Biyologlar - Biyolojiye Gerçekçi Yaklaşım

Anadolu'yu eşsiz kılan küçük memeli türlerinden biri: Kaya yediuyuru.

---

Kaya yediuyuru (Dryomys laniger, Görsel 1), küçük (20-30 g), omnivor (çoğunlukla böcekle beslenen), gece aktif olan Anadolu'ya endemik bir glirid türüdür. Fotoğraf: Şafak Bulut

Güney Anadolu'da Toros Dağları'nda ve kuzeydoğu Anadolu'da birkaç coğrafi yerde 1500 m'nin üstündeki kayalık ve taşlık habitatlarda yaşar (Görsel 2). Küçük bir coğrafi dağılıma sahip olması, özelleşmiş niş gereksinimi ve düşük yerel populasyon yoğunluğu nedeniyle, az bulunur!? Hakkında çok az şey bildiğimiz ve Anadolu'yu eşsiz kılan küçük memeli türlerinden biridir.

Laboratuvar koşullarında ve karın içine yerleştirdiğimiz sıcaklık veri toplama üniteleri ile vücut sıcaklığını izleyerek, Mutlu KART GÜR'ün yürütücülüğünde, bu türün kış uykusunu çalıştık. Tür çok küçük olduğu için (cerrahi işlem sırasında vücut ağırlıkları ortalama 20,6 gramdı), veri toplama ünitelerini küçültmek gerekti.

Örneğin, vücut sıcaklıkları, normal olarak 35.8±0.8 °C (33.0–
37.0 °C) iken, kış uykusunda laboratuvar sıcaklığını yakından takip edecek şekilde, 4.5±0.5 °C (4.0–5.5 °C) idi (Görsel 3 ve 4).

Görsel 1. Kaya yediuyuru. Fotoğraf: Şafak Bulut

Görsel 2. Kaya yediuyurunun coğrafi dağılımı. Kaynak: http://www.iucnredlist.org/details/6859/0

Görsel 3. Dört kaya yediuyurunun kış uykusu. x ekseni zamanı, y ekseni ise sıcaklığı gösteriyor (siyah çizgi: vücut sıcaklığı, kırmızı çizgi: laboratuvar sıcaklığı). Vücut sıcaklığının kış uykusu sırasında laboratuvar sıcaklığını takip ettiğine dikkat ediniz.

Görsel 4. Daha fazlası için, başvurabileceğiniz yayınımız: https://www.researchgate.net/publication/256124799_Body_temperature_patterns_and_use_of_torpor_in_an_alpine_glirid_species_woolly_dormouse

Doç.Dr. Hakan Gür

Facebook Grup: Anadolu Biyocoğrafyası

---