Türkiye Florası ve Endemizm
Türkiye Florası
Türkiye’deki floristik araştırmaların başlangıç tarihi olarak 18. yüzyılın başları kabul edilmektedir. Fransız botanikçi TOURNEFORT, 1700-1702 yıllarında, Doğu, Orta ve Kuzey Anadolu’ya yaptığı gezilerle bu araştırmaları başlatmıştır.
Bitki toplama amacıyla yapılan araştırma gezileri, özellikle 19. yüzyılda ağırlık kazanmaya başlamış ve bu araştırmalar sonucunda toplanan materyal, İsviçre’li botanikçi E. BOISSIER tarafından 5 cilt ve bir ek ciltten meydana gelen, zamanının bitki sistematiği ve coğrafyası alanında en önemli eserlerden biri olan “Flora Orientalis” (Doğu Florası) adlı eserin yazılmasında kullanılmıştır. Yabancı botanikçilerin Türkiye florası ile ilgilenmeleri, geçen yüzyıllarda olduğu gibi, bu yüzyıl içinde de devam etmiştir.
Zengin florası ile Türkiye 18. yüzyıldan itibaren yabancı botanikçilerin dikkatini çekmiştir. Çeşitli dönemlerde toplanan bitki örnekleri, Berlin, Paris, Viyana ve Londra gibi önemli merkezlerdeki herbaryumlara götürülmüş olup, 2. Dünya Savaşı sırasında tahrip edilen Berlin hariç, halen buralarda muhafaza edilmektedir. Oldukça uzun bir zaman dilimi içinde gittikçe zenginleşen bu kolleksiyonlar, Edinburgh Üniversitesi’nden Prof. Dr. P. H. DAVIS’in, ilki 1938 yılında olmak üzere, Türkiye’ye gelerek yaptığı toplamalar ile daha da zenginleşmiş ve nihayet Türkiye florası; “Flora of Turkey and The East Aegean Islands” (Türkiye ve Doğu Ege Adaları Florası) adıyla yayınlanmaya başlanmıştır. İlk cildi 1965 yılında yayınlanan ve 9 cilt ile 2 suplementerden oluşan bu eser Türk Botanikçilerininde katkılarıyla tamamlanmıştır.
Türkiye’de yetişen eğrelti ve tohumlu bitkilerin yer aldığı bu toplu eserin 3. cildinin Leguminosae (Baklagiller), 5. cildi Compositae, 9. cildinin tamamı Gramineae familyalarına ayrılmıştır. Ancak eserin yayınlanmaya başladığı 1965 yılından sonra, çoğu Türk botanikçilerin gerçekleştirdikleri araştırmaların bir sonucu olarak basılmış olan 10. ve 11. ek ciltlerle beraber 10.000’e yakın türün varlığı bilinmektedir.
Endemik Bitkiler
Türkiye endemik bitkilerinin zenginliği bakımından dünyanın önemli ülkelerinden birisidir. Flora kayıtlarına göre Türkiye‘deki endemik bitki sayısı 3000 civarında olup, bunların floradaki bütün bitkilere oranı % 33’tür. Türkiye’deki endemik bitkilerin sayısı Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında bu oran oldukça yüksektir.
Türkiye’de endemik türler ya çok dar alanlarda sınırlı kalmışlardır yada bölge veya ülke çapında geniş yayılışlıdırlar. Örneğin Hatay ilinde Amanos Dağları nisbeten dar yayılışlı endemik türler açısından zengin lokal bir dağ silsilesidir. Akdeniz bölgesinin batısı ve Ege bölgesinin güney ucunda yer alan dağlar; Uludağ, Kazdağı ve Erciyes Dağı endemizm açısından önemli diğer dağlardır.
Trakya ve Karadeniz Bölgesi endemik tür bakımından en fakir bölgedir. Orta Toroslar, Doğu Anadolu’da özellikle Van, Bitlis, Siirt ve Hakkari dolaylarındaki jipsli topraklar, Rize-Artvin civarındaki yüksek dağlar, Ilgaz ve Küre Dağları, Tuz Gölü çevresi endemizm açısından dikkati çeken diğer bölgelerdir.
Türkiye’de endemik bitkiler bakımından en zengin bölge, 631 tür ile Akdeniz Bölgesi’dir. Doğu Anadolu’da 371, Orta Anadolu’da 253, Karadeniz’de 203 ve Ege Bölgesi’nde ise 147 endemik tür bulunmaktadır. Marmara 67 ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 33 tür ile endemiklerce en fakir bölgelerdir. Geri kalan endemikler birden fazla bölgede yayılış göstermektedir ki, bunların sayısı yaklaşık 1000 kadardır.
Bitki coğrafyası bölgeleri arasında İran-Turan Bölgesi 1181 endemik tür ile en çok endemik bitkiye sahip bölgedir. Bunu Akdeniz (946 tür), Avrupa-Sibirya (256 tür) bölgeleri izler.
Botanik
-
Bitkisel Hormonlar Nelerdir?
-
Bitkisel Hormonları Nelerdir? Auxinler - Oksin Bitki Büyüme Hormonlarının Görevleri Nelerdir?
-
Pinus cembra - İsviçre Fıstık Çamı
-
Pinus banksiana - Banks çamı
-
Pinus aristata (Higori çamı)
-
Palinoloji – Polen Bilimi Hakkında Bilgi
-
Kaktüsgiller - Cactaceae Hakkında Bilgi
-
Papatyagiller - Asteraceae Hakkında Bilgi
-
Karanfilgiller - Caryophyllaceae Hakkında Bilgi
-
Periyant Nedir ? Periant (Çiçek Örtü Yaprakları)
-
Bitki Yaprak Tipleri Ve Görevleri - Yaprak Çeşitleri
-
Bitkilerde Gövde Çeşitleri ve Gövdenin Görevleri Nelerdir ?
-
Opuntia ficusindica - "Dikenli İncir"
-
Bitkilerde Bulunan Doğal Renk Maddeleri
-
Bitki Stresi: Abiyotik ve Biyotik Faktörler