Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Böceklerde Kas Sistemi

---

Böceklerde degisik sayida birkaç bine kadar degisen sayida kas seride bulunur. Bunlarin olusturdugu sistem çok karisiktir. Böcek kaslari genellikle enine çizgili ve yarisaydamdir. Fakat kalp kaslari ve periton kaslari çizgisizdir. Kas dokusu vücut içerisinde dagilma esasina göre 3 grup halinde siniflandirilabilir.
Visceral kaslari: Sindirim kanali ve üreme organina bagli kanallarin dis kisminda ve diger iç organlardaki kaslar gibi peristaltik hareketlerin yapilabilmesini saglayan bir kas tabakasi yer alir. Kaslar halka, uzunlamasina ve egik bandlar seklinde veya bunlarin karisimi halinde bulunur. Dolasim sisteminin islemesinde, nabiz seklinde devamli kasilma ve gevseme hareketleri yapan kas seritleri yardimci olur. Agiz ve stigma bölgesi gibi açma-kapama mekanizmasinin oldugu kisimlarda özel kaslar bulunur.
Segmental kas seritleri: Çesitli vücut segmentleri vücuda kendi seklini veren bir seri kas seridi ile birlesmistir. Abdomende tergitler boyuna dorsal kas seritleri, sternitler boyuna ventral kas seritleri ile birlestirilir. Tergit ve sternitler egik veya dik tergosternal kaslar ile birlestirilir. Thorax'ta ençok göze çarpan bacak ve kanatlari hareket ettiren büyük kordona benzer kaslardir. Bu esas kas gruplarina ilave olarak konumu çok karisik olan fazla sayida daha küçük kas seritleri vardir. Bir thorax segmentini ele alacak olursak burada görülen kaslar; Dorsal kas, Pleural kas, Tergo-sternal kas, Tergo-koksal kas, Pleuro-sternal kas, Pleuro-koksal kas, Ventral kas, Sterno-koksal kas, Segmentler arasi yan-kaslar ve Solunum deligi kaslari.
Ekstremitelerin kaslari: Hareket etme yeteneginde olan ekstremiteler degisik büyüklük ve karmasiklikta kas seritlerine sahiptir. Çigneyici agiz tipine sahip böceklerin madibulalari, bas kapsülünün büyük bir kismini dolduran kas grubuna sahip oldugu halde, mandibulanin içinde kas bulunmaz. Maxillalar ve bacak gibi segmentlere ayrilmis olan ekstremiteler ise vücudun içindeki büyük kaslara ilave olarak bir segmentten digerine uzanan kaslara da sahiptir. Kanatlarin hareketi torax segmentlerindeki dikine ve boyuna kaslarin kisalma ve uzamalari sonucu segmentlerin yassilip kalinlasmasi ile kanatlar asagi yukari hareket eder. Yanliz Odonatlarda kanatlarin hareketi için bazal bölgede özel kaslar vardir. Vücut kaslarinin en enterasani, sokucu emici böceklerin emme isini gören yutakta bir tulumba gibi çalisan kaslardir.

---