Avrupa'dan Afrika'ya Türkiye üzeri göçen kuşların rotaları

Avrupa'dan Afrika'ya Türkiye üzeri göçen kuşların rotaları (Her çizgi ayrı bir kuşun uydu verisi )

Göç stratejisi ve rotaları türler arasında değişiklik göstermesine rağmen süzülen göçmen kuşların göçü daha çok ilgi çekmekte. Leylek, kartal, şahin gibi geniş, büyük kanatlı ve iri kuşlar göç sırasında sürekli kanat çırpma (aktif uçuş) yerine süzülerek uçuşu tercih ederler. Bu uçuş şeklinin aktif uçuşa göre 23 kat daha az enerji gerektiriyor olması bu iri kuşların niye süzülerek göç ettiğini açıklıyor.

Güneş ışığının yeryüzünü ısıtmasıyla birlikte yerden yükselen sıcak hava akımları (termaller) içine giren kuşları hızla yukarı kaldırabilmekte. Bu yükselme sırasında dönerek sıcak hava sütunu içinde kalmayı başaran kuşlar termalin gücüne göre zaman zaman kilometrelerce yüksekliğe ulaşmaktalar. Bir sonraki termale kadar göç rotası üzerinde süzülerek ilerleyen kuşlar çok az kanat çırparak termallerin uygun olduğu zamanlarda bir günde 400 kilometrelik mesafeleri katedebilirler. Termaller sadece gündüz saatlerinde ve karalar üzerinde oluşur. Bu sebeple süzülen göçmen kuşların rotaları karalar üzerinde ve büyük su kütlelerini en dar noktadan geçen güzergahlardan oluşuyor. Doğu Avrupa ve Afrika arasındaki en kısa karasal bağlantı Türkiye üzerinden geçer. Süzülen kuşlar denizi geçmek zorunda oldukları durumlarda Boğaziçi, Çanakkale Boğazı gibi en dar noktaları tercih ederler. Ayrıca yüksek dağları da aşarken Arhavi ve Borçka /Artvin ve Belen/Hatay gibi daha alçak olan geçitleri kullanırlar.

İlkbahar göçünde Afrika Rift vadisi uzantısı takip ederek Hatay`a ulaşan süzülen göçmen kuşlar kuzeydoğu ve kuzeybatı yönlerine doğru göçe devam ederek, Boğaziçi`ni geçerek kuzey Trakya`ya ve Balkanlar`a, diğer kol da Artvin üzerinden Kafkaslar`a ve daha kuzeydeki üreme alanlarına ulaşırlar. Sonbahar göçünde de aynı güzergah üzerinden Afrika`ya geri dönerler. Bu kuşların bir kısmı Türkiye üzerinden sadece geçit yaparken Leylek (Ciconia ciconia) gibi bazı türler de hem geçit yapmakta, hem de üremek amacıyla kalmakta. Küçük Orman Kartalı`nın (Aquila pomarina) bütün dünya populasyonu Türkiye üzerinden göç etmekte.

Boğaziçi, Belen Geçidi (Hatay) ve Arhavi-Borçka`dan ilkbahar ve sonbahar göçünde yüzbinlerce süzülen kuş geçmesine rağmen bu noktalar göç izleme ve koruma çalışmaları açısından uluslar arası düzeyde yeterince tanınmıyor. Kuş Araştırmaları Derneği tarafından Hatay Belen Geçidi`nde gerçekleştirilen süzülen kuş göçü çalışmasında ilkbahar ve sonbaharda toplam 150.000`den fazla süzülen göçmen kuş kaydı ile türlerin göç rotaları, takvimleri ve göçün mevsimsel ve gün içerisindeki dağılımı ortaya çıkartıldı.

#avrupa'dan #afrika'ya #türkiye #üzeri #göçen #kuşların #rotaları