TÜRKİYENİN BİTKİ ÖRTÜSÜ
Türkiye, barındırdığı bitki türleri bakımından dünyanın en zengin ülkelerinden biridir. Yaklaşık 9.000 den fazla bitki türünün mevcut olduğu ülkemizde, yüksek dağ çayırlarından, bazı tropik bitkilere; bozkırlardan, iğne yapraklı ve geniş yapraklı ormanlar kadar çok çeşitli bitki toplulukları bulunmaktadır. Dünyanın başka yerlerinde hiç bulunmayan ülkemize has (endemik) bitki türleri de bitki varlığımızın önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Ülkemizin bu kadar çeşitli bitki türlerine sahip olmasında bazı faktörlerin etkisi büyüktür. BU faktörlerin başında, kuşkusuz iklim gelmektedir. Bulunduğu konum itibariyle çeşitli iklim özelliklerine sahip olan ülkemizde, bu iklim özellikleri, farklı bitki türlerinin yetişmesine imkân vermiştir, iklim elemanlarından sıcaklık ve yağış ile güneşlenme süresi, bitkilerin yetişmesinde çok etkilidir. Örneğin, özellikle yaz mevsiminde güneşli gün sayısının çok olduğu Akdeniz Bölgesinde, güneş ışığını seven, kuraklığa dayanıklı makiler geniş yer kaplar. Buna karşılık, Doğu Karadenizde sisli – bulutlu ortamları seven ladin, şimşir, fındık gibi bitkiler yetişebilmektedir. İklim elemanlarından yağış da bitki topluluklarının yetişmesi ve dağılışında önemli rol oyar. Bitkiler, su isteklerine bağlı olarak yağış rejimlerinin değiştiği alanlarda, farklı türler hâlinde dağılış gösterirler. Örneğin, maki topluluğu içinde yer alan defne» kocayemiş, zakkum gibi bitkiler, kuraklığa dayanıklı olduklarından Akdeniz Bölgesinde yetişebilmektedir. Buna karşılık, su ihtiyacı yüksek bir bitki olan çınar ise genellikle suyun bol olduğu alanlarda ve 1000 mden daha aşağıda yetişebilmektedir. Ülkemizde bitki örtüsünün farklılığı ve dağılışı üzerinde etkili olan diğer faktörler ise yükselti. Jeolojik yapı ile yüzey şekilleridir. Yükselti, bitkilerin hayat alanını sınırlayan bir etkendir. Çünkü yükselti arttıkça, havadaki su buharı ve sıcaklık azalmakta, belli bir yükseltiden sonra yağış miktarı da düşmektedir. Buna bağlı olarak da farklı yükseltilerde farklı bitkiler yetişebilmektedir. Bitkiler için bir durak yeri ve besin kaynağı olan toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri de bitkilerin dağılışı üzerinde etkilidir. Örneğin, bazı bitkiler, özel toprak şartlarında yetişebilmektedir. Fıstık çamı, dana çok volkanik taşların ayrışması sonucu oluşan kumlu topraklarda yetişir. Bu sebeple fıstık çamı uygun toprakların yer aldığı Aydın ve Manisa çevresi ile Nur dağlarında doğal olarak yetişmektedir. Akdeniz kökenli bir bitki olan kızılcam. Karadeniz Bölgesinde Kızılırmak ve Yeşilırmak vadisindeki bazı kuytu alanlarda yerel olarak yetişir. Yine bir Akdeniz bitkisi olan zeytin de Artvinde Çoruh ırmağı vadisindeki kuytu alanlarda yetiştirilebilmektedir.
>
> 1.1 ORMANLARI
>
> Ülkemizdeki ormanlar iklim, yüzey şekilleri, bakı durumu ve toprak cinsine bağlı olarak çeşitlilik-gösterir. Ormanlarımızı genel olarak ağaçların yaprak cinslerine göre, geniş yapraklı ormanlar ve iğne yapraklı ormanlar olmak üzere iki gruba ayırmak mümkündür. Bazı alanlarda iğne yapraklı ormanlar ile geniş yapraklı ormanların bir arada bulunduğu karışık ormanlar da görülür. Ülkemizdeki ormanların bölgelere göre dağılımı şöyledir.
>
> 1.1.1 Karadeniz Ormanları Karadeniz ormanları, Karadeniz Bölgesi ile Marmara Bölgesindeki Yıldız dağlarının kuzeye bakan yamaçlarındaki ormanlardan oluşmaktadır. Karadeniz Bölgesinde genellikle nemli
>
> -ılıman ve nemli
>
> - soğuk iklim şartlarında yetişen geniş ve iğne yapraklı ormanlar bulunmaktadır. Ülkemizdeki bitki türlerinin yansından fazlası, Karadeniz ormanlarında yer almaktadır. Bunun eh önemli sebebi, bölgenin iklim şartlarının birçok bitki türünün yetişebilmesine imkân vermesidir. Karadeniz ormanlarını özelliklerine göre üç gruba ayırmak mümkündür.
