Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Arı Biti "Braula coeca" Hakkında Ayrıntılı Bilgi

---

Bu parazit canlının biyolojisi ve etkileri hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak, arı yetiştiriciliğini ve bal üretimini sürdürülebilir kılmak için kritik bir öneme sahiptir. Gelecekte planlanacak araştırmalar, hem arı bitinin biyolojisini anlamaya hem de ekolojik dengeleri korumaya, mücadele yöntemleri geliştirmeye yardımcı olacaktır.

Aar kanatlılar takımına ait Apoidea familyasını oluşturan tüm böcek türlerine Arı isimi verilmektedir

Zar kanatlıların özelliği; içinde enine ve boyuna damarcıklar bulunan ve iki çift saydam zar şeklinde kanatlarının olmasıdır. Arıların vücudu baş, göğüs ve karın olmak üzere üç kısımdan meydana gelir. Vücutları yumuşak yapıdaki yoğun bir kıl örtüsüyle kaplıdır. Kılların rengi türe göre değişkendir.

Braula coeca, arı bitleri olarak bilinen parazitik bir sinek türüdür. Bal arılarında (Apis mellifera) görülen ve esas olarak kovanlarda bulunan bu parazit, Braulidae ailesine aittir. Bu sinekler, arılara zarar veren zararlılar arasında yer alır ve arı sağlığı açısından önemlidir. Ülkemizde halk arasında “arı biti” olarak adlandırılmasına rağmen hem taksonomik olarak hem de morfolojik olarak bitlerden oldukça farklı bir yapıya sahiptirler. Taksonomik olarak bitler Psocodea (Phthiraptera) takımında yer almakla birlikte morfolojik olarak da kanatsız ve dorsoventral basık bir yapıdadır. Bununla birlikte bitler sadece memeli ve kuşların kalıcı ektoparazitleridir. Bu tür İngilizce literatürlerde arı bitinin karşılığı olan ‘’bee louse’’ şeklinde adlandırılmaktadır.

Sizler için Braula coeca hakkında ayrıntılı bilgiler hazırlamaya çalıştık;

Morfolojik Özellikleri

Boyut: Çok küçük, yaklaşık 1-1.5 mm uzunluğunda.

Renk: Kahverengi ya da koyu renklidir.

Kanat: Kanatsız bir sinektir, bu nedenle uçamaz.

Ayaklar: Tutunmaya uygun güçlü ve kıvrımlı ayakları vardır.

Göz: Görme yetisi yoktur, bu nedenle "coeca" (kör) adını almıştır.

Yaşam Döngüsü

 

Arı bitinin yaşam döngüsü yumurta, larva, pupa ve erişkin olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır.

Dişi bireyler beyaz ve oval şekilli yumurtalarını genellikle  balmumuna veya peteklere bırakır. Bu süre ortalama 6 gün sürmektedir. 

Larvalar: Larvalar bal mumu ve arı ürünleri ve polenle beslenerek gelişir ve bu süre ortalama 45-50 gün kadardır.

Pupa: Pupa evresinden sonra erişkin sinekler çıkar ve arıların vücutlarına tutunarak yaşamlarını sürdürürler. Ortalama 1,4-1,7 mm uzunluğunda olan pupalar beyazımsı sarı renktedirler. Bu aşama ortalama 12-16 gün kadardır.

Erişkinlik: Erişkin hale gelen bireyler, özellikle kraliçe arıların baş bölgesine tutunarak hareket eder ve besinlerini tükürük bezlerinden salgılanan öz sıvıdan alır. Diğer parazitik etkenler gibi direkt değil arıların besinlerine ortak olarak dolaylı yoldan zarar verirler. Nadir olarak işçi ve erkek arılarda da enfestasyona neden olabilmektedirler.

Beslenme

Erişkin bireyler, bal arılarının ağız bölgelerinden veya vücutlarından bal ve diğer salgılarla beslenir.

Parazit, doğrudan arıya ciddi fiziksel zarar vermez, ancak arının besin kaynaklarını çalarak zayıflamasına neden olabilir.

Davranış ve Konak Durumu

Braula coeca, çoğunlukla işçi arılara ve özellikle kraliçe arılara tutunur.

Kraliçe arıya tutunarak sürekli bal ve diğer besinlerle beslendiği için, kraliçe arının üretkenliğini olumsuz etkileyebilir.

Braula coeca Zararları

Koloni Performansını Etkileme: Braula coeca, arıların enerji ve besin kaynaklarını tüketerek koloni sağlığını zayıflatır.

Bal Üretimi: Balmumuna zarar verdikleri için peteklerin yapısını bozar, bu da bal üretimini azaltabilir.

Hastalık Taşıma Riski: Doğrudan bir hastalık taşıdıkları bilinmemekle birlikte, arıların bağışıklık sistemini zayıflatarak diğer hastalıklara karşı savunmasız hale getirebilir.

Braula coeca ile Mücadele ve Kontrol Yöntemleri

Hijyen: Kovanların düzenli temizlenmesi ve bakımının yapılması önemlidir.

Biyolojik Kontrol: Bazı biyolojik mücadele yöntemleri üzerinde çalışılmaktadır, ancak yaygın olarak kullanılan bir yöntem yoktur.

Kimyasal Kontrol: Organik asitler (ör. formik asit) veya diğer düşük toksik maddeler kullanılabilir. Ancak bu tür ilaçların kullanımı sırasında bal ve arı sağlığı dikkate alınmalıdır.

Braula coeca'nın Doğal Düşmanları 

Braula coeca'nın doğal düşmanları hakkında sınırlı bilgi bulunmaktadır. Ancak, sağlıklı bir ekosistemde, bazı predatör veya parazitik organizmalar tarafından kontrol altında tutulabilirler.

Braula coeca'nın Ekolojik Rollleri

Braula coeca, doğrudan zararlı bir organizma olmasına rağmen, doğadaki arı ve parazit ilişkilerinin anlaşılması açısından önemlidir.

Eğer bu zararlıdan kurtulmak için özel yöntemler veya bölgesel öneriler istiyorsanız, bulunduğunuz bölgedeki tarım ve hayvancılık müdürlüklerinden bilgi alabilirsiniz.

Kaynak

Eren, G. (2023). Braulid (Diptera: Braulidae Egger, 1853) infestations on honey bees (Apis Linnaeus, 1758) in Türkiye, and in the world. In Second International Congress on Bee Sciences, Abstract Book (p. 69).

Morse, R. A., & Nowogrodzki, R. (1990). Honey Bee Pests, Predators, and Diseases. Cornell University Press.

Ritter, W. (1996). Diagnosing bee diseases. American Bee Journal, 136(5), 368–374.

Sammataro, D., & Avitabile, A. (2011). Beekeeping Basics. Penn State Extension.

Miles Zhang, https://www.flickr.com/photos/94337523@N06/14892541695/in/photolist-qYCcME-qWpLjL-qWpLmQ-opc1y7-oG1aNg,

Bailey, L. (1958). The epidemiology of Braula coeca Nitzsch infestation of the honeybee colony. Journal of Apicultural Research, 3(2), 101–110. https://doi.org/xxxxxxxxx

Crane, E. (1999). The World History of Beekeeping and Honey Hunting. Routledge.

Doğanay, A., & Aydın, L. (Eds.). (2017). Bal Arısı Yetiştiriciliği, Ürünleri, Hastalıkları. Dora Yayıncılık.

---