Avrupa'da gizemli yeni güve türü keşfedildi

Mirlatia arcuata'nın yetişkin bir erkeği. Fotoğraf: : Hausmann ve ark.

Avrupa'da gizemli yeni güve türü keşfedildi

Şu anda bilinen yaklaşık 11.000 türe sahip Lepidoptera'nın (kelebekler ve güveler) genel olarak iyi araştırılmış olduğu kabul edilmektedir.

Ancak ZooKeys dergisinde açıklanan Geometrid güvesi ailesinden yeni bir cins ve tür bizlere farklı bir hikaye anlatıyor. Almanya, Avusturya ve İngiltere'den bir araştırma ekibinin Mirlatia arcuata adını verdiği güve, Lepidoptera'da son onyılların en dikkat çekici keşiflerinden biri oldu.

1980'lerin başında Avusturyalı amatör böcek bilimci Robert Hentscholek, Hırvatistan'ın güney Dalmaçya bölgesinde bir güve türünün üç örneğini topladı ve bunları kendi koleksiyonuna entegre etti ve kimliği belirlenmeden diğer koleksiyonculara verdi. Onlarca yıl sonra koleksiyon, Avusturya'dan başka bir meraklı araştırmacı olan Toni Mayr'a satıldı. Mayr, bilinen tüm Avrupa türlerinin arasında öne çıkan ve bilinen bir cinse bile atanamayan bu sıra dışı böceği hemen fark etti.

Daha fazla bilgi sağlamak için koleksiyoncuyla temasa geçildi ve aynı türden bir erkek ve dişi örneğin, o zamandan beri vefat eden başka bir koleksiyoncuya verildiği ortaya çıktı. Dişi örnek 2015 yılında Viyana Doğa Tarihi Müzesi koleksiyonunda yeniden keşfedilirken, diğer örneğin nerede olduğu bilinmiyordu. Eşsiz erkek nihayet Toni Mayr tarafından Tirol Federal Devlet Müzelerine sunuldu.

2022 yılında bu esrarengiz güveyi tanımlamak için bir araştırma ekibi oluşturuldu ve nihayet Kasım 2023'ün başlarında yeni bir cins ve tür olarak tanımlandı. Mirlatia'ya iki Latince kelimenin köklerinin birleşiminden oluşan Mirlatia arcuata adı verildi.

Soğuğa uyarlanmış mı yoksa tanıtılmış mı?

Bu kadar büyük ve kendine özgü bir güve türünün Güney Hırvatistan gibi iyi araştırılmış bir bölgede keşfedilmesi pek olası görünmeyebilir. Ancak araştırmaya katılan Tirol Devlet Müzeleri'nden (Ferdinandeum) araştırmacı Peter Huemer'e göre, güvelerin Mart ayındaki uçuş mevsimi boyunca bu bölgede şaşırtıcı derecede az araştırma yapıldı. "Mirlatia arcuata'nın kışın ortasında aranması gereken, soğuğa adapte olmuş, kışın aktif bir tür olması mümkündür" diyor.

Diğer kıtalardan giriş hipotezi, çalışma yazarları tarafından çeşitli nedenlerden dolayı reddedildi. Münih'teki Zooloji Devlet Koleksiyonu'ndan Axel Hausmann, kuzey ve güney yarımkürelerdeki soğuk bölgelerdeki bilinen tüm güveleri inceledi ve bu bölgelerden benzer bir tür tespit edemedi. Ayrıca Podgora'daki toplama noktası bir limana yakın değildir ve Yugoslavya döneminde Dalmaçya limanlarındaki trafik oldukça sınırlıydı.

Ayrıca komünist dönemde Split ve diğer Hırvat limanları diğer kıtalardan gelen gemiler tarafından nadiren ziyaret ediliyordu. Ayrıca Robert Hentscholek'in tropik bölgelerde hiç toplama yapmamış olması, etiketleme hatası olasılığını dışlıyor.

Çok soru, az cevap

Tüm çabalara rağmen yeni cins ve türün ilişkileri kesin olarak aydınlatılamamıştır. Larentiinae alt familyasına atama bile tamamen güvenli değildir ve kanat düzeni gibi birkaç özelliğe dayanmaktadır. Mitokondriyal COI barkodundan elde edilen ilk genetik veriler ve timpanal organın (işitsel organ) özellikleri, türün büyük ölçüde bağımsız bir sistematik konumuna işaret etmektedir. Tüm genomun daha fazla araştırılması daha fazla netlik sağlayabilir.

Bilinen habitatının Akdeniz bitki örtüsüne sahip kıyı kaya biyotoplarından oluşması dışında, yeni türün biyolojisi hakkında daha da az şey biliniyor . Mart 2022'de Sloven lepidopterolog Stane Gomboc kapsamlı bir araştırma başlattı ancak bunun başarısız olduğu ortaya çıktı. İklim ısınması nedeniyle güvelerin uçuş sezonunun çoktan bitmiş olması mümkün.

More information: Axel Hausmann et al, Surprising discovery of an enigmatic geometrid in Croatia: Mirlatia arcuata, gen. nov., sp. nov. (Lepidoptera, Geometridae), ZooKeys (2023). DOI: 10.3897/zookeys.1183.110163

Journal information: ZooKeys

#güve # kelebek # yeni tür