Ataks tavuk yetiştiriciliği ve Ataks tavuk özellikleri nelerdir?

Latince adı Gallus gallus domesticus, olarak bilinen tavuklar aslında sülüngiller "Phasianidae" familyasından evcilleştirilebilir bir kuş türüdür. Gerek ticari gerekse bireysel olarak tavuk eti veya tavuk yumurtası ihtiyaçlarını karşılamak üzere çoğunlukla kırsal alanlarda çiftlik veya bahçe gibi yerlerde kümesler içinde yetiştirilirler.

Tavuklar hayatlarının farklı evrelerinde farklı isimler ile anılırlar. Yeni doğmuş tavuk yavrularına civciv, genç ve gelişme çağında olanlara piliç, yumurtlama olgunluğuna henüz ulaşmamış, ergenlik öncesi dönemdeki dişi bireylere yarka, cinsi olgunluğa ulaşmış ergin dişilere tavuk, ergin erkek bireylere horoz adı verilir.

Tavuk'larda hayvanın dış görünümü, davranış ve verimlilik durumunu belirleyen, değişik coğrafyalarda evrimleşme sonucu gelişmiş değişik tavuk ırkları bulunur. Bu ırklar saf ırklar veya saf ırkların melezlenmesi ile elde edilen melez ırklar olarak sınıflandırılmaktadır.

Saf ırk olarak adlandırılan tavuklar

Saf ırklarda anne ve babadan elde edilen yavrular ebeveynleri ile aynı verim ve biyolojik özellikleri gösterirler. Bunlar et ve yumurtası için tercih edilen kombineler ve sadece yumurtacı özellikleri ile öne çıkan et verimi düşük ırklar veya cüce süs tavuğu olarak kullanılan ırklar olabilir.

Plymouth Rock, Rhode İsland Red, Sussex, Australorp, Bielefelder, Amrock, New Hampshire, Wyandotte, Brahma, Cochin, Langshan, Dorkinng, Orpington, Cornish, Leghorn (Ligorin), Minorca, Denizli ve Gerze (hacıkadın)

Hibrit olarak adlandırılan tavuklar

Genetik yаpı bakımından birbirinden farklı ebeveyn hatların çiftleştirilmeleri ile elde edilen yüksek verimli, bir özelliği öne çıkan ve уaşama gücü yüksek döllere denir. Hibrit veya melez çeşitlerde yavruların kendi arasında çaprazlanmasıyla elde edilen yeni nesillerde 1. derece ebeveynlerinin değil, uzak ebeveynlerinin özellikleri ortaya çıkabilir.

Yumurtacı hibritler

Lohman Brown (RIR horoz ve Ligorin tavuk melezi), Isa Brown, Red star, Golden Comet (New hampshire horoz ve Pleymuth Rock tavuk), Atabey, Atak s.

Kahverengi yumurtаcı hibritler beyaz yumurtacı hibritlere göre % 30 – 40 daha ağırdırlar.

Ataks Tavuk ırkı

Tavukçulukta son 50-60 yılda yumurta üretimi ile ilgili meydana gelen en önemli değişimlerden biri iki verim yönlü ve hatta tek verim yönlü standart tavuk ırklarının yerini ticari hibritlerin almasıdır(Erensayın, 2000).

Yumurta tavukçuluğu konusunda planlı ıslah ve yerli hibrit ebeveynleri elde etmeye yönelik çalışmalara 1960 yılının sonlarında başlanan Ülkemizde, 1970’lerde dış kaynaklı hibrit ebeveyn soylardan faydalanıldığı ifade edilmiştir (Düzgüneş ve ark., 1982). 1995 yılında Kanada’dan getirilen 6’sı kahverengi yumurtacı, 4’ü beyaz olmak üzere toplam 10 saf tavuk hattı üzerinde Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü(TAE) tarafından yürütülen çalışmalar neticesinde Atabey, Atak ve Atak-S adlı yerli ticari yumurtacı hibritleri geliştirilmiştir. Ataks tavuk ırkı Türkiye’nin ilk yerli ırkı olarak bilinmektedir. Bu tavuk ırkı ülkemiz iklim koşullarına dayanıklı ve oldukça hareketli bir yapıya sahiptir.