> 1.1.1.1 Geniş Yapraklı Ormanlar Gürcistan sınırından Yıldız dağlarına kadar uzanan Karadeniz kıyıları boyunca, dağların kuzeye bakan yamaçlarında 1000 m yüksekliklere kadar geniş yapraklı ormanlar hâkimdir. Kışın yaprağını döken ağaçlardan oluşan bu ormanlarda kayın, gürgen, kestane, ıhlamur, meşe, akçaağaç, karaağaç, kızılağaç ve dişbudak gibi ağaç türleri bulunur.
> 1.1.1.2 Karışık Ormanlar Karadeniz Bölgesinde özellikle 1000 - 1500 m yükseklikler arasında, iğne yapraklı ve geniş yapraklı ormanlardan oluşan karışık ormanlar bulunur. Bu ormanlar, Orta ve Batı Karadeniz bölümlerinde daha çok kayın, göknar ve sarıçam ağaçlarından oluşur. Doğu Karadeniz bölümünde ise Kayın ve ladin ağaçlarından oluşan karışık ormanlar vardır.
>
> 1.1.1.3 İğne Yapraklı Ormanlar Karadeniz Bölgesinde, 1200 - 1500 m den itibaren 2000 m ye kadar her zaman yeşil olan iğne yapraklı ormanlar yer alır. Bu kuşaktaki en önemli ağaç türleri Batı Kafideniz bölümünde, göknar, sarıçam ve kayın. Doğu Karadeniz bölümünde ise ladin ve sarıçamlardır.
> 1.1.2 Batı Anadolu Ormanları Batı Anadoluda yer alan ormanlarımız, yükseklik şartlarına bağlı olarak değişiklik gösterir. (Marmara Bölgesinin Yıldız dağları dışında kalan kesimlerinde kayın, meşe ve kızılcam ormanları görülür. Güney Marmara bölümünde yer alan Uludağ, Marmara Bölgesinin bir çok ağaç türünü barındıran nadir yerlerindendir. Burada, dağın eteklerinde kısmen çalılıklar ve kestane ağaçları, daha yukarılarda meşe, kayın, göknar, karaçam ve kızılçamlar karışık halde bulunur. Ege Bölgesinde kıyıdan itibaren 600 - 800 m yüksekliklere kadar maki toplulukları ile karışık olarak kızılcam ormanları görülür. Daha yüksek alanlarda ise karaçam ormanları geniş alanlara yayılır. Çünkü kızılcam ağacı, soğuğa fazla dayanıklı değildir.
> 1.1.3 Akdeniz Ormanları Bölgede, kıyı boyunca en yaygın ağaç türü kızılçamdır. Alçak kesimlerde makilerle karışık bir hâlde bulunan kızılçamlar, yükseldikçe saf ormanlar meydana getirirler. Kıyı kesimlerinde sığla (günnük) ağaçlarına da rastlanır. Özellikle köyceğiz civarında yaygın olarak yetişen sığla ağacından çıkarılan yağ, kozmetik sanayiinde ham madde olarak kullanılır. Akdeniz Bölgesindeki dağların yüksek kesimlerinde (1000 – 2000 m) sedir, göknak ve karaçamlardan oluşan iğne yapraklı ormanlar yer alır. Akdeniz Bölgesindeki ağaç türlerinden biri olan servi, ender bulunan türlerdendir. Kerestesi çok dayanıklı olan ve direk yapımında kullanılan servi, kızılçamlar ile karışık hâlde bulunur. Bölgede, Isparta civarında bulunan kasnak meşesi endemik bitkilerden birisidir. Ayrıca, Nur dağları üzerinde Karadeniz ormanlarına özgü bir ağaç olan kayın ormanları bulunmaktadır.
Botanik
-
Bitkisel Hormonlar Nelerdir?
-
Bitkisel Hormonları Nelerdir? Auxinler - Oksin Bitki Büyüme Hormonlarının Görevleri Nelerdir?
-
Pinus cembra - İsviçre Fıstık Çamı
-
Pinus banksiana - Banks çamı
-
Pinus aristata (Higori çamı)
-
Palinoloji – Polen Bilimi Hakkında Bilgi
-
Kaktüsgiller - Cactaceae Hakkında Bilgi
-
Papatyagiller - Asteraceae Hakkında Bilgi
-
Karanfilgiller - Caryophyllaceae Hakkında Bilgi
-
Periyant Nedir ? Periant (Çiçek Örtü Yaprakları)
-
Bitki Yaprak Tipleri Ve Görevleri - Yaprak Çeşitleri
-
Bitkilerde Gövde Çeşitleri ve Gövdenin Görevleri Nelerdir ?
-
Opuntia ficusindica - "Dikenli İncir"
-
Bitkilerde Bulunan Doğal Renk Maddeleri
-
Bitki Stresi: Abiyotik ve Biyotik Faktörler