Taşemenler - Petromyzontidae - Bofa balığı
Taşemenler, Petromyzontidae familyasını oluşturan dişli çenesiz balıkların ortak adıdır.
Bofa balığı olarak bilinen bu balık, dünya basınında Lampreyler ismi ile anılan çok dişli ve çenesiz balıkların ortak adıdır. Aynı zamanda taşemenler de denmektedir. Bu balıklar, Petromyzontidae familyasının üyeleri olarak, oldukça sıradışı balık türlerini oluşturmaktadırlar.
Bu tür balık türlerinin (huniye venzer) vantuz benzeri tipte ve emebilme kabiliyeti yüksek bir ağız yapısı bulunmaktadır.
Karadeniz dere taşemeni (Eudontomyzon mariae), Türkiye, Gürcistan, Ukrayna, Moldova, Rusya, Beyaz Rusya, Romanya, Slovenya, Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan, Macaristan, Slovakya, Çek Cumhuriyeti, Polonya ve Avusturya'da asıl olarak Karadeniz'e dökülen dere ve ırmaklarda yaşayan taşemen türüdür. Maksimum uzunluk: 22,2 cm TL erkek Ortalama uzunluk: 18.0 cm civarındadır.
Yayılış alanları
Avrupa: Baltık Denizi'nin drenajları (Odra, Vistula, Neman), kuzey Karadeniz (Sava, Drava, Tuna Tisza, Timis ve Cerna nehirleri hariç, Prut, Dinyeper, Dniester, Don, Kuban ve Gürcistan nehirlerinde Bzyb'den güneyde Chorokhi'ye, Ege Denizi'ne (Vardar) ve Hazar Denizi'ne (Volga - Sura Nehri)Üst Morava sisteminde (Çekya) bir kayıtları bulunmaktadır.
Yetişkinleri tatlı sularda bulunur; broiler, nehirler ve göllerde. Kuvvetli bir akıntı ve çakıl-kum yüzeyi ile berrak su içeren su yollarının dağ ve dağ eteklerinde yaşarlar. Ammocoetes larvaları zayıf akımlı su bölgelerinde, çoğunlukla kirli zengin kum-çamur substratlarında yaşarlar. Ammocoetes diyatomlar ve detritus ile beslenirler, Metamorfoz, Eylül ayında Polonya ve Slovakya'da ve Temmuz ayında Ukrayna'da gerçekleşir. Canlı yem olarak kullanılan ammocoet'ler Yetişkinler Esox lucius chub (Leuciscus cephalus) ve diğer yırtıcı hayvanların yumurtlama dönemlerinde (Haziran ayının başından Haziran ayının başına kadar) avlanırlar. Olgun bireyler yumurtlama kümeleri oluştururlar. Yumurtlama çakıl ve kum zeminlerinde, ayrıca muhtemelen sert beyaz kilin üzerinde , Nisan ayının sonlarında - Mayıs başında Ukrayna'da meydana gelir.
Yetişkinler paraziter değildir. Bununla birlikte, nadiren ektoparazitizm vakaları, Jelesná Brook, Slovakya ve Prut Nehri, Ukrayna'da bildirilmiştir.
Eudontomyzon mariae Taşemengiller familyasının Türkiye'de bulunun tek türü olup Rize'de Gürcistan sınırındaki ırmak ve derelerde görülür. Boyları 15–22 cm dir. Mart-Mayıs aylarında yumurtlar. Ekonomik değerleri bulunmamamktadır.
Türkiye'de bulunmayan türler arasında ırmak taşemeni (Lampetra fluviatilis), dere taşemeni (Lampetra planeri) ve deniz taşemeni (Petromyzon marinus, bofa balığı sayılabilir.
Karadeniz dere taşemenleri haricinde, herhangi bir benzer tür Türkiye sularında yaşamamaktadır. Genel olarak diğer taşemenler, dere taşemenleri, akarsu taşemenleri gibi çeşitlere ayrılabilmekle beraber, bu taşemenlerin tümüne birden Bofa balığıda denilmektedir.
En belirgin özellikleri, huni gibi emebilen bir ağza sahip olmalarıdır. Çok farklı morfolojik ve fizyolojik özelliklerinden dolayı taşemenler, sıklıkla zoolojide gerçek bir balık olarak düşünülmezler. Diğer balıkların vücutlarında delikler açarak kanlarını emerek beslenen türler içerisinde sayılabilir.
Üst âlem: Eukaryota - Ökaryotlar
Âlem: Animalia - Hayvanlar
Alt âlem: Eumetazoa - Gerçek dokulular
Üst şube: Deuterostomia - İkincil ağızlılar
Şube: Chordata - Kordalılar
Alt şube: Vertebrata - Omurgalılar
Üst sınıf: Agnatha - Çenesizler
Sınıf: Cephalaspidomorphi
Takım: Petromyzontiformes
Familya: Petromyzontidae - Taşemengiller
Lampreylerin, yaklaşık 43 türü bulunmaktadır. İlkel balık benzeri çenesiz omurgalı Lampreyler, Petromyzonidae ailesine aittir. Kıyı ve tatlı sularda yaşarlar ve Afrika dışındaki dünyadaki ılıman bölgelerde bulunurlar. İyi gelişmiş gözlere, bir veya iki sırt yüzgecine, kuyruk yüzüne, başın üst kısmına tek bir burun deliğine ve vücudun her tarafındaki yedi boşluk açıklığına sahiptirler. Hagfishes gibi, kemikler, çeneler ve eşleştirilmiş yüzgeçlerden yoksundurlar.lampreylerin iskeletleri kıkırdaktan oluşur; ağız ve azgın dişleri ile sağlanan yuvarlak bir emme diyaframları vardır.
Hidrobiyoloji Haberleri
-
Artan yağışlar İngiltere'deki deniz kestanelerini tehdit ediyor
-
En son DNA barkodlama teknolojisiyle İsrail'in tatlı su balık türleri listesinin yeniden gözden geçirilmesi
-
Çin’de 250 Milyon Yıllık Zırhlı Deniz Sürüngeni Ortaya Çıkarıldı
-
Bazı fener balığı türleri tüm yaşamlarını baş aşağı yüzerek geçirebilir
-
2100 yılı için sığ kıyı ekosistemlerinin kaderini tahmin etmek
-
Sıradan ahtapotun genetiğine dair yeni bilgiler: Kromozom düzeyindeki genomun kodu çözüldü
-
Büyük Bariyer Resifi'nde yeni balık türleri bulundu
-
Midyeler, denizdeki sıcak hava dalgalarıyla başa çıkabilmek için kalp atış hızını ayarlayabiliyor.
-
Ahtapotlar ve muhteşem renk değiştirme yetenekleri
-
Aslan Balıkları: Denizlerin Görkemli ve Gizemli Avcıları
-
Deniz aslanlarının gizemli dünyaları
-
Örümcek yengeçlerini daha ayrıntılı bir şekilde tanıyalım
-
Bafa Gölünün Balerinleri
-
Derin Denizlerin İlginç Canlıları
-
Derin Denizlerin Renkli Canlıları: Deniz Tavşanlarının Görkemli Dünyası