Bir tür, kendi coğrafi dağılımında kendi evrimsel tarihinin bir...

Bir tür, kendi coğrafi dağılımında kendi evrimsel tarihinin bir tutsağıdır!

Biyocoğrafya, basitleştirecek olursak, canlıların neden yaşadıkları yerde yaşadığını inceler. Örneğin, şu tür sorular sorar: Neden başka bir yerde değil de, bulundukları yerde bulunurlar? Nasıl bulundukları yere ulaşmışlardır?

Ekoloji, evrim ve coğrafya olmadan bu sorulara cevap vermek imkansızdır.

Örneğin, Anadolu yer sincabını (AYS) ele alalım.

1. görsel, AYS'nin coğrafi dağılımını gösteriyor. Neredeyse Anadolu'ya endemik olduğunu söyleyebiliriz.

O zaman, temel sorumuz şu: AYS, neden başka bir yerde değil de, Anadolu'da yaşıyor? "Çünkü uyum sağladığı koşullar (uygun alanlar), Anadolu'da mevcut" diye ekolojik bir cevap verebiliriz.

2. ve 3. görseller, ekolojik niş modellemesi sonuçlarına göre, AYS için uygun alanların sırasıyla Anadolu ve dünyadaki dağılımını gösteriyor. Bir şey, hemen dikkatinizi çekmiş olmalı! Uygun alanlar Anadolu dışında da mevcut, ancak AYS oralarda yaşamıyor. Hemen şöyle ekleyebiliriz: "Demek ki, oralara ulaşamıyor. Çünkü uygun alanlar, birbirinden büyük mesafeler ile ayrılmış." Yine de, ekolojik olarak tam olarak durumu açıklayamıyoruz: "AYS, neden batı Kuzey Amerika'da değil de, Anadolu'da yaşıyor?" Pekala, Batı K. Amerika'da yaşıyor ve Anadolu'ya ulaşamıyor da olabilirdi!!!

4. ve 5. görseller, sırasıyla yaşam ağacını ve AYS'nin yaşam ağacındaki yerini gösteriyor. En yakın akrabaları, Avrupa'da yaşayan Avrupa yer sincabı ve Toros Dağları'nda yaşayan Toros yer sincabı. Bu, şunu gösteriyor: AYS, Anadolu'yu da içine alan bir coğrafyada evrimleşmiştir. Bu nedenle, dünyanın başka yerlerindeki uygun alanlarda değil de, Anadolu'daki uygun alanlarda yaşıyor.

Yani, evrim ve coğrafya olmaksızın, Darwin'in deyimiyle "mekân ve zaman boyunca var olan derin organik bağa" vurgu yapmaksızın, yukarıdaki basit soruyu bile cevaplayamıyoruz.

Daha fazla kanıt mı? Yüzlerce verilebilir: ekoloji, evrim ve coğrafya, neden ıslah edilen bitki ve hayvanların bir anavatanları olduğunu, dünyanın her yerine değil ama başka başka yerlerine taşındıklarında oralarda yaşayabildiğini ve bu başka başka yerlerin türlere göre değiştiğini açıklar.

Peki, AYS, neden Anadolu'da başka bir şekilde değil de, olduğu gibi dağılıyor? Örneğin, neden Anadolu'nun her yerinde görmüyoruz?

Doç. Dr. Hakan Gür

Facebook Grup: Anadolu Biyocoğrafyası

#kendi #coğrafi #dağılımında #kendi #evrimsel #tarihinin #tutsağıdır!