Uzun süreli ıslah çalışmaları sonucunda üretilen Ataks tavukları verimlilik bakımından kıyaslandığında diğer tavuk ırklarına göre oldukça verimli bir tavuk türüdür. Ataks tavukları iyi bakılmaları koşulu ile yıllık ortalama 280 ile 310 arasında bazı kaynaklara göre 314 adet yumurta verebilme özelliğine sahiptir. Hemen hemen her tavuk ırkında olduğu gibi bu tavuklarda da hava sıcaklığına bağlı olarak kış aylarında yumurta verimi düşüş gösterebilmektedir. Ataks tavuklarının günlük yem tüketimi tavuğun beslenme ortamına göre değişmekle birlikte yaklaşık 80 ile 110 gram arasında yem tükeritler. Mera, bahçe veya tarla gibi boş alanlara salınarak beslenen (meralama) tavuklarda günlük yem tüketim miktarı 70 - 80 grama kadar düşmektedir.

Ataks tavukları günlük tükettiği yem miktarının az olması, yumurta rengi ve yıllık yumurtlama sayısının fazla oluşundan dolayı, organik yumurta satışında oldukça fazla tercih edilmektedir. Tavuğun yumurta kabuğu rengi krem bej veya açık kahve rengi olup köy tavuğunu anımsatmaktadır.

Ataks tavukları yaklaşık 18-21 haftalık olduklarında 55 -65 gr ağırlığında ilk yumurtalarını vermeye başlaşlarlar. Ataks ırkı, yaklaşık 1.3-1.4 kg ağırlığa ulaşabilmektedir. L yumurta ve çift sarılı yumurta üretiminde de oldukça çok kullanılan ataks tavukları iklim değişikliğinden etkilenmeyen nadir ırklardan biridir. Dikkat edilmesi gereken hususlar arasında ataks tavukları ile diğer tavuk ırkları bir arada olduğunda ataksların agresif tavırlar sergileyebilmesidir. Bu nedenle en yüksek verim için yanlız kendi ırklarıyla bir arada beslenmesi tavsiye edilmektedir.

Günümüzde çok sayıda kişi hem ticari anlamda hem de bireysel olarak bahçelerinde hobi amaçlı doğal yumurta sağlayan tavuklar yetiştirmektedir. Hem daha sağlıklı olması hem de daha lezzetli olması bakımından organik yumurta en çok aranan gıdalar arasında yeralmaktadır. Bu cins tavuklar hem normal yumurta üretimi hem de doğal köy yumurtası üretimi içinde kullanılmaktadır. Sizde ticari ya da bireysel olarak tüm tavukçuluk faaliyetlerinizde yumurta üretimi için bu ırkı tercih edebilirsiniz.

Kaynaklar:

DÜZGÜNEŞ, O., KARAZEYBEK, M., YÜCEER, F., BÜYÜKBEBECİ, İ., BOĞA, A.G., BİLİCİ, H., GÜNEŞ,M., MURAT, N., 1982. Yumurta verimi yönünde dış Kaynaklı ticari hibritlerle Ankara Tavukçuluk Araştırma Enstitüsünde geliştirilen yerli ticari hibritlerin özel sektör koşullarında çeşitli verimler bakımından karşılaştırılmaları. Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü Yayınları No: 22 Ankara.

ERENSAYIN, C., Bilimsel-Teknik-Pratik Tavukçuluk (Et Tavukçuluğu Ve Kuluçka). Nobel Yayın Dağıtım Ltd. Şti, Ankara, Cilt:1, Yayın No:183, 561s. 2000.

https://tr.wikipedia.org/wiki/Tavuk

#tavuk # atak # atak-s tavuk # tavuk ırkı # tavukçuluk # tavuk ırkları