon) saglayanlar hayatta kalir ve üreyerek yeni nesillerinde kendi özelliklerini tasimalarina neden olurlar. Uyum saglayamayanlar ise elenerek (Dogal seleksiyon) tasidiklari türe özgü zayif kalitsal özelliklerininde ortadan kalkmasina neden olurlar.
6-Farkli çevrelerde farkli sekillerde adaptasyon yetenekleri kazanan bireyler yeni türlere dönüsürler

Darvin’in evrim teorisinin dayandigi görüsler:

1) Bütün organizmalar geometrik bir oranda artima egilimlidir.
2) Bir türün her dölündeki birey sayisi hemen hemen degismez.
3) O halde yasamak için bir mücadele olmalidir.
4) Her türün bireyleri arasinda degisiklikler ( kalitsal olabilir ) vardir.
5) Bazi degisiklikler özel bir çevredeki organizmalarin çevreye uyumlarini ve sayica çogalma sanslarini arttirir. Yasayan organizmalar kalitsal degisikliklerini ogul döllere geçirirler.
6) Zamanla büyük farklar meydana gelerek eski türlerden yeni türler ortaya çikar.

Evrim olayinin özeti :
Mutasyon

---

Kalitsal varyasyon

---

Dogal seleksiyon

---

Adaptasyon

---

Evrim

Eseyli üreme
Adaptasyon:Canlilarin üreme , yasama sanslarini artiran ortama uyum saglayan özelliklerinin tümüdür.

Not:Adaptasyonlar kazanilmis kalitsal özelliklerinin çevresel kosullarin degismesi ile ortaya çikar

Mutasyon:Canlinin üreme hücrelerindeki genlerde gerçeklesen ve kalitsal olan degismelerdir.

Sonuç:
*-Evrimin ham maddesi kalitsal varyasyonlardir
*-Evrimin mekanizmasi dogal seleksiyondur
*-Dogal seleksiyonlar sonunda adaptasyonlar ortaya çikar

Evrimin gelisim zinciri

1-Üreme hücrelerinde
2-Mayoz
3-Döllenme

mutasyon bölünme
Varyasyonlar
Dogal seleksiyon
Adaptasyon
Evrim

Populasyon Dengesini Bozan Etmenler
Hardy-weinberg prensibi populasyon dengede kaldigi sü4rece geçerlidir.fakat populasyon daki genlerin frekansi uzun süre dengede kalamaz.Genlerin frekansinin degismesine mutasyon , seleksiyon , göçler , izolasyon ve rasgele olmayan evlilikler neden olur.

1- Göçler : Göç komsu iki populasyon arasindaki gen akisi olarak tanimlanabilir.
2- Izolasyon ( Ayrilma – Tecrit) : Büyük populasyon lar çesitli nedenlerle (dag , deniz, ve çöl olusumu ile veya kitalarin kaymasi ile) küçük populasyon lara bölünebilirler.
3- Mutasyon : Mutasyonlar genetik farklilik meydana getirmelerinden dolayi populasyon larda gen frekanslarinin degismesine yol açan en önemli faktörlerin basinda gelir.
4- Dogal seleksiyon (Seçilim) : çesitlilik gösteren bir populasyon da , belli özellikler yönüyle üstün ve zayif olan fertler bulunur. Dogal seleksiyon zayif olanlari ortadan kaldirir.
5- Genetik sürüklenme : Dogal sartlarda yasayan , özellikle küçük populasyon larda nesilden nesile veya yildan yila gen ve birey oranlarinin yapay bir etki olmadan rasgele degismesine genetik sürüklenme denir.
6- Es seçimi : Bireylerin çiftlesmek için birbirlerini rasgele seçmeleri yerine özel niteliklerine göre seçmeleri zamanla farkli özelliklerin çikmasina neden olur.

Kalitsal Materyalin Degismesi
- Tüm canlilarda ortak olan özellikler.
- Canliyi diger türlerden ayiran türe özgü özelikler.
- Canliyi türün diger bireylerinden ayiran bireysel özellikler olmak üzere üç grupta toplanabilir.

Bu özelliklerin olusmasi ve yeni döllere tasinmasi DNA larin üzerinde bulunan genlerle olur. Normalde DNA lar kendilerini hatasiz esler. Genler ve kalitsal bilgi degismez. Ancak bazi durumlarda yanlisliklar olabilir. Bunlar :

- DNA ya fazladan bir yada birkaç nükleotid çifti eklenebilir.
- DNA dan bazi nükleotid çiftleri kopup ayrilabilir.
- DNA molekülündeki baz çiftleri karsilikli yer degistirebilir. Örnegin A-T çifti T-A çiftine dönüsebilir.
- Bir nükleotidin karsisina kendi esi olmayan baska bir nükleotid baglanabilir.. Örnegin sitozin nükleotidin karsisina guanin nükleotid baglanmasi gerekirken timin yada adenin nükleotid baglanabilir.
- Kromozomlardan parça kopabilir yada kromozomlara parça eklenebilir.

Canlilarin genetik bilgilerindeki kalici olan bu tip degismelere mutasyon (degisim) denir.

Mutasyonlar sonunda canlida ortaya çikacak degismeleri 2 grupta inceleyebiliriz.
1- Canlilarin bazi özellikleri yerine yeni özellikler olusabilir.
2- Mutasyon, canlilarin belirli bir çevrede yasama ve üreme sansini arttiran özellikler kazandirabilir. Bunun tersine canlilarin yasama ve üreme sansini ortadan kaldirabilir.

Not:Bazen bir gen farkli mutasyonlara ugrayarak çok sayida alel meydana getirebilir. Örnegin kedilerde kil renginin çesitli olmasini saglayan çok sayida aleller mutasyonla olusmustur.

Canlilarin çok farkli özelliklere sahip olmasinin yani genetik çesitliligin nedeni bir canlida çok sayida geninin bulunmasidir. Bir gendeki mutasyon olasiliginin düsük olmasina karsin bir canlida çok sayida gen bulundugundan canlidaki toplam mutasyon olasiligi artar.

---